​​«Жавши»

Будаадын шажанда “Жавши” (зарим буряадууд “Жабтай” гэдэг) - эгээл шанга ёһо гуримуудай нэгэн юм. Ажабайдалдаа амгалан тайбан, тоо бүрин, толгой мэндэ, элүүр энхэ, олзотой омогтой, үнэр баян байхын, бүхы үйлэ хэрэгүүдэй урагшатай урматайгаар, номой ёһоор бүтэхын түлөө бүтээгдэдэг.

Нэгэтэ нэгэ үедэ тэнгэриин асуурнуудай нэгэнэй эдэгэхэгүй хүндэ хүшэр үбшэндэ дайрагдахада, тэдэ Бурхан багшада хандабад. Таанадай муу ябадалай түлөө болон альбан шүдхэрнүүдэй хорлол хүрөө гэжэ Бурхан багша айладхаба. Тиигээд “Жавши” бүтээгты гэжэ айладхаа. “Жавши” бүтээһэнэй ашаар тэрэ асари тэнгэри эдэгэжэ, зургаан зүйлэй амитан бүгэдые аршалан хамгаалха үнэн юм байна гэжэ бүхыдэнь дэлгэрүүлээ.

Илангаяа хүндэ үбшэндэ дайрагдахада, мүн ами наһантаяа тэнсэлдэжэ байһан хүнүүдтэ энэ гурим бүтээгдэдэг. Мүн баһа ажал хэрэгтээ урагшагүйдэһэн тушаалтад гү, али дан ехэ үйлэ хэрэг эрхилхэ гэһэн олзын хэрэг эрхилэгшэд гү, али хуулитай заргалдаһан хүнүүд энэ гурим бүтээлгэдэг. Энэл гурим бүтээхэдэ, юумэн урагшалха, үгы һаа, бүтэхэеэ болёо гэжэ ойлгогдохо.

Мүн баһа юрын ушарта “Жавши” бүтээлгэжэ болохогүй. Юундэб гэхэдэ, үйлэ хэрэгынь ехэ шанга байдаг! Ламанар сэхэ Будда бурханда хандана ха юм. “Жавши” гээшэмнай буряадшалхада: “Дүрбэн зуун үргэл” гэһэн удхатай: зуун зула, зуун хүндэ ямба, зуун саса (субаргын түхэл), зуун луд-торма (гурилаар бүтээһэн дүрсэнүүд) үргэгдэдэг.

Энэ хуралда ерэхэдээ, бүһэһөө дээшэ үмдэдэг нэгэ хубсаһа, үһэнһөө хайшалһан багахан багса, нэгэ хэды саарһан болон хашарһан мүнгэ, тарай будаа гэртэһээ асарха. Мүн баһа заһал бүтээхэдээ, хүүлэжэ байһан хүнэй өөрөө байжа шадахагүй болболынь, гэрэл зурагыень асаржа болохо. Тиигэбэшье, бүхы юумэнэй номуун ёһоор бүтэхын түлөө бэеэрээ байжа хабаадаха шухала.

БАЛДАНОВ Түгдэм лама