​Намагтай, болдогтой харгыгаар...

Уран гартан Батор Базаров

Гол ажалайнгаа хажуугаар, сүлөө сагтаа энэ тэрэ юумэ дархалха, агнаха, үгы гэбэл, юушьеб суглуулха дура һонирхолтой хүнүүд манай дунда олон. Эгээл иимэ гурбан нүхэдтэй уулзажа, хэһэн бүтээлтэйнь танилсабабди. 

Тумэн Дымчиков, Батор Базаров, Алексей Дульский гурбан хара багаһаа түмэр түдэгэдэ дуратайнууд. Бүхэли наһаараа түмэрөөр юумэ хэжэ зохёодог һэн. Дунда һургуулиингаа һүүлээршье инженер-механигай мэргэжэл олохо гэжэ шиидэһэн. Эдэнэр мүнөө харгыгүй, шабар шабхатай газараар ябаха машина зохёогоод, түрүүшын туршалга хээд байна.

- Энэмнай ангуушадта, загаһашадта тон тааруу машина. Зарим хэрэгсэлнүүдынь «Жигулиин», сахаригуудынь томо ашаанай машинын, харин моторынь хитад. Харин бэшыень хуу өөһэдөө түмэр тайража, гагнажа зохёогообди, - гээд, энэ бөөмэйлжэ суглуулһан бүтээл тухайгаа Батор Базаров хөөрэнэ. 

Нилээд удаан ухаагаа гүйлгэжэ, үдэр һүнигүй тааруулан хабсарһан юумэнэйнгээ «ами орожо» хүдэлжэ, ябажа эхилхэдэнь, эдэнэр багахан үхибүүдһээ дутуугүй хүхеэ һааб даа. Тиигэнгүй байхын аргагүй. Һургуули һаял дүүргэһэн гүлмэрхэн залуу Батор, Тумэн гэжэ хүдөөгэй хоёр хүбүүд Зүүн Сибириин гүрэнэй технологическа дээдэ һургуулиин оюутад болоходоо, анхан танилсаһан. Тэрэ гэһэнһээ хойшо хэдэн арбаад жэлдэ нүхэсэжэ, бэе бэеэ дүнгэлсэжэ ябадаг.

- Энэ хэрэгэймнай эхиие Тумэн табиһан юм. «Иимэ юумэ зохёогоод туршая-а», - гэжэ уряалхадань, бидэнь арсангүй, өөһэдөө һонирхожо хам оролсообди. Энэ томо машина зохёожо байхадаа, саашадаашье юумэ бүтээхэ зорилгонуудые табяабди. Өөһэдөө һанаад, элдэбын юумэ бүтээдэг байхабди. Жэшээнь, мүнөө энэ байгааша «Тойота» түхэлэй машина һэльбэн ондоо болгоод, «ДТ» трактортал адли гусеница дээрэ һуулгахабди, - гэжэ мүн лэ Батор Базаров түсэбүүдээрээ хубаалдана.

Тумэн Дымчиков Батор Базаров хоёр мүнөө «Шадал» гэжэ эмхи байгууланхай. Тэндэнь түмэрөөр юумэ хэхэ дуратай, компьютер һайн мэдэхэ хүнүүд хэрэгтэй болоно. Залуу хүбүүд һонирхоо болбол Интернедэй аргаар холбоо бариха аргатай. Үдэр бүри дуратай ажалаа эрхилээд ябахада, жаргал гээшэ ааб даа. Эдэ гурбан бэлигтэн дуратай хэрэгээ ябуулжа, сэдьхэлээ ханаахаһаа гадуур мүнгэшье олоно бшуу. Дүрбэн һарын туршада эблэржэ, сэдьхэл зүрхөөрөө оролдожо бүтээһэн энэ машинаяа худалдаха һанаатайнууд байна. 

- Минии мэдэһээр, иимэ машина Буряад нютагтамнай үгы. Томо-томо үйлэдбэришье хэдэн зуугаад машинаарнь бүтээжэ байхагүй. Тиимэһээ энэ манай түрүүшын туршалга гэхэдэ, алдуу болохогүй. Намагтай, харгыгүй газараар ябахадаа, хэр шадалтай байнаб гэжэ мэдэхын тула, Яруунын аймагай Түрхэл гэжэ газар абаашажа туршаһан байнабди. Ямаршье машинын ябадаггүй газараар ябажа, шадалтай баһанаа гэршэлээ. Ангуушадта, мүн загаһашадта тон туһатай байха гээшэ аабза. Нюрган дээрээ ашаагаа тээгээд, һэбхүүлтэй газарта шаагдажа зобохогүй. Гансал энэ машинаяа тэрэ газар хүрэтэрөө тээжэ хүрэхэ болоно, - гээд, уран гартан хэлэнэ. 

Хэдэн сагай үнгэрхэдэ, эдэл гурбанай толгой соо түрэһэн, уран гарайнь аргаар бүтэһэн зүйлнүүдые харахал байхабди. 

Булат Бадмаевай гэрэл зураг