Дышема Базаровагай, Ольга Бартаевагай, Мария Гомбоевагай гэрэл зурагууд
Уулын уладай уулзалгын баярай хоёрдохи үдэр эртэ үглөөгүүр уужам Сэнсын талада мори урилдаагаар эхилээ.
Морин эрдэниин соло дуудаад
Аха аймагай сомонуудай түлөөлэгшэд хатарха, оодорхо хүлэгүүдээ һорижо, зунай заншалта найр болохо Сурхарбаантай хамта үнгэргэгдэжэ байгаа хонгоодор угсаатанай уулзалгын шэмэг болоһон урилдаанда хабаадалсаа. Мүн тиихэдэ гансашье мори урилдаагаар бэшэ, мүн һүүлэй хэдэн жэлэй туршада һэргээгдэжэ байгаа “малгай шүүрэхэ”, зайдаар мори унажа, барилдаха нааданууд олоной анхарал татаа.
Табан модоной зайда хатарша моридые урилдуулаа. Саяанай сомоной гурбан морин эрхимлэжэ, шангай һууринуудта гараа. Зулай бариһан хүлэгүүдые Доржо Сайбанов, аха, дүү Алексей, Аркадий Гомбоевууд унажа урилдаа.
Найман модоной зайда оодорхо моридые урилдуулжа, Доржо Дамшаев, Содном Самбялов (Бүрэнгол), Геннадий Булатов гэгшэд түрүүлһэн байха юм.
Хатар, оодороор урилдаанда түрүүшын һуури эзэлэгшэдтэ 35 мянган түхэригэй мүнгэн шангууд барюулагдаа.
Аха аймагай Бүрэнголой сомоной Жаргал Налханов Баяр Самбялов хоёр тус тустаа зайдан морёор барилдаагаар, малгай шүүрэлгээр эрхимлээ.
Аха нютагай алдарта дуушан Бадма Габанов мориной соло дуудажа, Сэнсын талада эртэлжэ сугларһан олон тоо- то харагшадай зүрхэ сэдьхэл хүдэлгөө гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Шангууд нүүгээ
Заншалта буряад барилдаагаар Захааминай түлөөлэгшэд энэ удаа эрхимлэжэ, һайндэр эмхидхэгшэдэй тогтооһон гол шангынь заха холын нютаг руу нүүһэн байна. Захааминай хонгоодорнуудай түлөөлэгшэд - хоёр Эрдэмүүд, Очиров Максаров хоёр, уулын уладай уулзалгын абарга болохын түлөө ана-мана тэмсээ. Илалта туйлажа, дүшэн мянган түхэриг мүнгэн болон амиды хонин шанда, хонгоодорой абаргын нэрэ зэргэдэ Эрдэм Максаров хүртэһэн байха юм. Эрдэм Очировта арбан мянган түхэриг урмашуулгын шан барюулагдаа.
Залуу хүбүүдэй дунда заншалта буряад барилдаагаар абарга бүхын нэрэ зэргэдэ Аха нютагай Бальжинима Осохеев хүртөө. Нютагай эрхим малшадай нэгэн болохо Климентий Габановай тогтооһон шан – хүлэг мори, мүн тиихэдэ табан мянган түхэригэй мүнгэн шан залуу бүхэдэ барюулагдаа.
Алайрай мэргэшүүл һур харбахадаа, урдаа хүниие оруулаагүй гэхэдэ, алдуу болохогүй. Эрэшүүлэй дунда Александр Бадрянов, эхэнэрнүүд сооһоо Ирина Дельбеева (хоюулаа Алайрай) түрүүлээ. Харин абарга мэргэн харбагшын нэрэ зэргэдэ хүртэхын түлөө тэмсээе мүн лэ Алайр аймагай түлөөлэгшэ Максим Лхасаранов шүүжэ, гол шангыень нютаг руугаа нүүлгээ.
Удаадахи уулзалга – Түнхэн һайхан нютагта
“Хонгоодорой дангина”, “Найрай отог”, уран шүлэг уншагшадай урилдаан, тамирай бусад олон зүйлнүүдээр мүрысөөнүүд үнгэргэгдөө. Уян бэетэй, уран үгэтэй, ирагуу һайхан хоолойтой байһанаа гэршэлжэ, Аха нютагай залуу сэбэр басаган Гэрэлма Галсанова хонгоодорой дангинын нэрэ солодо хүртөө.
Хоёр үдэрэй туршада үргэлжэлһэн һайхан найрай шэмэг болгожо, алдарта “Байгал” театр ялас гэмэ тоглолтоёо нааданай эсэстэ сугларагшадта дурадхаа.
Түгэсхэлдэнь хонгоодор угай уулзалгын һүлдэ тэмдэг – торгон һайхан туг Аха аймагай засаг дарга Матвей Мадасов Түнхэн аймагай засаг даргын орлогшо Николай Дашеевтэ дамжуулаа. Хоёр жэлэй үнгэрхэдэ, хатан эжын алдартай түхэреэн сагаан Түнхэнэй хойморто хонгоодор угсаатан дахин сугларжа, хорбоо юртэмсын альган дээрэ хүсэд дүүрэн шадалтай, буряад арадайнгаа түүхэ алтан үзэгөөр аржыса бэшэлсэһээр, урагшаа дабшан хүгжэжэ байһанаа гэршэлэн зугаалха.
Ольга БАРТАЕВА, Василий ЦЫБИКОВ