​​Золгохо ёһо Шэнэхээн буряадһаа

Монголшууд Сагаан һараар шэнэлхэдээ, сагаан һараһаа хойшо анха удаа уулзан ушархадаа, түрэл гарал, аха дүү, танил хүнтэйгөө харилсан, гар зүрижэ ёһолон мэндэшэлхэ ёһые золголто хэхэ гэхэ.

Золгохо саг тухай. Юрэнхыдөө луу гэхэ гү, али 7.40 – 9.40 сагта золгодог. Золгожо байһан айлда за­абол бусалгаһан аяга һүн байха ёһотой. Тэрэнээ нара зүб тойруулжа хүртэдэг. Айл хотоноороо ахамад наһатандаа золгоходоо, эдеэ, сай, зулатайгаа ерэдэг;

Хэрбээ аба эжынь холо байгаа һаа, шэнын 1-дэ золгожо шадаагүй болбол, шэнын 3, 8, 15-да, үгы һаа, зунай эхин һарын шэнын 15-да золгохо ушартай. Эдэ үдэрнүүдтэл эсэгэ, эхэ үри хүүгэдээ хүлеэдэг;

Шэнэ һарын 7-до дүү, түрэл гарал айлда ошожо золгохые сээрлэхэ.

Хадагтай золгоходоо, золгоһон хүнэйнгөө баруун гар дээрэ хадагаа тохохо. Бэлэгтэй золгоходоо, бэлэгээ (жэшээнь сайгаа) баруун гартань барюулаад, гар зүрижэ золгохо.

Бүһэтэй хүн бүһэтэй хүниие золгоходоо, малгайгүй золгодог. Золгоходоо, малгайгаа зүүн һугадаа хабшуулаад, гар зүрижэ, залууниинь аханайнгаа гарые дороһоонь дүнгэхэ. Ахаяа хүндэлжэ байһан ухаанай. Тиихэдээ: “Мэндэ амар!” гэлсэхэ. Бүһэтэй хүнүүд лэ “Мэндэ амар” гэжэ хэлэхэ.

Эхэнэрнүүд бүһэтэйшүүлые малгайтайгаар золгохо, тиихэдээ баһа “Мэндээ” гэхэ ёһотой.

Бүһэтэй хүн эхэнэр хүниие золгоходоо, заал һаа малгайгаа үмдөөд, “Мэндээ” гэжэ золгодог. Гар зүрижэ золгохо.

Эхэнэрнүүд малгайтай золгохо. Эхэнэр хүн хамсыгаа халта баряад золгохо. Туруутай дэгэлтэй һаа, туруугайнгаа заха халта бариха ёһотой. Альгаа дэлгээжэрхёод байхагүй гэһэн удхатай.

Золгохо ёһо харуулжа үгэһэн Улаан-Үдэдэхи Шэнэхээн буряадай эблэлдэ (түрүүлэгшэ Санжа Ешин Даша-Цырендэ), эблэлэй эдэбхитэй гэшүүн Долгоржаб Дамбиевада баяр хүргэнэбди!

Золгохо ёһо тухай САНЖА ЕШИН Цымжид багша хэлэбэ.

Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ бэшэжэ абаба.

Анна Огороднигой гэрэл зурагууд