​«Хэтын жагсаал» - Интернедтэ

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай дүүрэһээр эгсэ 75 жэл үнгэрбэ. Тус һайндэрөө үндэр дээрэ угтаха гэжэ хэдэн жэлэй туршада манай гүрэндэ бэлэдхэл хэгдээ. Теэд энэ коронавирус гэжэ тахал үбшэн таража, бүхы түсэбүүдые үндэһөөрнь хубилгаба ха юм. Заншалта болоһон майн 9-эй һайндэртэ үнгэргэгдэхэ баяр ёһололой хэмжээ ябуулганууд хоригдобо. 

- Огто болюулха аргагүйбди. Тохёолдоод байһан энэ ушарһаа боложо, Илалтынгаа жагсаал Интернет сүлжээнэй аргаар үнгэргэхэ гэжэ шиидээбди. Хүн зон үбгэ эсэгэнэрэйнгээ гэрэл зурагуудые «Гордость Бурятии» гэһэн порталда толилхо аргатай болоо. Иигэжэ хүндэтэ ветерануудаа сахим хэлбэреэршье һаань ёһолхо болонобди, - гээд, эмхидхэн байгуулагшад дуулгана. 

Үүсхэл гаргагшад 

Томск хотын сэтгүүлшэд Сергей Лапенков, Сергей Колотовкин болон Игорь Дмитриев гэгшэд 2011 ондо «Хэтын жагсаал» (Бессмертый полк) гэһэн хэмжээ ябуулга анха удаа үүсхэһэн юм. Харата дайсанай һабарһаа Эсэгэ ороноо абаржа шадаһан сэрэгшэдэй нэрэнүүд мартагдаха ёһогүй, гэрэл зурагуудыеньшье аша зээнэрынь баряад, жагсаалда ябаг лэ гэһэн бодолтой байгаа. 

Аяар 1965 ондо Новосибирск хотын 121 һургуулиин һурагшад дайнһаа бусаагүй сэрэгшэдэй гэрэл зурагуудыень гартаа барижа, майн 9-эй жагсаалда оролсожо, энэ хүдэлөөнэй эхи табиһан түүхэтэй юм байна. 

Тэрэ гэһэнһээ хойшо үргэн ехэ СССР гүрэнэй томошье, багаханшье хотонуудта Илалтын баярай үдэртэ иимэ хэмжээ ябуулганууд үе-үе болоод лэ эмхидхэгдэжэ байгаа гээд, түүхын хуудаһанууд гэршэлнэ. 

Уряаень тодожо абаад... 

Харин 2011 ондо Томск хотын ажаһуугшад аба эжынэрэйнгээ, үбгэ эсэгэнэрэйнгээ гэрэл зурагуудые дээрэ үргэн, хотын гудамжаар майн 9-эй үдэр алхалхадаа, сэрэгшэдэйнгээ алдар нэрэ мартаагүй байһанаа гэршэлээ. Тиихэдэ энэ гүнзэгы удхатай хүдэлөөниие олондо мэдээсэл тараадаг эмхинүүд дэмжэжэ, олон тоото зураглалнууд болон мэдээсэлнүүд толилогдоо һэн. Нүгөө жэлдэнь Эхэ ороноймнай ниислэл Москва хотын ажаһуугшад тус үүсхэлыень тодон абажа дэмжээд, «Илалтын Геройнууд» гэһэн жагсаалай зэргэдэ гэрэл зурагуудые бариһан арад зон оролсожо, «Поклонная гора» гэдэг ёһололгын газар хүрэтэр ошолсоо. Үхэлтэ дайнда унаһан, мүн амиды мэндэ бусаад, хада гэртээ ошоһон сэрэгшэдэйнгээ мүнхэ дурасхаалда зорюулан, хүшөөгэй дэргэдэ баглаа сэсэгүүдые табяа. Тэрэ гэһэнһээ хойшо гансашье манай гүрэндэ «Хэтын жагсаал» заншалта болоо бэшэ, мүн харишье газарта иимэ хүдэлөөн боложо үнгэрнэ. 

Улаан-Үдыншье ажаһуугшад Улаан талмай дээрэ болодог сэрэгэй парад хараһанай удаа хуу булта хотын гудамжаар субажа, Илалтын хүшөө хүрэтэр ошоод, тэндээ баглаа сэсэгүүдэй гүрлөө табидаг һайхан заншалтай болонхой юм. 

- Минии нагаса аба Доржо Булутович Салданов дайнай эхинһээ эсэс болоторнь дайлалдажа, дайсанаа эшээндэнь хүрэтэр, Берлин хото болотор намнаад, гэртээ бусаһан. Хайрата нагаса абамни хэды шэнээн хүйтэ нойто үзэжэ, дайшалхы нүхэдөөрөө хамта хархис дайсаниие һүнөөгөө гээшэб. Арад түмэнэйнгөө жаргалта байдалда ажаһуужа, үри хүүгэдээ үндылгэхэ арга боломжо асаржа үгэһэн энэ баатар сэрэгшэдэйнгээ алдар нэрыень хэтэ мүнхэдөө сахижа ябаха ёһотойбди. Бидэ гэр бүлынгөө дулаахан дүхэригтэ ургажа ябаһан улаан бургааһадаа эдэнэйнгээ жэшээ дээрэ үндылгэхэ гэжэ ходол оролдодогбди. Таабаймнай нэрэ үеһөө үедэ дамжажа, хэзээдэшье мартагдахагүй. Мүнөө ушараад байһан бэрхэшээлтэй сагта Интернет сүлжээнэй аргаар хүндэтэ ветерануудай нэрэ үшөө дахин дурдагдаха. Ушар тиимэһээ бидэ заатагүй энэ хэмжээндэ оролсохобди, - гээд, баатар сэрэгшын аша басаган Татьяна Убушеева зүрхөө хүдэлгэн байжа хөөрэнэ. 

Нёдондо Улаан-Үдэ хотодо «Хэтын жагсаалда» 25 мянган хүн хабаадаа һэн

Анна Огороднигой гэрэл зураг

Хайшан гээд хабаадахаб? 

«Хэтын жагсаал» гэһэн хүдэлөөн Буряад Уласай Тамирай болон залуушуулай талаар бодолгын яаманай харгалзалга доро үнгэрнэ. «Гордость Бурятии» гэһэн портал соо түрэлхидэйнгөө гэрэл зурагыень толилходоо, доронь багахан бэшэгтэйгээр эльгээхэдэ болоно. Үшөө тиихэдэ https://www.instagram.com/ goburyatia, https://www. Ffacebook.com/goburyatia, мүн prideofburyatia@gmail. com гэһэн хаягаар ябуулха аргатайт гэжэ эмхидхэгшэд дуулгана. 

- «Хэтын жагсаал» телевидениин агаарай долгиндо гараха гү, али гансал Интернет соо толилогдохо гү гэжэ энэ долоон хоногой дүүрэтэр шиидхэгдэхэ, - гээд, уласай Тамирай болон залуушуулай бодолгын талаар яаманай мэдээсэлэй албан дуулгана.

Манай гүрэндэ энэ дайнай шэрүүн һалхинда айл бүхэн шэрбүүлһэн. Эсэгэнь түрэһэн хүбүүдээрээ хамта дайнда мордоод, һөөргөө эрьехэ хубигүй байһан ушарнууд али олон дайралдаһан. Хайрата нүхэрөө, эльгэн дороо юумын гамтайгаар бөөмэйлжэ, энэ дэлхэйдэ түрэһэн хүбүүгээ үхэлтэ дайнда алдаһан эхэнэрэй гашуудал юунтэй жэшэхээр бэ? Тэрэ дайнай үедэ ара талын хара ажал хэлсэһэн жаахан хүүгэд мүнөө үндэр наһатай болонхойнууд. Олон зониинь түрэлөө урилаа. Мүнөө манай зэргэдэ үлэһэн эдэ Баатарнуудтаа ашыень харюулха - манай нангин уялга.