​“УРАГШАА, МИНИИ ПОЕЗД...”

Эгээл иигэжэ ябатараа, түлэг наһандаа халин ошоһон бэлиг ехэтэй ирагуу найрагша Даша Дамба­евай 80 жэлэй ойн баярта зорюулһан хэмжээ ябуулганууд үргэлжэлһөөр. Түрэһэн Харганаа нютагтань дурасхаалай хэмжээнүүд апрелиин 13-да үнгэрөө.

Дошхон абаритай дорюун хүн бэлэй

Даша Дамбаев гушан долоотойхон ябаад, наһан болоһон. Теэд эдыхэн богони хугасаада бэеэ хэды бэдэрээ гээшэб! Зосоохи мэдэрэлээ, хүсэл эрмэлзэлээ багтаажа ядаһандал ябаа ха…

Харганаа руу тэгүүлһэн харгыдамни замшан болоһон Даша Дамбаевай түрэһэн Ханда эгэшынь үри Людмила Банзаракцаевагай үгэнүүдhээ тиигэжэ ойл­гобоб. Уйдхараар халиһан хөөрөөень шагнаад, элитэ ехэ поэдтэй дүтын танил байһандал бэеэ мэдэрбэб.

“Абгамни абьяас ехэтэй байгаа... Нэгэдэхи интернат-һургуули алтан медальтай­гаар түгэсхэхэ аад, өөрөөл хүсөөгүй, шалгалтадаа энэ-тэрэ алдуунуудые зо­рюута хэһэн ха. Тиигэбэ­шье мүнгэн медаль абаһан. Удаань МГУ руу торолтогүй ороод һуража байһанаа, гео­лог мэргэжэл минии бэшэ гэжэ бодоод, Казахстан руу шэнэ газар элдэлгэдэ ябашаһан. Хожомынь М. Горькиин нэрэмжэтэ лите­ратурна институдта ороод, нютагаа бусаа бэлэй”, - гэжэ олондо мэдээжэ намтарыень түрэлэйнь үмэнэһөө соносоходоо, ондоохоноор ойлгогдобо.

Түмэр харгыдашье хүдэлһэн, “Буряад үнэн” со­ниндо сурбалжалагша болоод, бүхы Буряадай ай­магуудаар ябаһан тухайнь бидэ мэдэнэбди. Ажалайнь намтартал Даша Дамбаевай хубииншье байдал тиимэ жэгдэ сэхэ бэшэ гэхээр. Хоёр удаа айл боложо туршаһан. Хоёр тээ үндыһэн тула бэе бэеэ мэдэхэгүй Саян болоод Түмэн гэжэ үри хүбүүдтэй...

“Бүхы байдалаа бэшэгүүд соогоо дуулгадаг байһан. Даша абгын бэшэгүүдые минии эжы наринаар хада­галаад ябаһан аад, наһан болохынгоо урда тээ намда дамжуулһан”, - гэжэ Людми­ла Александровна хөөрэнэ.

Хожомынь Даша Дам­баев Хэжэнгэдэ инаг хай­ратаяа ушаржа, гэр бүлын уурхай байгуулһан юм. Тии­гэжэ наһанайнгаа нүхэртэй хамта Харганаагаа бусажа, түрэлхидэйнгөө дэргэдэ батаар түбхинэхэ түсэбтэй ябаһан аад, гэнтэ үбшэлөөд, хада гэртээ харишаһан.

Дүүгээ үгылжэ, Ханда эгэшэнь хэды ехээр уйдаа, уйлааб даа. Өөрөөшье мүнөө бурханай орон руу ябашан­хай. Гэбэшье Даша Дамбаевай урдань хэблэгдээгүй шүлэгүүдыень басагантаяа хамта суглуулаад, “Мүнхын эрьесэ” гэжэ согсолбори та­бан жэлэй саана хэблүүлжэ үрдиһэн.

“Хэндэшье хэрэггүй шүлэгүүд – хэншье хэблэнэгүй гэжэ гомдоод, хэдэн хуудаһа шүлэгүүдээ манай нюдэн доро галдажархиһан. Тиихыень хараһанаа Матвей Чойбонов намда хэлээ бэ­лэй”, - гэжэ Людмила Банзаракцаева халаглан тэмдэглэ­нэ.

Үшөө хэды олон уран зо­хёол бэшэһэншье, бэшэхэ­шье байгааб даа. Халаг даа, халаг.

Элитэ поэдээ эхэ нютагтань дурсаба

Даша Дамбаевай түрэһэн Харганаа нютагтань уран уншалгаар, мүн дуу гүйсэдхэлгөөр урилдаан эмхид­хэгдээ, хүшөөгэйнь дэргэдэ митинг үнгэрөө.

Үнгэрэгшэ зуунай 60-аад онуудта уянгата мүрнүүдээрээ олоной дура буляаһан Даша Дамбаевай зохёолнуудые сэлэнгээрхин 5 бүлэг боложо хубаараад, уранаар уншаһан байна. Хэрбэеэ 7 наһа хүсөөгүй багашуулай бүлэгтэ 25 үхибүүд бай­гаа һаань, ород хэлэн дээ­рэ шүлэгүүдыень уншаха үхибүүдэй тоо 40 гараа. Энээхэн ушар адаглаад, түрэлхи буряад хэлэеэ алдажа бай­набди гэжэ тэмдэглэхээр.

Мэдээжэ уран зохёол­шо, зүжэгшэн Чингис Гу­руев, БГУ-гай доцент Свет­лана Ошорова, Буряадай Үндэһэтэнэй номой сангай мэргэжэлтэн Рыгзема Бато­мункуева, ирагуу найрагша Нина Лёнхобоева-Артугаева болон бусад жюриин гэшүүдэй бүридэлдэ байгаа.

Харганаагай соёлой бай­шанай урда табан жэлэй саана бодхоогдоһон Даша Дамбаевай хүшөөгэй дэр­гэдэ “Агуу сагай хүбүүмби” гэһэн митинг нютагай со­моной дарга Игорь Содно­мов нээбэ. Тэрэшэлэн Сэ­лэнгэ аймагай Захиргаанай хүтэлбэрилэгшын нэгэдэхи орлогшо Светлана Бубеева, аймагай соёлой хороониие ударидагша Нимацу Эрды­неева гэгшэд Даша Дамбае­вай найруулгануудые уншаа.

“Эжынгээ нютаг ерэһэндээ ехэ баяртай байнаб. Нютагтаа дуган бодхоогоод, бэлигтэй хүбүүндээ зорюулһан энэ хүшөө бод­хоогоод байһандатнай ехэ баярланаб”, - гэжэ гүрэнэй ажал ябуулагша Евдокия Раднаева үгэ абахадаа, хэлээ бэлэй.

Харганаагай Соёлой ор­дон дотор ехэ һайхан тоглолто үнгэрөө. Нютагай бэ­лигтэн Даша Дамбаевай үгэ доро бэшэгдэһэн “Сэлэнгэ”, “Согто-Хангил”, “Улаан-Үдэ” гэхэ мэтын мэдээжэ дуунуудые дуулаа, шүлэгүүдыень уранаар уншаа.

Уран шүлэгүүдыень ню­тагай эдиршүүлэй сээжээр уншажа ябаа сагта арад зо­ной дунда агуу найрагшын нэрэ хэтэдээ мүнхэ үлэхэ гээд һанагдана.

Дурасхаалай хэмжээнүүд

Энээгээр ирагуу найраг­шада зорюулһан хэмжээ ябуулганууд дүүрэнэгүй. Буряадай Үндэһэтэнэй но­мой санда апрелиин 19-дэ үдэрэй 3 сагта Даша Дамба­евай 80 жэлэйнь ойн баярта зорюулһан уран һайханай- хүгжэмтэ үдэшэ үнгэрхэ юм. Даша Дамбаевай уран гуурһата нүхэдтэй, нютага­архидтайнь уулзалганууд болохо, ирагуу найрагшын уянгата шүлэгүүд, дууну­уд уншагдаха, номуудайнь үзэсхэлэн дэлгэгдэхэ. Гадна апрелиин 22-то Филармо­ниин танхим соо «Наһанай дуун» гэжэ тоглолто үнгэрхэ байна.