Үндэһэн музейн мэргэжэлтэд шэнэ эд бараа танилсуулна
Ябаһан хүн яһа зууха гэдэг. Тэрэ ёһоор, Буряад Уласай Үндэһэнэй музейн захирал Татьяна Бороноева май һарын хуушаар, июниин эхеэр Москва хотодо болоһон «Интермузей» гэһэн уласхоорондын ехэ нааданда ошоод ерэхэдээ, олон һонирхолтой һанаа бодолнуудые асараа. Энэнь гайхалгүй. Юуб гэхэдэ, «Интермузейдэ» дэлхэйн арба гаран гүрэнэй болон Ородой Холбоото Уласай бүхы можо нютагуудай 3 мянга гаран түрүү мэргэжэлтэн хабаадажа, дүй дүршэлөөрөө хубаалдаа ха юм.
Хүн бүхэн алибаа газараар анха түрүүшынхиеэ ябахадаа, шэнэ юумэ харахадаа, дурасхаал болгохо гэжэ багаханшье юумэ заатагүй абаха хүсэлтэй байдаг гээшэ ааб даа. Тиигэжэ һүүлэй үедэ бүхы дэлхэйн түрүү музейнүүд өөһэдөө дурасхаалай эд бараа үйлэдбэрилжэ эхилээ. Музейдэ ерэһэн хүнүүд ехээр һайхашааһан юумэнэйнгээ зурагтай, мүн эгээл шухалань албан ёһоной зүбшөөлтэйгөөр бүтээгдэһэн зүйлнүүдые худалдажа абаха аргатай болоно ха юм. Бидэшье тиимэ ажал ябуулая, - гэжэ Татьяна Анатольевна Бороноева суг хүдэлдэг нүхэдөө уряалаа һэн.
Тиигэжэ Буряад Уласай Үндэһэнэй музейн үйлэдбэрилһэн дурасхаалай эд бараанай түрүүшын хэһэг һаяхана олониитын һонорто дурадхагдаба. Зундаа бариха хүнгэхэн сүүмхэнүүд, хүзүүндээшье, толгойдоошье зүүжэ болохо бафф-орёолтонууд, гоёмсуу эхэнэрнүүдэй хубсаһандаа тааруулжа хэрэглэхэ алшуурнууд, нюдэ амаа шэрдэхэ будаг болон бусад хэрэгтэй зүйлнүүдээ хээд ябаха тусхай туулмагханууд, мүн ямаршье наһанай зондо зохихо богони хамсытай зунай самсанууд болон бусадшье эд бараан бүтээгдэжэ, музейн жасада хадагалагдажа байһан уран зурагуудаар шэмэглэгдээ.
Дурасхаалай эд бараанай түрүүшын хэһэгтэ гол түлэб мэдээжэ уран зураашад Солбон Ринчинов, Александра Сахаровская, Лубсан Доржиев, ород уран зураашан Фёдор Моллер гэгшэдэй бүтээлнүүд, мүн Түбэд эмнэлгын атласай хуудаһанууд оруулагдаба. Саашадаа суута уран зураашад Бальжинима, Зоригто Доржиевуудай, Алла Цыбиковагай, Цыренжап Сампиловай, Михаил Оленниковэй, Даши-Нима Дугаровай, Иван Айвазовскиин бүтээлнүүд гаргагдахаар хараалагданхай.
Манай гүрэнэй урдаа хараха музейнүүд – Третьяковско галерей, Эрмитаж, Ород музей – Санкт-Петербург хотын «Кунжут» гэһэн үйлэдбэридэ дурасхаалай эд бараа захижа гаргуулна. Буряад Уласай Үндэһэнэй музейшье энэл газартай хамтаран ажаллажа эхилбэ. Бүхы эд бараан эгээл шанартай армани торгоор, мүн полиоксфорд бүдөөр бүтээгдэнхэй гээд тэмдэглэлтэй.
Буряад Уласай Үндэһэнэй музейн жасада мүнөө 147 мянган уран һайханай бүтээлнүүд хадагалагдана. Буряад арадай түүхэ, ёһо заншал, соёл болон заншалта ажахы шэнжэлэн үзэхэ, сахин хадагалха, уламжалуулан хүгжөөхэ үүргэ имагтал тус эмхи зургаанда даалгагданхай. Тиимэһээ юрэнхыдэнь хаража үзэхэдэ, музейн урда Буряад Уласаа дэлхэйдэ танилсуулха зорилгошье тобойно гэжэ хэлэхээр.
Буряад орондо аяншалга хүгжөөхэ талаар ажал хэрэгүүдэй һүүлэй үедэ угаа эршэмтэйгээр ябуулагдажа байхада, аяар холын, ойро дүтыншье айлшадые үзэсхэлэнтэй газарнуудаараа ябуулха, Байгал далайдаа амаруулха, хаяа хадхан ажаһууһан буряад, ород, бусадшье үндэһэ яһатанай ажаһуудал харуулха гээд лэ, олон ондоо асуудалнууд гаража ерэнэ. Холо ойрын аяншалагшадай манай нютаг тухай һайн һайхан һанамжатай үлэхынь тула, дулааханаар дурсажа ябахынь тула гарай бэлэгһээ эхилээд, бага-ехэ, элдэб зүйлнүүдые шухала гэжэ ойлгохо хэрэгтэй ха юм.
Буряад Уласай Үндэһэтэнэй музейн дурадхаһан гэрэл зурагууд
Баярма РАДНАЕВА