2023 оной апрель һарада мэдээжэ поэт Даша Цыретарович Дамбаев амиды мэндэ ябаа һаа, 85 наһа гүйсэхэ һэн. Бүхэли жэлэй хугасаада Буряад Улас дотор ойн баярай хэмжээ ябуулганууд үнгэргэгдэнэ гэжэ сонинойнгоо хуудаһанууд дээрэ дуулгаа һэмди. Һаяхана Номой дугыланай үедэ ирагуу найрагшада зорюулагдаһан ехэ удхатай үдэшэ болоһон байна.
Буряад театр орожо ерэхэдэ, фойе соонь сэрэгэй байдал зохёогдонхой. «Үүрэй хираан эндэ аалин-аалин» гэһэн зүжэгтэ хүгжэм бэшэһэн Дарья Коркина фортепиано дээрэ наадажа угтана.
Саарһан дээрэ бэшэгдэһэн ном дэбтэрнүүд энэ түргэн сагта үгы болохо гэжэ хэдэн жэлдэ арад зон дэмы хэлсэнэ ха. Жэл бүри үнгэргэгдэдэг һайхан заншалтай болоһон «Номой дугылан» түрүүшын мэдүүлэлдэ хэлэгдэһые дахинаа гэршэлбэ гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Болот Ширибазаровай «Драгоценный» гэһэн роман В.К. Арсеньевэй нэрэмжэтэ «Алас Дурна» гэһэн Бүхэроссиин уран зохёолой шангай лонг-листдэ оробо. Лонг-лист гү, али ута хуудаһан – уран зохёолой урилдаанай нэгэ шатань юм, хахад финал гэхэдэ болоно.
Байгал шадарай аймагта «Ёhо заншалай ульһан» гэжэ нэрэтэй яармаг-фестиваль үнгэрөө. Уласай мэдээжэ уран hайханай бүлгэмүүд, мүн уран дархашуул Нестерово hууринда сугларжа, бэлиг талаангаа харуулаа. Тус хэмжээ ябуулга Соёлой үүсхэлнүүдэй жасын Юрэнхылэгшын грантын ашаар «Арт-Байкал» гэhэн түбэй түсэлэй шугамаар бэелүүлэгдэбэ.
Үнгэрэгшэ амаралтын үдэрнүүдтэ Улаан-Үдэ хотын Пионер-2 гэдэг худалдаа наймаанай болон амаралгын түбтэ Максим Дашинимаевай «Юрэ бусын түрэһэн үдэр» (Необыкновенный день рождения) гэжэ баримтата фильмын түрүүшын харалга болоһон байна. Энэ кино буулгахада хабаадаһан, туһа хүргэһэн зон, мүн олондо мэдээсэл тараадаг эмхинүүдэй түлөөлэгшэд анха түрүүшын харагшад болобод. «Юрэ бусын түрэһэн үдэр» гэжэ нэрлэгдэһэн баримтата фильмын гол герой Б. Бат-Энэрэл хүбүүхэн монгол арад түмэндэ тон мэдээжэ юм.
Һаяхана Ширап-Жамсо Раднаевай зурагуудай ном иран хаража байтараа, зосоомни ехэ хүлгөөтэй мэдэрэл түрөө. Аяар холын балшар бага наhанаймни үе саг гэнтэ ухаандамни тодороод, өөрын жаргалай орон руу ниидэжэ ошоhон шэнги болооб. Зурагуудыень хараад уяржа, энэ хүнэй намтартай дүтэ танилсаха хүсэл досоомни түрөө, мүн олониитэ зондо энэ хүн тухай хөөрэхэ гэжэ шиидээб.
Үргэлжэлэл.
Зунай ааяма халуунай бууража, намарай ольбоной орожо байһан сагта кино-найруулагша Баир Уладаев түрэл нютагһаа холуур ябажа байгаа. Хара далайн эрьедэ бэеэ нюсэгэлэн хэбтэгшэ Анапа хотодо «КиноШОК» гэжэ уласхоорондын кинофестивальда хабаадаа. Гадна Татар Уласай ниислэл Казань хотодо эмхидхэгдэгшэ «Жэгүүртэ барас» («Крылатый барс») болон Оренбург хотодо зарлагдаһан мүн лэ уласхоорондын зиндаатай «Дурна – Үрнэ» («Восток – Запад») гэжэ кинофестивальһаа бусажа ерэһэн кино-найруулагша Баир Уладаев Буряад Уласай Үндэһэтэнэй номой сангай уужам һаруул танхимуудай нэгэндэ олондо мэдээсэл тараадаг эмхинүүдэй сурбалжалагшадые урижа, асуудалнуудтань харюусаба.
Буряадай арадай ирагуу найрагша Нина Ленхобоева-Артугаевагай 70 наһанай ойдо
Сентябриин 15-һаа октябриин 15 болотор Улаан-Үдэ хотодо «Алас Дурна» гэжэ нэрэтэй уран һайханай үзэсхэлэн ажалаа ябуулхань. Соёл урлалда, уран зурагуудта дуратайшуул Ц. Сампиловай нэрэмжэтэ Уран һайханай музей, Буряадай Уран
зураашадай байшан, «Залуу» гэһэн мүнөө сагай эрилтэдэ таарама соёл урлалай түбтэ ерэхэ аргатай.
Улаан-Үдэ хотодо монгол, мүн уран бэшэгэй (каллиграфия) студи байгуулагдаад, түрүүшынгээ алхамуудые амжалтатай хэжэ байна. Босоо бэшэгэй дүрим, гоёор бэшэхэ аргануудые энэ һургуулида заажа үгэнэ. Тэнгэриин бэшэгэй һургуули байгуулһан зонтой уулзажа, ажалаарнь һонирхоһон байнабди.
Эхэнэрнүүдтэ «туhатай» зүбшэлнүүд
Данзанай Дабаа Эсэгын дайнай хатуу шэрүүн замуудые гаталаад, гэртээ бусажа ябаба. Зэдэ станциһаа харгын машина бариха һанаатай хойшо урагшаа һүндэлэн ябатарынь нютагтаа хошонгууша суутай Балмаашхын Нимбуу дайралдашаба.
Хүн бүхэн өөрын тоонто нютагаа, Буряад ороноо магтан дууладаг ха юм даа. Юундэб гэхэдэ, тоонто нютагhаа hайхан газар үгы гээшэ. Манай Хориин аймагта мэдээжэ, хүндэтэй хүнүүд олон юм ааб даа, харин уран зохёолшод хомор, илангаяа буряад хэлэн дээрэ үхибүүдтэ зорюулжа бэшэгшэд. Тиимэhээ би тоонто нютагаа, Хориингоо аймагаа, Буряад ороноошье суурхуулжа байhан мэдээжэ, хүндэтэй хүнүүдэй нэгэн, уран зохёолшо Эрдэни Чимитович Дугаров тухай бэшэхэеэ hананаб.
Уржадэр соёлой «Феникс» түбтэ Виктория Орбодоевагай хубиин тоглолто үнгэрөө. Урихан басаганай уянгата дуунуудые харагшад халуун альга ташалгаар угтан абаа. Залуу дуушанай «Голос» гэжэ шоудо оролсожо, 1-дэхи телесубагаар дуу дуулаһан тухай дуулгаа бэлэйбди.
(Үргэлжэлэл. Эхиниинь урдахи дугаарта).