​«Дулаахан дурсалганууд»

«Буряад үнэн» Хэблэлэй байшан балшар наhан тухайгаа богонихон рассказ-дурсалганууд шэнэ түсэл эхилбэ.

ХАРГЫ СЭБЭРЛЭДЭГЫНЬ УШАРТАЙ

Захаамин аймагай Yндэр Баабай үршөөлтэй Yлэгшэн нютагай мухар үйлсэдэ манайхин тракторай жолоошон Бадмаев Дабаасан абгайнхитай зэргэлээд шахуу hуудаг hэмди. Минии багадаа гайхадаг юумэн гэхэдэ, энэ хүмнай үйлсөөр уруудаха-үгсэхэдөө, харгы дээрэ хэбтэhэн шулуунуудые абажа, хажуу тээшэнь хаядаг юм hэн. Тракторайнь гэнжэ-мөөртэ шулуун хабшуулдажа, hаалта хэхэгүйн түлөө иигэнэ хаш гэжэ бодогшо hэм. Олохон жэлэй үнгэрhэн хойно энээн тухай Мансаран хүбүүнhээнь hонирхоходомни: «Харгы сэбэрлэжэ, буян хэжэ ябадаг байhан юм», - гэжэ намда ойлгуулаа бэлэй.

БАРИЛДАА ХАРАХА ГЭЭД...

Дайнай hүүлээрхи 50-яад онуудаар нютагтамнай Сурхарбаан олон зоной хабаадалгатайгаар үнгэргэгдэдэг hэн. Бидэ, үхибүүд, зунай найр болохые ехэтэ хүлеэдэг бэлэйбди. 1955 он hэн хаш. Юhэ-арба хүсэжэ ябаhан Мансаран бидэ хоёр тэрэ сагта Буряад орондоо суутай болоhон абарга бүхэ Цыренов Пүнсэгэй барилдахые харахаяа абынгаа дугы (велосипед) унаад, 70-аад модоной газарта оршодог Доодо-Тори зорибо гээшэбди. Yндэр Баабайн эрид хотирхой харгыда ябагалжа, нилээд эсэшэhэн, хүлhэ hалhан болошонхой Бага дабаанда дүтэлжэ ябаhамнай, Харсаа тосхоной харгын ажалшан Шелкунов гэдэг маниие тогтоожо мүшхөөд: «Сурхарбаанай дүүрэтэршье хүрэхэгүйт», - гэжэ ойлгуулаад, ехэтэ голхорhон бидэниие гэр тээшэмнай бусааhан юм. Нүхэртэйгөө жэлэй нэгэ-хоёр уулзахадаа, энэ ушараа hанан, тэрэ үедэ тоомгүй, тэнэгхэн ябаhанаа дурдажа, эльгээ хататараа энеэлдэдэгбди. 

Ажалай ветеран Дугаржаб ЦАГАНОВ