Хэды жэлэй саана зунай нэгэ һайхан сагта нютагайнгаа үнэр баян айлда айлшалжа, энэ тэрые зугаа татажа, һони һорьмойгоо андалдаһаар байгаабди.
Хүгшэн эжынь үргэн хотонойнгоо нэмэри газарта жаахан түүдэг аһаанхай, тулга дээрэ тогоо тодхоод, хуухалһан тагалсагуудые үльтирүүлжэ, орооһо үбэнүүлэнхэй, ёһоорхон шэмэтэй шүлэ шанажа һуугаа. Хүгшөөтэй энэ тэрые хөөрэлдэһөөр байтараа, “хонхон тогооной буян ехэ даа” гэһэн ябууд ама алдаһан үгынь шэмэ, үнгэ зүһэ ба гүнзэгы удха мүнөө хүрэтэрөө сэдьхэлдэм тороо. Арба гаран хүүгэдые хүл дээрэнь гаргаад, амидаралай халуун хүйтые дууһан амсаһан хүгшэнэй үгэ ба үгүүлэл бүхэн тусхай шэгнүүрээр шэгнээтэй ёһотой.
Хорин дүрбэн жэлэй саана аба эжыгээ Монголдо болоһон Дуйнхор Ваанда үдэшөө һэм. Хэжэнгын түбтэ походно шэрээ дэлгээд, бараа худалдадаг наймаашадһаа ябаган һандай оложо үгөө бэлэйб. Тэдэ наймаашадай заримань мүнөө ехэнүүд дэлгүүрнүүдэйнгээ эхи табижа ябаа, нүгөөдүүлынь панхаруутажа, ажалаа һэлгэхэ баатай болоо һэн. Эсэгэмни мүргэлшэдэй автобус эмхидхэн хүтэлжэ ябаад ерээ агша. “Ябаган һандайн буян ехэ даа” гэжэ эхэ эсэгэм үреэжэ, тэрэ аянһаа бусаа һэн. Тэрэ гэһээр, Хэжэнгэ голнай уһаяа Худан ба Үдэ руугаа туужал байна. Ехэ номдо зорёод ерэһэн аба эжымнишье хари гэртээ харяа даа. Андалдаата юртэмсын жама иимэрхүүл байгаа ёһотой.
Буряадайнгаа дэбисхэр дээрэ Дуйнхор Ваан хурал угтажа байхада, сэдьхэлдэ ехэ урин, һанаан жэгдэ байна. Будда бурханайнгаа номнол борохон ухаанайнгаа багтахыса шэнгээгээд, хүн бүхэн өөртөө хэрэгтэйгээ абаха байха гэжэ найдагдана. Хэды олон, гүнзэгы удхатай номууд табигданаб, ехэнүүд Багшанар ерэжэ, буян хуряанаб. Өөһэдымнайшье нютагай хүбүүд, хүршэ гудамжада сугтаа шулуугаар шэдэлсэжэ, шабааһа түүжэ ургаһан Сандан, Радна, Дэмбэрэлнүүд Энэдхэг, Түбэдэй Гоман Сэра дасанай һургуулинуудые гаража ерээд, харасаньшье ондоо, хараа бодолыньшье хурса болонхой. Энэ һайхан байдал олон үе тогтоһой даа гэжэ һанагдана.
Эдэ хэдэн үдэр Дуйнхорай эхи адаглан хаража, һонирхолтой тобшололнуудые хэгдэбэ. Урданайхидал һүрэг һүрэгөөрөө буляалдан, этэрэлдэн, адиста гүйлдэхэмнай яһала үсөөн боложо байна. Һүзэгшэд бэеэ абажа ябаха соёлтой болоно. Һүүлэй жэлнүүдтэ youtube, facebook-эй ашаар гуримтай һургаал шудалжа, шэнжэлжэ, Далай ламын ба бусадшье ехэшүүлэй номдо ябалгын олошорһоной нүлөө гээшэ аабза. Тобшолон хэлэбэл, мухар һүзэг ба нигүүлэсхы сэдьхэл хоёрой илгаа элиржэ байна.
P.S. Саг сагтаа, сахилза хүхэдөө гэһэн арадай сэсэн үгэһөө уламжалан бодоходо, Бурхан багшын зүрхэн тарниин зургаан үзэгһөө гадуур ябаган һандайн ба хонхон тогооной буян түһөөтэй байжа магад.
Баир Шираповай гэрэл зураг