​​Хэлэнэй хүгжэлтэдэ хэрэгтэй

Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманда Гүрэнэй оршуулгын албан байгуулагдаха. Иимэ шиидхэбэри Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов Буряад хэлэнэй комиссиин ээлжээтэ зүблөөн дээрэ абаба.

Хэгдэжэ байһан ажалаа хөөрөө

Урда долоондо үнгэргэгдэһэн энэ зүблөөндэ “Буряад Уласта буряад хэлэ хүгжөөхэ тухай” Гүрэнэй программын мүнөө жэл хэр бэелүүлэгдэжэ байһан тухай, мүн тиихэдэ ерэхэ жэлдэ хэгдэхэ ажалай түсэбүүд тухай засагай гүйсэдхэхы зургаануудай дарганар элидхээ. Болбосоролой болон эрдэм ухаанай сайд Баяр Жалсанов, соёлой сайд Соёлма Дагаева, уласай Толгойлогшын болон Засагай газарай Захиргаанай Үндэһэтэнэй харилсаануудай ба эрхэтэдэй эдэбхи үүсхэл хүгжөөхэ талаар хорооной түрүүлэгшэ Михаил Харитонов, мэдээсэлэй бодолгын талаар хорооной түрүүлэгшын орлогшо Тамара Нагуслаева гэгшэд удаа дараалан комиссиин гэшүүдэй урда үгэ хэлээ.

Гүрэнэй программаар гаргашалагдажа байһан мүнгөөр буряад хэлэ хүгжөөлгэдэ хэрэгтэй олон хэмжээ ябуулганууд бэелүүлэгдэдэг юм. Буряадай гүрэнэй Доржо Банзаровай нэрэмжэтэ ехэ һургуулида хоёрдохи жэлээ арба-арбан оюутан абтажа, түлөөһэгүйгөөр һуранад. Дээдэ һургуули дүүргэжэ, тэдэнэр буряад болон ород хэлэнүүдэй багшын мэргэжэлтэй болохо юм. Энэ жэл һургуулиин номуудые шэнэлхэ хэрэгтэ 12 саяһаа үлүү мүнгэн нэмэгдээ. Энээнһээ гадна, жэл бүри уран зохёол хэблэгдэнэ, элдэб мүрысөөн, урилдаанууд үнгэргэгдэдэг. Грантын дүримөөр конкурснууд эмхидхэгдэжэ, нилээн олон түсэлнүүдые эдэбхитэд бэелүүлнэ. Эдэ мэтэ тухай дэлгэрэнгыгээр удаадахи дугаарнуудтаа бэшэхэбди.

Оршуулгын албан байгуулагдаха

Хуулита шиидхэбэринүүдые албан ёһоор ород хэлэнһээ буряад хэлэндэ оршуулха албан засагай зургаанда һүүлэй хэдэн жэлэй туршада үгы юм. Харин манай уласай Үндэһэн хуулиин дүримөөр гүрэнэй хоёр хэлэн дээрэ заатагүй тэдэ тунхаглагдаха зэргэтэй. Урзанда жэлһээ эхилжэ, оршуулгын ажал “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшан бэелүүлдэг болонхой. Гэхэтэй хамта, дээдын засагай гүйсэдхэхы зургаанда тиимэ албан байгуулха тухай дурадхал комиссиин зүблөөн дээрэ табигдаа бшуу. Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов: “Үндэһэн Хуулиин энэ дүрим гүйсэдхэхэ ёһотойбди”, - гэжэ онсолоо.

Буряад бэшэгэй хэлэнэй хэб, тэрэнэй дүримүүдые баталха зургаанаар Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман 2007 ондо Засагай газарай тогтоолоор элирхэйлэгдэһэн юм. Тиимэ ушарһаа энэ яаманда албан ёһоной оршуулгын ажал ябуулха үүргэ даалгагдаха болоо. Шэнээр байгуулагдаха албан тухай дүрим зохёохо, энэ хэрэг бүтээхэдэ хэрэгтэй мүнгэн гарша тоолохо даабари үгтэһэн байха юм.

Анна Огороднигой гэрэл зураг