​Борбилоо ноён

Заахан аад, тогтууригүй, шиид-пиид гэсэгээн арбалзажа, дэрбэлзэжэ ябадаг шиисгалдай шубуухай хүбшын томо һойр шубуунда амар заяа үзүүлхэеэ болибо ха. Шэхэнэй шиир таһалдуулангүй шууядаг байгаа бшуу. Уурлаһан һойр шиисгалдайе баряад, мухар шэхыень мугдыса татаад табяа һэн гэхэ. Шиисгалдай шубуухай бархиржа байгаад хэлэбэ:

- Би шамһаа үһөөгөө абахал байхаб, хүлеэжэ байгаарай.

- Энээхэн минии толгойһоо жаахан баарһан аад, ямар арга хүсэтэйдөө иигэжэ хэлэбэ гээшэб? – гэжэ гайхаад, һойр шиисгалдайһаа асууба:

- Шиисгалдай! Би дальбараахан байхадаа, шамһаа томо байгаа һэм. Ши ямар арга шадалаараа намһаа үһөөгөө абахаа байнаш?

- Борбилоо ноёндо шамайе мүргэхэм, - гэбэ шиисгалдай. Хүбшэ тайгын хүсэтэй томо һойр борбилоо ноёниие шиисгалдайһаа түрүүн оложо хөөрэлдэхэ байна гэжэ бодоод, борбилоо ноёниие бэдэрбэ. Тайгын далитанай дунда олоногүй. Тала талмайгаар бэдэрбэ. Борбилоо үзэгдэнэгүй. Нэгэтэ уужам талые хүндэлэн ниидэжэ ябахадань тоодог һууба.

- Зай, одоо энэмни томо борбилоо байгаа ёһотой, - гэжэ бодоод, һойр тоодогһоо асууба:

- Та борбилоо ноён гүт?

Хониной зэргэ бэетэй, хоёр һөөм хүзүүтэй, шэрбүү ута һахалтай, шэрүүн хара нюдэтэй тоодог шубуун харюусаба:

- Борьбо дээрээ бодохоһоо хойшо борбилоо ноён бии юм гэжэ дуулаагүйб. Энэ тала нютагта байхагүйдөө болохо.

- Һойр саашаа ниидэбэ. Тээ саана ошоод, бод боро бэетэй олон номгохон шубуудһаа асууба:

- Та борбилоонууд гүт, али бэшэ гүт?

- Бэшэ даа. Бидэ гулабхаанууд гээшэбди. Борбилоонууд тээ тэрэ хашаа дээгүүр һууна, - гэһэн номгон даруу, сэхэ харюу абахадаа, һойр баярлаба.

- Борбилоо ноёниинь мүнөө бии гү? – гэхэдэнь, гулабхаанууд гайхалдаба. Урда урдаһаа харалсаад, ойлгожо ядахадаа хэлэбэд:

- Борбилоонууд зуу зуугаараа хүрэглөөд ниидэдэг, хари хэниинь ноён байгаа юм, мэдэнэгүйбди. Ошожо, өөһэдһөөнь асуугыт!

Һойр ехэл гайхаба. Борбилоонуудые холоһоо харахадань, шиисгалдайһаашье жааханууд байба. Тиигээшье һаань, уулзаха гэжэ бодоод, борбилоонуудта дүтэлбэ.

- Сайн! – гэхэдэнь, тоогүй олон борбилоонууд шууяад, шааяад, урдаһааншье харанагүй. Борбилоонуудай шууяанһаа һойрой шэхэн дүлииршэбэ. Гур-гур-гур гэхэһээ саана шадалгүй һойрой хашаагай хажуугаар гэшхэлжэ ябатар, хаанаһаашьеб гаража ерэһэниинь мэдэгдэнэгүй, шара улаан үдэ нооһотой, ута сахариг һүүлтэй, шуһан улаан толгойтой шубуун хүзүүгээ һахалзуулан, хушуугаараа газар маажаһаар һойрто дүтэлбэ. Харагдаа үзэгдөөгүй үзэсхэлэн һайхан шубууе хараһан һойр гайхахын ехээр гайхажа, гэлыхын ехээр гэлыжэ, одоол энэнь борбилоо ноён гээшэ ха гэжэ бодоод:

- Сайн байна, борбилоо ноён! – гэбэ.

- Энэ ой тайгын хөө хара муу эрэ юу бэдэржэ ерээ юм, - гээд, эрэ тахяа һойрые нюдэ нюургүй тоншожо, уры хуры татан, һабһаг нооһон болотор наншаба. Холо хүбшын һойр шубуун арай мултараад, хойшоошье харангүй ниидэжэ ябахадаа:

- Шиисгалдай жааханшье һаа, намһаа шадалтай байба. Түрүүн ерээд, ноёндоо хэлэһэн байба ха юм гэбэ ха.

- Тэрэ гэһэнһээ хойшо һойр шиисгалдайе баһахаяа болёо һэн гэхэ.