​Александр Хандажапов: “Холын газарта түрисэлдэһэнһөө түрэл театртаа хүдэлхэдэ - дээрэ”

Г. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй театрта залуу халаан шэлжэн ороод, зохёохы намтараа эхилһээр. Тэдэнэй нэгэн - Түгнын талада оршодог Алташын-Адагһаа гарбалтай Александр Хандажапов. Театрай үнгэрһэн хаһын дүнгүүдээр, “Бал-маскарад” гэжэ зүжэгтэ тэрэ Ренатогой дүрэ ялас гэмэ һайнаар гүйсэдхэжэ, онсо шалгараа. Найдал түрүүлһэн оперын дуушантай хөөрэлдөө эмхидхэбэбди.

- Саша, 2006 онһоо аяар 9 жэлэй туршада, нэн түрүүн - П. Чайковскиин нэрэмжэтэ колледждо, удаань - Римский-Корсаковой нэрэмжэтэ Санкт-Петербургын консерваторидо һуража гарааш. Тиигэжэ оперын дуушан болохо гэһэн бэлэн бэшэ зам гаталһан байнаш...

- 2003 ондо һургуулияа дүүргээд, колледждо ороо һэмби. Жэл тухай һураад, сэрэгэй албанда ябажа ерээб. Тиигэжэ 2006 ондо дахинаа нэгэдэхи курсда ороһон байнаб. Колледждо һурахадаа, алдар суута дуушан, багша Баир Гомбоевич Базаровта һуража гарааб. Бүхы голыемни хэжэ үгөө.

2009 онһоо жэл тухай Новосибирскдэ Прудник Владимир Афанасьевич гэжэ багшада һурааб. Тиигээд Санкт-Петербург ошожо, консерваторидо ороһон байнаб.

- Дуушан болохо гэһэн ехэл зорилготойл һэн хойноо сэрэгэй албанда ябажа ерээд, иимэ удаан һуралсал гараһан байнаш.

- Дунда һургуулиин шаби ябахадамни, ахаймни П. Чайковскиин колледждо һуража байдаг һэн. Баһал Баир Гомбоевич Базаровта һураа. Амаралтадаа гэртээ ерээд, дуу дуулахадань, ахайгаа ехэ һонирхожо шагнадаг һэм.

- Нютагайшни оперын ехэ дуушан Вячеслав Бальжинимаев ахай түхайшни ехэ дулаанаар дурсаа һэн. Арайл дуушан болоогүй гэжэ халаглаа бэлэй.

- Баир ахаймни Санкт-Петербургда консерваторидо ороод, хоёр жэл һураад, нютагаа бусажа ерэһэн. Уянгата баритон хоолойтой. УФСИН-дэ хүдэлжэ, пенсидэ гараад, дахинаа дуушанай замаар ябаха һанаатай байнал даа.

- Айлай хоёр хүбүүд дууладаг болоно. Уг дамжаһан бэлиг талаан гээшэ гү?

- Абын талаһаа хүгшэн эжымнай һайн дуууладаг байһан. Абымни дүү басаган баһа дууладаг. Эжымни талаһаа нагасанарни баһал дууладаг лэ даа....

- Дуушан болохо гэһэн зам шэлэһэндээ шаналха сагууд байгаа гү?

- Хоёр дахин һургуулияа хаяад туршааб. Эрьелдээд ерэхэдээ, үнөөхил харгыдаа бусанаб. Саанаһаа хүн бүхэндэ өөрын табисуур гэжэ байна. Тэрээнһээ холо ошохогүйш гээшэнь зүб ха.

- Тайзан татадаг. Харагшад, шагнагшад хэрэгтэй болодог гү?

- Тиидэг. Тайзан дээрэһээ удаан дуулангүй байхада муудаха, дуу дуулаха дуран хүрэхэ, тайзан дээрэ гарахаяа һанагдаха гэжэ байдаг.

- Баритон хоолойтойш гэжэ шууд мэдэгдээ һэн гү?

- 2003 ондо колледж ерэхэдээ, 17-тойхон ябааб. Тенорши гээ һэн. Албанда ябаад ерэхэдэмни, баритонши гэжэ хэлээ. Тэрээнһээ хойшо баритоноор дуулаад ябадагби.

- Консерваториин һүүлдэ Санкт-Петербургда үлэхэ хүсэл байгаа гү?

- Һанаан байгаа. Теэд нам мэтын дуушад тэндэ олон байгаа юм ааб даа. Тэрээгүүр түлхилсэжэ ябанхаар, нютагаа бусажа, Буряадайнгаа театрта орожо хүдэлөө һаа, дээрэ байха гэжэ толгой соогоо бодожо ябааб.

- Харида олон юумэндэ һураа, илангаяа бэрхэ-бэрхэ багшанарта заалгаа ха юмши.

- Ородой Холбоото Уласай арадай дуушан, Мариинска театрай гол дуушан байһан Виктор Михайлович Черноморцевто заалгааб. Табадахи курсда һуража байхадамни, багшамни наһан болоо. Һургуулияа багшагүй дүүргэһэн болоноб. Шалгалтаяа өөрөө бэлдээд, тушаагаа һэм.

- Тэндэ һурахада, тиимэшье бэлэн байгаагүй ёһотой.

- Санкт-Петербургын консерватори эгээл урданай һургуули гэжэ суутай. Бүхы дэлхэйһээ оюутад ошожо һурадаг. Хитадһаа, Америкэһээшье, Бразилиһаашье оюутад бии һэн. Ехэл туршалга, шалгалта дабажа гаранабди. Һайн һургуули абааб.

- Буряадай оперо болон баледэй театрта 2016 онһоо хүдэлнэш. Энээхэн богонихон хугасаада амжалтанууд бии гү?

- 2017 ондо Лхасаран Линховоиной, удаань Бадма Балдаковой нэрэмжэтэ урилдаануудта амжалтатайгаар хабаадааб.

- Ямар зүжэгүүдтэ оролсообши?

- 2016 ондо ерэхэдэмни, Джузеппе Вердиин “Травиата” табигдаа. Тиихэдэ Жорж Жермоной дүрэ гүйсэдхөөб. Тэрэл жэлдээ «Мадам Баттерфляй» зүжэгтэ оролсооб. 2018 ондо “Бал-маскарадта” минии премьерэ болоо. Ренатогой дүрэ гүйсэдхөөб.

- Мүнөө дээрээ хэды дүрэ наадагдаад байнаб?

- Жермон, Ренато, Демон...

- Эдээн сооһоо алиниинь тон орёоб?

- Демоной ба Ренатогой дүрэнүүд.

- Зүжэгтэ бэлэдхэл хэр удаан хэгдэдэг бэ?

- 2-3 һара болодог. Эгээл түрүүн – нотоёо, һүүлдэнь – үгэеэ сээжэлдэнэбди, удаань тайзан дээрэ яагаад ябаха, хэды алхам хэхэ, хаана һууха гэхэ мэтэеэ һанажа абанабди. Дээрэнь үшөө сэдьхэлээ нэмэхэдэ дүрэ болоод үгэхэ ёһотой.

- Дуушан бүхэн ходо бэе бэетэеэ урилдажа ябадаг бэзэ?

- Нүхэд гэжэ байгаа юм ааб даа. Хүн бүхэнтэйнь конкурент болошоод ябахагүй ха юмши. Мүнөө театрта 5 баритон хоолойтой зүжэгшэд байнабди. Бэе бэеэ һэлгэнэбди. Мэргэн Санданов Михаил Пирогов хоёр минии унаган нүхэд болодог.

Унаган нүхэдэй уулзалга

Мүнөө Мэргэн Владивостогто, Миша Красноярскда хүдэлнэ. Мэргэнтэй хамта театрайнгаа хоорто хүдэлһэмди. Миша минии оюутан ябахада, урилдаануудта Санкт-Петербург ходо ерэгшэ һэн. Июниин 29-дэ гурбуулаа тусхай тоглолто Эрхүүдэ үнгэргөөбди.

- Хэзээ зохёохы үдэшэдээ урихабши? Түсэбүүд бии гү?

- Би мүнөө театрайнгаа бүхы зүжэгүүдтэ оролсожо байнаб. Зохёохы үдэшэ тухай бодоногүйб.

- Сашаанхи ажалдашни амжалта хүсэнэб! Зохёохы үдэшэ тухай бодожо эхилхэш гэжэ найданаб!