​​«Эжэлгүй эрхим»

Монголой «НЭПКО» гэһэн хэблэлэй газарай үүсхэлээр гаргагдажа байһан «Түүхын эрхимүүдэй цадиг (намтар)» гэһэн һубарилай хэмжээндэ Цыбен Жамцарано тухай шэнэ ном һаяхана нара ха­раба. Тэрэниие согсолон бүридхэһэн уран зохёолшо Сономын Лочин иигэжэ бэшэнэ: «Цыбен Жамцарано сохилоо зүрхэнэйнгөө һүүлшын лугшалта хүрэтэр Монголойнгоо түлөө зүдхэһэн эхэ ороншо, Монголоо Ород, Хитад, Япон – алинһааньшье дулдыданги бэшэ, бэеэ дааһан, тусга­ар улас болгохын түлөө бүхыл амидаралаа зорюулһан эжэлгүй эрхим».

Монголой ухаантан, мэргэдэй магнайда дурдагдахал ёһоороо дурдагдадаг Цыбен Жамцара­ное агууехэ эрдэмтэд Б.Ринчен, Ц.Дамдинсүрэн гэгшэд «баг­ша» гэжэ хүндэтэйгөөр нэрлэдэг байһан. Тэрэниие һүгэдэн бишэр­дэг тоогүй олон хүнүүдые дурда­хадаа, гансал эрдэмэй талаар хэһэн ажалыень бэшэ, бусадшье олон зүйл тодорхойлон нэрлэхээр. XX зуун жэлэй Монголой ниигэмэй- улас түрын томохон ажал ябуу­лагша байһан Цыбен Жамцараное «холын хараатай, үзэл бодолдоо үнэншэ, дэлхэйн түүхэ, соёл бүрин, дүүрэн мэдэдэг, тэрэ үедөө евро­по зүгэй болбосорол дурнынхитай холбон түгэс эзэмшэһэн Монго­лой тон ганса хүн байжа, Монго­лоо улас болгохо гэжэ түсэблэһэн хэрэгүүдээ бэелүүлхые оролдоһон. Энэл хэрэгэйнгээ түлөө эсэсэй амисхал хүрэтэрөө тэмсэжэ, ами наһаа үргэһэн хүн» гэжэ Сономын Лочин гуай тодорхойлно.

Ц.Жамцараногой эрдэм шэнжэл­гын аргагүй ехэ ажал хүдэлмэри ябуулһан тухайнь академик Ц.Дам- динсүрэн 1950-яад оной тэнгээр Монголдоо анха түрүүшынхиеэ зо­риг гарган дуулгаһан, мэдүүлһэн байдаг. Гэхэ зуура, Ц.Жамцараное тэрэ үедэ Бүгэдэ Найрамдаха Мон­гол Арадай Уласай эрхэтэн гэжэ тоолодог байһан ушарһаа, Монго­лой уран зохёолой түүхэ Монгол­до байхадаа шудалһыень дурдаад, «Ород ба Зүблэлтэ Уласай эрдэмтэ­дэй шэнжэлгэнүүд» гэһэн бүлэгтөө Алексей Бобровников, Доржи Банза­ров гэгшэдые нэрлэһэн аад, Цыбен Жамцараное оруулангүй орхиһон байдаг.

- Цыбен Жамцарано Ород Мон­гол хоёр гүрэнүүдтэ ашаг үрэтэй олон талын ажал ябуулһаншье һаа, аргагүй ехээр хашуулһан. Тиигэбэ­шье Монголоо «дэлхэйдэ дансатай» улас болгохо гэһэн хүсэл эрмэлзэ­лыень, өөрынгөө бэе бодонгүй, арад түмэнэйнгөө, гүрэн түрынгөө түлөө ябаһан сэдьхэлэйнь ехэ зориг тэн- хээе бишэрэн хүндэлхэһөө ондоо арга мүнөөдэр үгы, - гэжэ Сономын Лочин гуай бэшэнэ.

nepko.mn сайтын гэрэл зураг