​​Һээр шаалга һэргээгдэһээр

Һүүлэй хэдэн жэлдэ хаа-хаанагүй һээр шаалгаар мүрысөөнүүд үнгэргэгдэдэг болонхой. Илангаяа үбэлдөө олоор эмхидхэгдэнэ. Хүдөөгэй хүбүүд аргагүй эдэбхитэйгээр тэдээндэнь хабаадажа, һээр хухалжа дүршэхын хажуугаар энэ заншалай гүнзэгы удхыеньшье мэдэдэг боложо байһаниинь һайшаалтай. Мүнөө зарим тэды заншалнуудые дурдахамнай.

Үүсэ гаргажа, түрүүшын шанагдаhан мяханай дунда заал hаа hээрыень оруулдаг гурим байһан юм. Энэ үедэ орожо ерэhэн айлшадшье барандаа тэрэ hээрээ хуха сохижо гараха ёhотой. Ушар юуб гэхэдэ, hээр хуха сохигдоол hаа, энээхэн үүсэ болоhон малай hүнэhэн hаадгүй ябажа, шэнэ түрэлөө түргэн олохо, үгышье hаа, дахин мал hүрэгтөө шэнэ түл боложо эрьехэ. Тиигэжэ энэ айлай мал адуун үдэсэтэй, үрэhэ таhархагүй гэhэн удхатай. Үхэр малайнгаа яһанай хэр бэхи байһыень ажагладаг байһан.

Буряадтамнай хэдэн жэлээрээ хухардаггүй һээрнүүд олон байгаа. Эгээл суута һээр Ахаһаа асарагдаа бэлэй, тэрэ аяар 1987 онһоо хүнэй нюдаргада диилдэдэггүй байгаа. 2016 ондо Түнхэнэй Хойто-Гол тоонтотой Жаргал Занданов гэжэ шамбай хүбүүн энэ һээр хухалжа шадаа. Һүүлэй үедэ үнгэргэгдэдэг тэмсээнүүдтэ хүбүүднай оролсожо, һээр шааха шадабарияа улам дээшэлүүлнэ, мүлинэ гэхэдэ, алдуу болохогүй.

- Нэгэ үедэ hээр сохилгон гээшэ огтолон болишоhон байгаа гэжэ Захаамин аймагай Сагаан-Морин тосхоной Жимбеев Буда-Жаб үбгэн хөөрэнэ. 1950-яад онhоол дахин hээр сохижо эхилhэн юм ха. Энэ ушарай тайлбариие би тааhан хэбэртэйб – дайнай үедэ, дайнай hүүлээршье hээр сохижо байха эрэшүүлшье гэжэ хомор байжа болоо, теэд сүлөө забыньшье хаанаhаа байба гээшэб даа, - гээд, мэдээжэ сэтгүүлшэн, ирагуу найрагша Николай Шабаев бэшэнэ. Диилэнхи ушарта хадата газарта оршоһон аймагуудай ажаһуугшадай дунда һээр сохихо наадан мартагдаагүй, хухалха арганьшье алдагдаагүй байгаа.

- Һээр хухалха нааданай эмхидхэгдэжэ эхилхэдэ, хэдэн олон буряад хүбүүднай заншалта хубсаһаяа оёжо үмдөө, һүр һүлдэеэ үргөө. Заншалта ажахыгаа үргэжэ, адуу малаа үсхөөд байбалнай, түрэл хэлэмнайшье мартагдахагүй, - гээд, Буряад орондо һээр шаалга һэргээн дэлгэрүүлэгшэдэй нэгэн Гомбо Зурбаков һанамжална.

Энэ хүнтэй хэгдэһэн хөөрэлдөө анхараарайгты

lizartsketch