​​Барилдаашадта - «БАРА-ОО!»

Январиин 23-26-ай үдэрнүүдтэ “Гран-при “Иван Ярыгин” гэһэн уласхоорондын томо мүрысөөн Красноярск хотодо үндэр хэмжээндэ боложо түгэсэбэ. Тэндэ Буряадай барилдаашад ялас гэмэ амжалта туйлажа, олон тоото спортдо дуратайшуулые, аха дүүнэрээ баясуулаа. Эрэшүүл дүрбэн медальтай гэртээ бусаа. Мүн эхэнэрнүүд хоёр алтан медальда хүртөө гэжэ Буряад Уласай Спортын болон залуушуулай хэрэгүүдэй талаар яаман мэдээсэнэ.

Хоёр дахин Олимпиин наадануудай абарга, суута Иван Ярыгинда зорюулагдаһан энэ мүрысөөн 31-дэхиеэ болоно гээд хэлэлтэй. Түрүүшын тулалдаанууд мэдээжэ тамиршанай элүүр мэндэ ябахада, 1990 ондо болоо бэлэй. Жэлһээ жэлдэ тус мүрысөөн һонирхолтой боложо, олоной анхарал татажа эхилһэн юм. Дэлхэй дээрэхи эгээл томо тулалдаануудай нэгэн болотороо ургаа. “Дэлхэйн бага чемпионат” гэжэ алдаршаһан энэ мүрысөөндэ Ородой тамиршад онсоор хандадаг юм. Юуб гэхэдэ, Енисей мүрэнэй эрье дээрэ суглуулагдамал команда бүридхэгдэжэ, Европын чемпионадта болон бусад мүрысөөнүүдтэ хабаададаг заншалтай. Хэды тиигэбэшье Олимпиин жэлдэ болоходонь, ходол арсалдаата асуудалнууд гараадхина. Мүнөө жэлэй тулалдаануудай удаа Ород гүрэнэй суглуулагдамал командын ахамад һоригшо Дзамболат Тедеевэй хэлэһээр, бүхы түрүү һуури эзэлэгшэд Европын мүрысөөндэ ошохогүй.

- Римдэ үнгэргэгдэхэ Европын тулалдаануудта дэлхэйн гурбан чемпион заал һаа ошохо. Абдулрашид Садулаев, Завур Угуев болон Заурбек Сидаков гэгшэд Ярыгинай дурасхаалай мүрысөөндэ хабаадаагүй. Бусад шэгнүүртэ Европодо хэн барилдахаб гэжэ һорилго-бэлэдхэлгын хэмжээнэй удаа мэдэгдэхэ, - гэжэ Дзамболат Тедеев хэлээ.

Тиимэһээ Красноярскын хибэс дээрэ алтан медальнуудта хүртэһэн Буряадай барилдаашад Александр Богомоев болон Балдан Цыжипов гэгшэд Италиин ниислэл ошохо, үгыгөө үшөө мэдэнэгүй.

Богомоев гурбадахияа шалгараа

Буряадай барилдаашан Александр Богомоев гурба дахин Ородой чемпион болоһон байна. Иван Ярыгинай дурасхаалай мүрысөө гурбадахияа шүүжэ, дээдынгээ амжалтануудые хүсэлдүүлбэ.

Красноярскын хибэс дээрэ Александр 61 килограммай шэгнүүртэ гараа. Түрүүшын гурбан уулзалга Монголой Төгсжаргал Эрдэнэбатые (10-0), Казахстанай Владимир Кудриные (7-0) болон Дагестанай Абасгаджи Магомедовые (3-0) илажа гараа. Мүн финалда Дагестанай үшөө нэгэ түлөөлэгшэ Рамазан Ферзалиевые 11:5 гэһэн тоотойгоор илажа, алтан медальда хүртэбэ гээшэ.

61 килограммай шэгнүүр Олимпиин наадануудай бүридэлдэ ороногүй ха юм. Һүүлэй хэдэн жэлдэ энэ шэгнүүртэ Александр барилдана. Тиигэжэ 2020 ондо олимпиин шэгнүүртэ орохо һанаатай байгаа. Теэд Иван Ярыгинай дурасхаалай мүрысөөнэй удаа Дзамболат Тедеев тиигэжэ болохогүй гэжэ мэдүүлээ.

- Олимпиадада ошохын тула, заал һаа нэгэ жэл олимпиин шэгнүүртэ хабаадаха хэрэгтэй. Уласхоорондын элдэб мүрысөөнүүдтэ хари гүрэнэй тамиршадтай барилдаагүй һаа, хайшан гээд тэдэнэй хүсэ шадал мэдэхэбши, - гэжэ байгаад, Дзамболат Тедеев шангарна.

Түрүү һуури эзэлһэн Александр Богомоев урид 57 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ барилдадаг байгаа һэн. Яһа мүсэеэ абаһан тамиршан мүнөө яагаад “турахаб” даа.

- Ходо өөрынгөө шэгнүүр доошоо болгожо байха аргагүйб. 57 килограммай шэгнүүртэ энээнһээ хойшо барилдажа шадахагүйб. Тиимэһээ мүнөө олимпиин 65 килограммай шэгнүүртэ барилдажа үзэхэб, - гэжэ өөрөө Александр Богомоев хэлээ.

Олимпиадада хабаадаха найдалаа иигээд лэ Буряадаймнай түрүү барилдаашан алдаба гэжэ уридшалан бү хэлэе.

Балдан Цыжиповэй хүсэл

2019 оной дэлхэйн чемпионадта Ородой тамиршад олимпиин зургаан шэгнүүртэ барилдажа, Япондо ошохо табан путёвко абаа бэлэй. Ганса 125 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ барилдагшад эрхим табанай тоодо орожо шадаагүй. Эгээл тиихэдэ Балдан Цыжиповэй урда Япон гүрэндэ гарадаг наранай элшэ бага багаар игаажа эхилээ.

Уласхоорондын хэдэн мүрысөөнүүдтэ буряад барилдаашан һайн дүнгүүдые харуулаа, шангай һууринуудые эзэлээ. Эдэ амжалтануудыень Ородой суглуулагдамал командын һоригшод хараа гү гэжэ ойлгохоор бэшэ. Мүн Ярыгинай дурасхаалай мүрысөөндэ шалгараа һаань, заал һаа бүридэлдэ оруулха гэһэн зугаа мүрысөөнэй урдахана ябаа.

Балдан Цыжипов

Шанга тулалдаануудай удаа Балдан Цыжипов түрүүшүүлэй дунда оролсохо арга боломжоёо дүүрэн ха­руулаа. Дагестанай Шамиль Шариповые (4:1), Осети-Ала­ниин Виталий Голаевые (6:3), Чечнягай Адлан Ибрагимо­вые (3:1) болон Осети-Ала­ниин Зелимхан Хизриевые (3:2) гэһэн тоотойгоор шүүжэ, финалда ороо. Тэндэ Кеме­ровын Павел Кривцовто 1:6 гэһэн тоотойгоор шүүгдэжэ байгаад, 14:6 гээд илалта туйлаа.

- Манай 125 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ Ород гүрэнэй талаһаа Олимпиадада ошохо эрхэдэ хэншье үшөө хүртөөгүй байна. Тэрэ лицензиин түлөө барилдажа шадахаб, - гэжэ Балдан бүхы барилдаанай мэргэжэлтэдтэ мэдүүлээ.

Ородой суглуулагдамал командын һоригшодой шэнээр шэлэн абалгаяа бүридхэбэлнь, гайхахагүйбди. Юуб гэхэдэ, Балданайнгаа түлөө мүргөөд байял, буряад угсаатан!

Красноярскын хизаарай губернатор өөрынгөө нэрэмжэтэ тусхай шан Балдан Цыжиповтэ барюулһандань һайшаалтай.

Буряадай бүхэ Балданай хэды иимэ ехэ амжалта туйлабашье, Дзамболат Тедеев Европын чемпионадта болон Олимпиадада шэлэн абалгын мүрысөөндэ ондоо хүниие бэлдэжэ байнабди гэжэ мэдүүлээ. Тэрэнь Билял Махов болоно.

Евгений Жербаев

Евгений Жербаев болон Даша Шарастепанов хоёр хүрэл медальнуудта хүртөө. Жаргал Дамдинов болон Алексей Боровицкий гэгшэд V һуури эзэлээ. Эдэ хүбүүднай Ород гүрэнэй болон хари гүрэнүүдэй түрүү барилдаашадые шүүжэ шадаа. Эдэ амжалтануудые мэдээжэ һоригшод тэмдэглээ ёһотой. Хараадаа абажа, Ородой суглуулагдамал командын бүридэлдэ оруулха бэзэ гээд найдагдана. Харин Буряадай барилдаашад өөрынгөө арга шадал бодотоор харуулжа, түрүү мүрысөөнүүдтэ ябалсаха бэзэ.

Даша Шарастепанов

“Борьба Дагестана” болон “Борцы Бурятии” бүлгэмэй зурагууд