​Улаан-Үдэ хотын эдир баатарнууд

Байгша оной февралиин 27-до Буряад уласай багшын колледжын тамирай танхим соо Улаан-Үдэ хотын хүүгэдэй сэсэрлигүүдэй хоорондо Сагаалганай һайндэртэ зорюулагдаһан «2018 оной Эдир Баатар» гэһэн мүрысөөн үнгэргэгдөө. Эндэ һургуулиин богоһо алхаадүй 6-7 наһатай үхибүүд хаба шадалаа туршалсаа юм. Хэмжээ ябуулгые Улаан-Үдэ хотын захиргаанай болбосоролой хороон, мүн 95 дугаар «Рябинушка» гэһэн хүүгэдэй сэсэрлиг эмхидхээ. Сэсэрлигэйхи­дые нэрлэбэл: урагшаа һанаатай захирал Татьяна Никифоровна Мош­кина, Ородой Холбоото Уласай һуралсалай габьяата хүдэлмэрилэгшэ, багшын ажалай ветеран, ахалагша хүмүүжүүлэгшэ Светлана Юрьевна Агафонова, буряад хэлэнэй эрхим багша Чимитма Дашабыловна Дам­баева, бэрхэ хүмүүжүүлэгшэд Виктория Валерьевна Банзаргашеева, Людмила Сергеевна Иванова болоно.

Эндэ Улаан-Үдэ хотын сэсэрлигүүдэй 18 хүбүүд хабаадаа. Эдир баатарнуудые харагшадтай танилсуул­хадаа, мүрысөөнэй хүтэлбэрилэгшэд хүбүүн бүхэнэй һонирхол тухай хөөрэһэн байна: һонюуша Анато­лий Токтонов (МБДОУ № 95), ураг­шаа һанаатай Тимур Цырендоржиев (МБДОУ № 111), эдэбхитэй Бимба Ринчинов (МБДОУ № 16), зоримгой Амгалан Санжиев (МБДОУ № 29), найдамтай Ардан Дамбаев (МАДОУ № 96), һэшхэлтэй Гомбо Замбулаев (МБДОУ № 97), шанга абари зантай Борис Багаев (МБДОУ № 72), ажал­ша Мэргэн Нимаев (МБДОУ № 67), юумэ зохёоходоо эрхим Намсарай Авраев (МБДОУ № 112), сэхэхэн зан­тай Түмэн Батуев (МАДОУ № 41), өөрын абари зантай Дугар Чердонов (МБДОУ № 71); сэхэ сэбэрхэн Мат­вей Бояринцев (МБДОУ № 87, корп. 2), хөөрүү Денис Михалев (МАОУ СОШ № 48), хүхюу Денис Коногоров (МАОУ СОШ № 48); уйдахагүй Май­дар Дамдинов (МБДОУ № 96), томоо­той Алексей Илыгеев (МБДОУ № 33), шанга Айдар Дугаров (МБДОУ № 87), зоригтой Дамир Очиров (МАДОУ № 62).

Тус мүрысөөн 7 шатаһаа бүридөө: эрхим үльгэршэн, бүргэдэй хатар гүйсэдхэгшэ, буряад ёһо заншалнуудые эрхимээр мэдэгшэ, буряад хэ­лээрээ хөөрэлдэхэ шадабари, 5-дахи шата – «Хэн эгээн хүсэтэйб?», һур харбаан, эрхимээр һүрэгшэ.

Эндэ онсолон тэмдэглэхэ юу­мэн гэхэдэ, мүрысөөндэ хабаа­дагшад уран һайханаар, шангаар, зүрхэтэйгөөр, урма зоригтойгоор «Гэсэр» үльгэрһөө хэһэгүүдые ун­шаа.

Удаань һургуулида ороодүй хүбүүднай гоё һайхан хүгжэмэй ор­шомдо буряад-монгол барилдаанда илагшын бүргэдэй хатар харуулжа, сугларагшадай нюдэ хужарлуулаа.

Гурбадахи шатада үхибүүд буряад арадай ёһо заншалнуудые мэдэхэ байһанаа гэршэлхын тула үгтэһэн зурагуудаар 11 асуудалда­абари зүбөөр тэмдэглэжэ харуулха ёһотой байгаа. Туд даабариие олон­хи хүбүүд жэншэдгүйхэн дүүргээ гэжэ шүүгшэд тэмдэглээ юм.

«Буряад хэлээрээ хөөрэлдэхэ шадабари» гэһэн шата эгээл һонирхолтой байгаа. Хүбүүн бүхэн гэртээ компьютер дээрэ бэлдэһэн зу­рагаар өөр тухайгаа хөөрөө. Тэдэнэй түрэл хэлэн дээрээ оролдон хөөрэжэ байхадань, урмашахааршье, үнэнхэ зүрхэнһөө баярлахааршье байгаа. Гадна залуу түрэлхидэй, буряад хэлэ­нэй багшанарай, хүмүүжүүлэгшэдэй, сэсэрлигүүдэй дарганарай эдир баатарнуудайнгаа түлөө сэдьхэлээ үбдэжэ, үйлөөрөө оролдожо байха­дань, одоо баярлахаар.

«Хэн эгээн хүсэтэйб» гэһэн ша­тада хүбүүд бэе бэе руугаа модо та­тажа, нэгэниинь диилэхэ ёһотой байгаа. Тулалдаанай үедэ танхимаар дүүрэн сугларһан зон эрхим баатар­нуудайнгаа һүр һүлдыень үргэжэ, дэмжэжэ байһанаа мэдүүлжэ байгаа һэн. Эдир баатарнуудай тулалдаан аргагүй һонин оршомдо үнгэрөө.

6-дахи шатада эдир баатарнууд һур харбалгаар мүрысөө. Хабаадаг­шад 3-5 метрэй зайда сагаалса онохо ёһотой байгаа. Хурса харасатай, мэр­гэн хүбүүднай хамсыгаа шаманхай, тулалдаанда ороо һэн.

Һүүлшын шатада эдирхэн баатар­нууднай ГТО-гой эрилтээр утаашаа һүрэхэ байгаа.

Адаглахада, ямаршье шатадаа хүбүүд бэрхэ бэлэдхэлтэй, зориг­той, урагшаа һанаатайгаар хабаадаа. Бүхыдөө мүрысөөн аргагүй һонирхолтойгоор зохёогдонхой бай­гаа гэжэ жюриин гэшүүд нэгэмүһэн тэмдэглээ һэн. Хэмжээ ябуулгын дүрим зохёогшодой, эмхидхэгшэдэй оролдолго, ажалдаа аргагүй нари- наар хандаһыень тэмдэглэхээр.

Оршон сагта буряад эрэ хүниие, илангаяа хүбүүе зоригтойгоор хү- мүүжүүлхэ, хүгжөөхэ хэрэгтэ ехэхэн анхаралаа хандуулдаг Улаан-Үдын 95 дугаар «Рябинушка» сэсэрлигэй урагшаа һанаатай дарганарта, багша­нарта, хүмүүжүүлэгшэдтэ сэдьхэлэй ехэ баярые хүргэнэбди. Мүрысөөнэй шата бүхэн һургуулида ороогүй хүбүүдэй наһанда, хүгжэлтэдэ тон таарама байгаа.

1-дэхи һуури эзэлжэ, «2018 оной эрхим Баатар» боложо тодорһон Токтонов Анатолиин (МБДОУ №95) аба эжынь: «Аргагүй ехээр баярла­абди, ямар һонин мүрысөөн гээшэб! Хүбүүнэйнгээ буряад хэлэндээ улам ульгам болохынь тула түб, һургуули бэдэрхэмнай», - гэжэ хэлэжэ байгаа һэн…

2-дохи һуури Багаев Борис (МБДОУ № 72) эзэлээ, харин Илы­геев Алексей (МБДОУ № 33) 3-дахи һуурида гараа. Үшөө тиихэдэ эдир баатар бүхэн элдэб олон номина­цинуудта диилэһэн байна. Тиин багахан хүбүүднай урма баяртай, хүхюутэйнүүд гэртээ тараа һэн.

Буряад арадаймнай түрэл хэлэ, соёл, ёһо заншал нангинаар сахи­жа, һургуулида ороодүй үхибүүдтэ бага наһанһаань дамжуулжа ябаһан сэсэрлигүүдэй бүхы ажалшадта баяр баясхалангаа мэдүүлнэбди!

Ринчин-Ханда ЦЫДЕНОВА