​​Анатолий Михаханов Буряадаа бусаба

Байгша оной октябриин 8, эртэ үглөөгүүр Токио- Эрхүү-Улаан-Үдэ гэһэн агаарай замаар, арбан юһэн жэл үргэлжэлһэн аялалһаа, Буряадаймнай баатар хүбүүдэй нэгэн - Анатолий Михаханов нютагаа бусаба.

Арбан зургаатайхан наһандаа гаража ошоһон энэ ман­тан томо бэетэй хүбүүмнай эдир залуу наһаяа дэлхэй дэ­эрэ саанаһаал өөрсэ маягтай, соёлтой, гүн ухаатай, эгээл хүгжэнги ажабайдалтай Япон гүрэндэ үнгэргэбэ. Ямар хараа бодолтой боложо, хэр зэргэ амжалта туйлажа нютагаа буса­ба хаб гэхэ мэтэ олон тоото асуудалнууд хүн зоной һанаа хүдэлгөө ёһотой? Эдэ мэтэ ба бусад сэдэбүүдтэ харюу аба­хаяа һаядаа дүтөөр энэ тамиршантаяа уулзахабди. Харин мүнөөдэрэй байдалаар энэ баатарайнгаа дүй дүршэл, бэлиг шадабари, баян намтар (илангаяа хоёр ондоо соёлой уулзу­ур дээрэ хүгжэһэн) яажа аша үрэтэйгөөр, хүсэд дүүрэнээр ашаглахаб гэһэн асуудалнууд нютаг дээрээ байһан манай һанаа сэдьхэл хүдэлгэхэ ёһотой гэжэ һанагдана.

Мэргэжэлтэ сумо Япон Уласта олон зоной хараа харгалзалһаа гадуур хэдэн зуун жэлдэ өөрын нангин гури­маар хүгжэжэ, яһатан бүхэндэ янза бүреэр хүгжэһэн барил­даанай түрэлэй нэгэ таһардаһан болоно. Мүн мүнөө сагта дэлхэйгээр дүүрэн мэргэжэлтэ болон сүлөө маягаар дэл­гэржэ байһан энэ тамир олоной анхарал татана. Олон тоо­то сэнхир экранай кинобуулгабаринуудаар болон зарлалай богони ролигууд дотор таража, бүришье үргэнөөр дэлгэрээ. Хүршэ Монголоймнай суута тамиршадай, барилдааша угта­най үринэрэй амжалтанууд олоной һонирхол улам хүгжөөнэ.

Саг үргэлжэ Буряадаймнай харгалзалгата газарнууда­ар 150-200 кг тухай шэгнүүртэй үргэн үбсүүтэй, бүдүүн сарбуутай хүбүүд түрэдэг гээшэ. Нютаг нугаараа үхэр ма­лайнгаа хойноһоо ябажа, хоолойгоо тэжээжэ гү, али ямар нэгэ мэргэжэл һунгажа ажамидарна. Одо мүшэн тохёолдо­бол, олониитын үзэмжэдэ гаража, дотор гадаа дэгээн оньһо тайлбарилжа, хүн зониие баярлуулна, хүхеэнэ. Хэр угһаа суута тамиршадай нэрэнүүдые угсаатай зомнай бөөмэйлэн асаржа, магтан түүрээнэ. Нютаг нуга бүхэнэй барилдаха оньһонууд харагша хүн зоной хараа бодолнуудаар дамжан, хөөһэ бууратараа хамгаалагдана, арсалдагдана, магтагдана. Жэшээнь, Баргажан буряадууд бар хүсэтэй, мянган мэхэтэй, Агын туг түлөөлэгшэд уран барилдаатай, Эрхүүгэй хүбүүд тэрэш энэш барилдаанда дүрэтэй. Тэрэнэй түрэлэй ябаган домогуудай шэнэ эзэн Толя Михаханов хүбүүмнай нютагаа бусажа ерэбэ. Энэ хүбүүнэймнай үе мүсэдэ баатар табисуур­танай шуһан субана. Дээдэ үедэнь гурбан зуун табяад кило­грамм шэгнүүртэй элинсэг байһан. Харгын хоёр захын ур­гажа байгаа хуһануудые үзүүрээрнь татан нугалжа хүлеэд, саашаа хашлагүй ябашаха шадалтай.

Түрэл Буряадтаа наһанайнгаа ээлжээтэ дабаа һайханаар угтажа абыш даа, Толя Михаханов. Түрэл Буряадшни одо мүшыеш шэнээр бадарааг. Энэ гайхамшагта үриингөө хуби заяантай саг үргэлжэ уншагшадтаяа танилсуулжа байхабди.

Анна Огороднигой гэрэл зураг