1026
Хориин Ааланай дунда hургуулиин 11-дэхи ангиин эрхим hурагша Алтана Раднаева гэжэ бэлигтэй, шадамар бэрхэ, хурса ухаатай басаган тухай бэшэхэм.
Ааланда арбан зургаан жэлэй саана, 2003 оной июль hарада, зунай зулгы үдэр Саян Раднаевай гэр бүлэдэ хоёр хүбүүдэй хойно одоол үни хүлеэгдэhэн басаган түрэжэ, аба эжынь алтатай болобобди гэжэ Алтана нэрэ үгѳѳ юм гэдэг. Алтанын гэртэхин хоюулаа hургуулида хүдэлдэг: абань дулаа хангагшаар, эжынь ород хэлэ бэшэгэй ба уран зохёолой багшаар.
Алтана бага ябахаhаа хойшо олон урилдаануудта, илангаяа буряад хэлэнэй мүрысѳѳнүүдтэ хабаададаг. Yшѳѳ эхин класста hуража байхадаа, Улаан-Yдэ ошожо, Цырен-Дулма Дондоковагай дурасхаалта үдэшэдэ хабаадаhыень Матвей Чойбоновой гарhаа үргэмжэлэл абажа байhан гэрэл зураг гэршэлдэг.
«Буряад хэлэн» гэжэ сахим номоор аймагай ба уласай мүрысѳѳнүүдтэ түрүүшын hууринуудые Алтана нилээд эзэлhэн. Наймадахи классhаа эхилжэ, жэлhээ жэлдэ үнгэргэгдэдэг бүхэроссиин олимпиадануудай алишье шатануудта хэдэн олон предмедээр бэеэ туршадаг, түрүүшье hууринуудые эзэлдэг. Буряад, ород, англи хэлэнүүдээр, биологёор аймагай олимпиадануудта илаhан. Буряад хэлээр уласай олимпиадын шатада II, III, I hууринуудые эзэлhэн. Хажуугаарнь эрдэмэй хуралдаануудта ород хэлээр, уран зохёолоор, нютаг нугаяа шэнжэлгын талаар эдэбхитэйгээр хабаададаг, бэлигтэй, хүндэтэй нютагайнгаа зоной намтараар hонирходог. Бэрхээр hурадаг басаган 9-дэхи ангиин байхадаа, «Океан» лагерьта амаржа ерээ һэн.
Буддын шажантанай заншалта Сангхын эмхидхэдэг «Эхэ хэлэн - манай баялиг» гэжэ мүрысѳѳндэ манай hургуули хабаададаг, түрүү hууринуудые эзэлдэг. Эндэ олон аймагуудhаа hургуулиин үхибүүд суглардаг, 500 гаран хабаадагшад ерэдэг. Булта Этигэлэй хамба ламын зальбарал, Доншуур маани, Ногоон Дара эхын магтаал сээжээр уншадагбди. Мүрысѳѳн элдэб шатануудhаа бүридэдэг, ганса буряад хэлэеэ мэдэхэ, оршуулха бэшэ, харин хажуугаарнь Буддын шажанай hургаал, ёhо заншал, эрэ хүнэй ба эхэнэрэй шадабари шалгагдадаг юм. Алтана 10-дахи класста байхадаа, Хамба ламын шан абалгын тэмсээндэ хабаадажа, хэды дахин II hуури эзэлээ, нэгэ дахин түрүүлээ. Харин урид блиц-турнирта ходо түрүүлдэг байгаа, хажуугаарнь оршуулга хэдэг һэн. Баян хэлэтэй басаган юм.
2017 ондо Алтана «Буряадай түрүү хүнүүд» урилдаанай автор-лауреат болоhон.
Ким Цыденовэй нэрэмжэтэ уран бэлигтэнэй мүрысѳѳндэ Алтана баhал хабаададаг. Табадахи мүрысѳѳндэ «Хурса гуурhан» гэһэн секцидэ II hуури эзэлээ. Мүнѳѳ hая үнгэрhэн 6-дахи урилдаанда энэл секцидэ буряад хэлэн тухай бодомжолго бэшэжэ, баhал II hуури эзэлжэ шадаа.
Би багахан байхадаа, зундаа ходо Алтанатай наададагаа hананаб. Юундэб даа, тэрэниие минии холын түрэл гэжэ hанадаг байгааб. Мүнѳѳ hанахадаа, энеэдэhэм хүрэдэг. Алтана хэнтэйшье тааража шадаха, номгон зантай, олон нүхэдтэй, үнэн сэхэ басаган.
Жааhаа хойшо багша болохоб гэдэг. Мүнѳѳ мэдэхэдэм, буряад хэлэнэй багша болохо хүсэлтэй. Энэ мэргэжэлдэ ехэ таараха гэжэ hананаб, юундэб гэхэдэ, энэ-тэрэ урилдаанда ябахадаа, маанадые харалсажа, мэдэхэгүй юумыемнай заажа ябадаг бэрхэ басаган лэ даа.
Дари БУЯНТУЕВА, Хориин Ааланай дунда hургуулиин 8-дахи ангиин hурагша
