​​Исай Калашниковай түрэһэн нютагтань түб нээгдээ

Татьяна Андреева

Августын 9-дэ Мухар-Шэбэрэй Шаралдай һууринда хүлгөөтэй байба. Ушарынь гэхэдэ, элитэ уран зохёолшо Исай Калашниковай түрэһөөр 88 жэлэй ойн баярта зорюулагдаһан заншал­та хуралдаан эмхидхэг­дээ. Гадна шэмээшэгүүдэй үндэһэн соёл хүгжөөлгын түб үүдэеэ сэлеэ.

Исай Калистратович Ка­лашников Шаралдай һууринда түрэһэн. “Шуһата зэбүүн саг” гэһэн түүхэтэ роман бэшэжэ, тэрэ холо ойгуур суурхаһан, Буряадай гүрэнэй шандашье хүртэһэн. 1973 ондо “Буряадай арадай уран зохёолшо” гэһэн үндэр нэрэ зэргэдэ дэбжүүлэгдээ бэлэй.

1991 ондо Исай Калаш­никовай тоонто нютаг Ша­ралдайдань музей нээгдэһэн байна. Соёлой шэнэ гулам­тын байгуулгын эхи Елена Степановна Павлуцкая та­бяа һэн.

- Манай мэдээжэ соёлой ажал ябуулагша Елена Сте­пановна 1990-ээд онуудай эхиндэ Исай Калашнико­вай нэрэ мүнхэлхэ талаар аргагүй ехэ ажал ябуулһан. Уран зохёолшоной наһанай нүхэр Екатерина Викторов­натай оло дахин уулзажа, үгэдөө оруулжа шадаһан байна. Иигэжэ Исай Кали­стратовичай зарим зөөри музейдэ үгтөө, - гэжэ музейн экскурсовод Татьяна Михай­ловна Андреева дуулгаба.

Мэдээжэ уран зохёолшо­ной һууһан стол, стул музейн эгээл хүндэтэ газарта табиг­данхай. Тэрээн дээрэнь Исай Калашниковай өөрын гара­ар бэшэһэн саарһа дансану­уд табяатай. Мүн тиихэдэ зохёолоо бэшэдэг машинань хүн зоной анхарал татана. Музейдэ бүхыдөө 4 мянга га­ран экспонат тоологдоно. Тэ­дэнэй олонхииень Екатери­на Викторовна дамжуулаа.

- Исай Калашниковай зо­хёолнуудта түүхын баримтануудһаа гадна, байгаали­даа гамтайгаар хандадаг шэмээшэг угсаатанай ёһо заншал тухай бэшээтэй. Тиимэһээ шэмээшэгүүдэй хорёо доторхиие бодотоор харуулһан комплекс энэ му­зейтэй нэгэдүүлэгдээ. Энээн тухай Исай Калистратович дэлгэрэнгыгээр “Разрыв-трава” гэһэн бүтээлдээ бэ­шэнэ, - гэжэ Татьяна Андрее­ва хөөрөөгөө үргэлжэлүүлнэ.

Иимэ баян музейдэ һургуулиин үхибүүдые ходо хүлеэн байдаг. Уран зохё­олшоной хүүгэдтэ зорюулагдаһан үгүүлэлнүүдтэйнь багахан хүбүүд, басагад та­нилсана. “Последнее отсту­пление” гэһэн түүхэтэ зохёол һургуулиин дунда наһанай үхибүүдтэ дурадхагдана.

- Аймагайнгаа бүхы һургуулинуудтай хэлсээ ба­талжа, үхибүүдые угтан абанабди. Алишье наһанай үхибүүндэ таарама хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэхэ гэжэ оролдоходомнай, баг­шанар үндэрөөр сэгнэнэ. Илалтын үдэртэ зорюул­жа “Не поле перейти” гэһэн дууһаагүй романһаань хэһэгүүдые манай соёлой байша­най зүжэгшэд табидаг юм. Мүн ехэшүүлдэ тусхай про­грамма харуулха аргатайб­ди, - гэжэ Татьяна Андреева мэдүүлнэ.

Августын 9-дэ шэмээшэгүүдэй соёл хүгжөөлгын түб нээгдээ. Шаралдай ерэһэн аяншалагшадта бүри һонирхолтой болохонь лэ!