​​Амжалта туйлагша ашата багшанар

Буряад хэлэнэй болон уран зохёолой багшанарай VII “Эрхим багша” урилдаан ноябриин 27-һоо дүрбэн үдэр үнгэргэгдэжэ, гарагай 6-да дүнгүүдынь тодоруулагдажа, Буряадай багшанарай колледжын танхим соо шагналгын баяр ёһолол үнгэрөө.

Урилдаанай түгэсхэхы бүхы шатанууд Үндэһэн лицей-интернадта, 29- дэхи гимназида болон Буряадай багшанарай колледждо үндэр хэмжээндэ үнгэргэгдөө. 1-дэхи, 2-дохи шатануудые эрхимээр дабажа гараһан 10 багшанар 3-дахи шатада хабаадаа – хэшээлһээ гадуур хүдэлмэри үнгэргэжэ, удаань уласай Болбосоролой сайдтай хөөрэлдөө.

Буряад Уласай Болбосоролой сайд Баир Жалсановтай хөөрэлдэхэдөө, багшанар мүнөө үеынгөө шухала асуудалнуудые хэлсээ. Нэн түрүүн буряад хэлэеэ, үндэһэн зохёолоо үзэлгэ бүгэдэ зоной хэрэг гэжэ булта мэдэжэ байһанаа, энэ ехэ үүргэ маанадта буугаа гэжэ бултадаа ойлгоһоноо мэдүүлээ. Зарим һургуулиин захиралнууд буряад хэлэ заалгада анхаралаа хандуулнагүй гэжэ эндэһээ мэдэгдэнэ. Бэшэ хэшээлнүүдтэ хэрэглэхэ материалнууд элбэг дэлбэг, харин буряадаар ажалай дэбтэршье байбал һайн байха, ажалнай яһала урагшалха һэн гэжэ багшанар мэдүүлээ.

- Иимэ урилдаануудай заншалта болоһониинь ехэ һайн, багшанар уулзажа ушархадаашье хөөрэлдэжэ, дүй дүршэлөөрөө андалдажа, ехые хаража, олые ойлгонобди, хэн хэндэмнайшье туһатай, - гэжэ баяраа мэдүүлээ.

Мүн баһа ганса түрэл хэлээрээ, уран зохёолоороо хизаарлангүй, манай багшанар тоонто һайхан нютагайнгаа, түрэл Буряад оронойнгоо түүхэ домогуудые хүсэд дүүрэнээр шабинартаа ойлгуулжа, дурлуулха ёһотойбди гэжэ баһал ойлгонод.

Тусхай шанда хүртэгшэд

Хүгжэм дуута баярай үдэшэ арадай хатар, дуунуудаар эхилээ. Буряадаараа хубсалһан согтой задарюун залуушуулые харахада, шагнахада, сэдьхэл сэлмэжэ, сээжэ зүрхэн хүдэлжэ байгаа.

Соёлой сайдай орлогшо Леонид Будаев баярай үгэнүүдые хэлэхэдээ, Буряадай багшанарай колледж буряад хэлэнэй, уран зохёолой багшанарые эрхимээр бэлдэнэ гэжэ тэмдэглээ. Энэ колледжын мянга гаран оюутад эрхим багшанарай хэшээлнүүдые хаража, сэгнэшэгүй ехэ дүршэл халан абаа.

Улаан-Үдын, Буряадаймнай 18 нютагуудай 22 багшанар тайзан дээрэ гаража, амаршалгануудые хүлеэн абаа. “Эльгэ зүрхөөрөө хүүгэдэй түлөө” шагналда Кабанскын Хандалын багша Татьяна Алексеевна Суворова хүртөө. “Энэрхы сэдьхэлтэй багша” шагналда Баргажанай бэрхэ багша Роза Бато-Жаргаловна Урбагарова хүртэжэ баярлаа. “Дээдэ мэргэжэлтэй багша” гэжэ Улаан-Үдын 49-дэхи һургуулиин багша Елена Александровна Дашидондокова нэрлэгдээ. “Сахим һураха хэрэгсэлнүүдые эрхимээр хэрэглэһэн багша” гэжэ Ивалгын Баирма Бадраевна Намсараева тодороо. “Ажалдаа үнэн сэхэ хандагша” гэжэ Зэдын Армагай багша Нацык Даниловна Дамбаева хүндэлүүлээ. “Зохёохы хандасатай багша” гэжэ 1-дэхи лицей-интернадай зохёохы абьяастай багша Эржена Нимбуевна Осорова шэлэгдээ. Мухар-Шэбэрэй Хонхолын багша Елена Васильевна Цоктоева “Эрхим хэшээл” үнгэргөө гэжэ элирүүлэгдээ. Ахын Саяанай һургуулиин багша Туяна Болотовна Мунконова “Ажалдаа абьяас ехэтэй” гэжэ тэмдэглүүлэгдээ.

Энэ урилдаанда “Эрхим хүмүүжүүлэгшэ” гэһэн нэрэ зэргэдэ Сэлэнгын Жаргалантын багша Арюна Юрьевна Халзанова хүртөө. “Багшын эрмэлзэл” шагналые Байгал-Шадарай аймагай Саяна Агбановада барюулаа. “Баян дүй дүршэлтэй багша” гэжэ Түнхэнэй Тоорын Марина Ивановна Янданова шалгараа. “Амжалтын орьёл өөдэ тэгүүлнэ” гэжэ 29- дэхи гимназиин Цыцыгма Батоевна Ринчинова багша нэрлэгдээ. “Түрэл хэлэеэ хамгаалагша” гэжэ Бэшүүрэй багша Виктория Александровна Зандакова тодороо. “Зохёохы абьяастай багша” гэжэ Баунтын багша Дарима Цыденовна Цыдыпова баярлаа. Бүхы хэшээлнүүдтэ, үйлэ хэрэгүүдтэ айхабтар анхаралтайгаар хандаһан Хяагтын Мөөрөөшын һургуулиин Вероника Петровна Шаракчинова “Харюусалга ехэтэй багша” гэжэ шалгараа.

Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулиин шан Яруунын Дарима Содбоевна Ганжуровада барюулагдаа. Ехэ һургуулиин багшанар-профессорнүүд энэ һургуули түгэсхэһэн өөһэдынгөө шабинар-багшанарта һүүлшын жэлнүүдтэ хэблэгдэһэн ажалнуудайнгаа согсолбори номуудые хүндэтэйгөөр барижа, омогорхожо байһанаа мэдүүлээ. “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшанай шан Ахын Саяанай Туяна Мунконовада дамжуулагдаа.

Эрхимэй эрхимүүд

Хориин Ааланай ашата багша Лидия Цыреновна Батуева 3-дахи һуурида гараа. 2-дохи һуурида Улаан-Үдын 49-дэхи һургуулиин багша Елена Александровна Дашидондокова гаража шадаа. Дуулгата Захааминай хоймортохи дуулим Мэлын “улаан бэрхэ басаган” Оюна Гомбоевна Жапова 1-дэхи һуури эзэлээ.

Буряад Уласай эрхим багша гэжэ хэбэд номхон Хэжэнгын Худанай багша Жаргалма Цыдендоржиевна Чимитцыренова тодоржо, Гран-при шан абаа. Энэ ехэ баярай оршондо Буряадай эрхим багша Жаргалма Цырендоржиевнатай хэды үгэ андалдажа үрдибэбди.

- Ямар ехэ бэлэдхэл гараабиб. Энээн тухай эб хамта хүдэлдэг багшанарни, аймагаймнай болбосоролой таһагай мэргэжэлтэд лэ мэдэнэ. Мүн баһа соёлой таһаг ехэ туһа хүргөө. Илангаяа тад ондоо байдалда, оройшье танихагүй һурагшадта хэшээл зааха гээшэ хүндэхэн лэ! Энэ ехэ амжалта, туйлалта ганса минии шадабари бэшэ, намайе дэмжэһэн бултанай үрэ дүн мүн, - гэжэ илагша нэн түрүүн хэлэбэ. – Эхэ хэлэндээ, эхэ орондоо дуратайгаар ажаллажа ябаһамни эндэ гэршэлэгдэбэ. Тиигээд лэ ганса хэшээлнүүдые һайнаар үнгэргэхэ, дүй дүршэлөө дүүрэнээр харуулха бэшэ, харин нэгэл өөрын онсо маяг түхэл гэхэ гү, али талааншье, бэлигшье болон һанаһан шанга бодол болон өөрөө урагшаа тэгүүлһэн һайхан эрмэлзэл хэрэгтэй гэхэһээ, бүхы юумэн урагшалаал даа, - гэжэ тэмдэглээ.

Харин бидэ, баһал ажабайдал ойлгохо хүнүүд, сэхэ асуудал табяабди:

- Хүн бүхэн, тэрэ тоодо, илангаяа хүдөөдэ сүлөө забдагүй хүдэлдэг багшанар хайшан гэжэ багшын һургаха, зааха, хүмүүжүүлхэ ехэ ажалнуудые ябуулхадаа, гэр бүлынгөө ажалтай тэнсүүлнэт?

- Үнэхөөрөөшье, багшын ажалда бэеэ зорюулһан хүн һайнаар ойлгохо ёһотой: үглөөнһөө хойшо хэшээлнүүдые үнгэргөөд амарха, гэрэйнгээ ажал хэхэ, үри үхибүүдээ анхарха гэжэ һаналтагүй. Үнэн сэхэ багша үдэр һүнигүй шабинартаа һанаа зобожо байдаг, - гэжэ үндэр тайзан дээрэһээ наһанайнгаа нүхэртэ баяр баясхалангаа мэдүүлээ.

Алексей Жилинэй гэрэл зураг