Общество 9 окт 2018 1907

​​Морин бол молор эрдэни

Соохор мориндо соло дуудана

Агада Амитхаашын ипподром дээрэ мори урилдаанай энэ жэлэй хаһа хаалтын наадан боложо үнгэрбэ. Мори урилдаанай үедэ анха түрүүшынхиеэ мориной тоног хэрэг­сэлэй “Морин эрдэни” гэһэн үзэсхэлэн - харалга эмхидхэгдэһэн байна.

Намарай һайхан сагта таряа талхаяа хуряаһанай, үбһэ тэжээлээ бэлэдхэһэнэй удаа агынхид жэл бүхэндэ мори урил­даа хэдэг заншалтай. Мориндо хорхойтой хүнүүдэй хүлеэдэг эгээл ехэ баярынь юм.

Мориной тоног хэрэгсэлэй урил­даа эмхидхэгшэдэй хэлэһээр, урилда­ан бол үндэһэнэй ёһо заншалые абажа ябаха ба улам хүгжөөхэ зорилготойгоор үнгэргэгдэнэ. Мүн баһа мүнөөнэй шэнэ зүйл оруулхада туһа болоно гэнэ.

18 хүн энэ урилдаанда эмээл хазаараа дурадхаа. Тэдэнэр өөһэдынгөө моритой та­нилсуулаа, мориёо унажа байжа зоной ур­дуур гунхалзаа. Мориной соло дуудаба. Мо­ринойнгоо тоног хэрэгсэл тухай хөөрэжэ үгөө.

Мориной тоног хэрэгсэлэй урилдаанай үедэ дэлгээгдэһэн үзэсхэлэндэ хуушанай буряад эмээлнүүд болон мүнөөнэй шэнэ эмээлнүүд жэрысэ табяатай байба. Агын дархашуулай урлаһан хазаар, шүдэр, тушаа, ташуур, аргамжа, тохом гээд лэ мориной бүхы зэмсэгүүдые харахаар байгаа.

Хударга, дүрөө

“Морин эрдэни” гэһэн урилдаанай дүнгөөр илагшад тодоруулагдаба. “Мори­ной тоног хэрэгсэл, шэмэглэл” гэһэн но­минацида Таптаанай сомоной түлөөлэгшэ Эрдэни Шагаев Гран-при шанда хүртэбэ. “Буряад эмээл” гэһэн номинацида Будалан сомоной Балта Батожаргаловай эмээл эгээл гоё байба. “Һур эдлэл” гэһэн номинаци­да Ага тосхоной Жамбал Дашицыреновэй хэһэн хазаар шүдэр бултанда һайшаагдаба. Гран-при шанда хүртэһэн гурбанда дааган бэлэг барюулагдаа. Нүгөө бэшэн – шангай һуурида гараһан хүнүүд бүдүүн хонёор ба мүнгэн шангуудаар урмашуулагдаа.

Шүүгшэд буряад эмээлнүүдые сэгнэнэ

Мориной тоног хэрэгсэл, шэмэглэл гэһэн урилдаае “Алтаргана” нааданай программада оруулха һанамжые агынхид оруулна.

Үшөө нэмэжэ хэлэхэдэ, Агада “Морин эрдэни” гэһэн ном хэблэгдэһэн байна. Ном зохёогшонь бол “Үбэр Байгалай буряад со­ёлой түб” гэһэн гүрэнэй эмхи зургаанай мэргэжэлтэн Цырендулма Цыбиковна Ба­томункина болоно. Энэ номдо мориндо хабаатай бүхы материал оруулагдаа гэжэ Үбэр Байгалай буряад соёлой түб мэдээсэ­нэ.

Булат БАЛЬЖИНИМАЕВАЙ Фейсбук нюур хуудаһанһаа гэрэл зурагууд абтаа

Автор: Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ