​​«Буряад сэдьхэлтэй хүм»

Цырен Батоцыренов

Интернет сүлжээндэ Инстаграм холбоондо хуудаhаяа иража байтараа, шаб шара ород хүбүүнэй уhан буряад хэлээр урдахуулжа байhан видео харажархибаб. Һонирхожо, тэрэнэй хуудаhанда орожо, үзэжэ шудалбаб. Дүрэ зурагайнгаа доро томо гэгшын үзэгүүдээр «Би ород шарайтай байбашье, буряад сэдьхэлтэй хүм» гэжэ бэшэһэн байба. Обёорон гэхэдэмни, нэрэньшье буряад - Батоцыренов Цырен байшаба.

Утаhаар залгажа, уулзаха болзороо хэлсэхэ hанаатай хонходоходомни, тэрэ хүмнай: «Эрхүү хотодо байнаб», - гэжэрхибэ. Тиимэ hэн хойнонь тэрэ доронь танилсажа хөөрэлдэбэбди.

- Сайн байна, Цырен! Уншагшадтамнай өөр тухайгаа хөөрэжэ үгыш.

- Би Агын Буряадай тойрогой Табтаанай нютагта 2000 ондо түрэhэн хүм. Харин үндыжэ ухаа ороходоо, Үзөөн hайхан нютагта тэнжээб. Эсэгэмни ород хүн, харин эжымни буряад. Абымни шуhан булижа, бинь тон ород шарайтай боложо түрөөб. Бидэ гэртээ гурбабди, дээрээ эгэшэтэйб, дороо жаахан дүү хүбүүтэйб. Теэд гэртээ буряадаар хөөрэлдөөд, буряад хүүгэдээр харилсаад, яагаад хэлэндэ hурангүй байхабши даа? Үзөөн нютагнай буряад hуурин ха юм, тэндэмнай үсөөхэн ород айлнууд hуудаг.

- Һургуулида нютагтаа hураа?

- Тиигээ. Эхин ангиhаа 7-дохи болотор Үзөөндөө, hүүлээрнь Шэтэ хотодо хоёр жэл hураад, гүрэнэй шалгалта тушаахадам хүндэхэн байха бэшэ аа гү гэжэ hанаад, hөөргөө нютагаа бусааб.

- Инстаграмда шинии хуудаhанда буряадаар ехэ олон богонихон видео байна. Эдээниие яагаад бүтээнэбши? Хүн туhална гү?

- Хуу өөрөө бүтээнэб. Энеэдэтэй ушар, үйлэ һанажа, тэрэнээ буулгажа, олондо тараанаб. Минии хуудаһанда гурбан мянга үлүүтэй зон хамааранхай. Иимэ энеэдэтэй багахан зураглалнуудай ашааршье һаа, аялгата һайхан буряад хэлэмнай энэшье зандаа үлэхэ аал.

- Энэ Интернет сүлжээндэ хэжэ байһан зохёохы ажалаа саашань эршэтэйгээр үргэлжэлүүлхэ hанаан би гү?

- Яажа hонирхолтойгоор, хүн зоной дура буляамаар ажалаа хэхэб даа гэжэ ходол бодожо ябадаг болонхойб. Тиигэхын тула буряад номуудые уншанаб. Үшөө Улаан-Үдэдэ һураха үедөө дэлгүүрһээ ъоёр хүнэг болохо мандарин худалдан абаад, хүнүүдэй буряадаар 30 хүрэтэр тоолоо hаань, нэгэ нэгээр бэлэглээб. Үсөөн зоной энэ бэлэн даабари дүүргэhэндэнь голхормоор. Иимэрхүү hанагдаагүй юумэ зохёожо байгаа hаа, үшөө олон харагшадтай болохо бэзэб гээд найданаб.

- Интернет хэрэглэжэ, хүн зон hүүлэй үедэ ажал хэрэгээ шиидхэнэ, алта мүнгэ сохино, энээн тушаа шинии бодол?

- Сагай сахилгаан шэнги түргөөр ябажа байхада, бүхы юумэн гарай утаhанай аргаар бүтэдэг болохол даа. Тиимэhээ Интернет сүлжээмнай аргагүй хүгжэнэ, хүгжэхэшье. Мүнгэ алтанай талаар харахада, бүхы мэдээжэ дуушад, зүжэгшэд, юрыншье зон Интернедэй аргаар амаа тоhодоно. Намда мүнөөдөө нэгэ хэдэн захил оронхой, багашье hаа, өөрынгөө мүнгэ олзолооб.

- Мүнөөдөө юу хэнэбши? Саашанхи ажабайдалайшни түсэб?

- Би мүнөө Эрхүүгэй театральна һургуулида һуранаб. Урид Улаан-Үдэдэ Чайковскиин нэрэмжэтэ Уралигай колледждо һуража байһанаа иишээ шэлжэн орооб. Ерээдүйн түсэб гэхэдэ, тус һургуулияа амжалтатай дүүргээд, Санкт-Петербургын театральна дээдэ һургуулида һураха ехэ хүсэлэнтэйб.

- Соёл уралигай һалбари шэлэһэншни хаанаһаа эхитэйб?

- Хара багаһаа уран уншагшадай урилдаанда, һургуулидаа алибаа хэмжээндэ түрүүшүүлэй зэргэдэ оролсодог һэм. Алима Баирова Ханда Дашипылова гэжэ хоёр багшанарайнгаа һайгаар олон юумэндэ һурааб. Нютагайнгаа болон мүн тойрогой, хизаарайшье хэмжээнэй уран һайханай харалга-мүрысөөнүүдтэ нэгэтэ бэшэ хабаададаг һэм. Арадай зүжэгшэн Михаил Елбоновой үнгэргэдэг “Эдир Будамшуу” гэһэн урилдаанда оролсожо, дали ургаад, “Хүхюу Буряад” тэмсээнэй түрүүшын һуурида гарааб. Тиигэжэ багаһаа тайзанай амта үзэжэ, мүнөө мэргэжэлтэ зүжэгшэн болохо һанаатай ябанаб. Би болобол эжы абынгаа, олон тоото багшанарай, түрэл гаралайнгаа, анда нүхэдэй hайгаар энэ болоод ябанаб. Хүн бүхэндэнь hайн hайханиие хүргөөд, доро дохихо байнаб.

- Теэд ород шарайтай байхадаш, энеэдэтэй, аягүй ушар шамтай болоһон гү?

- Нэгэ танилни намда иимэ энеэдэтэй ушар хөөрөө һэн. Хаанаб даа хоёр буряад басагад такси зогсоогоод, хүргүүлхэеэ һууба хаш. Жолоошониинь ондоо яһанай байба. Нэгэниинь: «Һэ, харыш, энээнэй хамарынь гэжэ-ээ ямар томо, муухай гээшэб, ай бурхан», - гэжэ байжа шоо үзэхэдэнь, нүгөөдэньшье элдэбээр хэлэжэ, эльгэ хатана. Иигэжэ ехэ хүхилдэжэ байжа хөөрэлдэһөөр байтараа, хүрэхэ газартаа хүрэбэ. Жолоошон эрьежэ хараад, уһан буряадаар: «Зай, тоосогты, танһаа 50 түхэриг», - гэжэрхибэ. Басагад залд гээд, альгандаа бажууһан мүнгэеэ шэдээд, һэегүй гаража тонилоо гээ һэн. Тэрээндэл адли ушар намтайшье болоһон. Улаан-Үдэдэ нэгэ дэлгүүртэ наймаа хэжэ байхадамни, хэдэн залуу басагад ямар гоёхон хүбүүн бэ гэжэ байгаад дундаа хөөрэлдэнэ. Минии эрьежэ харахадамни, маанадые юундэ энэш харабаб, баһал бидэниие гоёшоогоо гү даа гэжэ байжа хэлсэхэдэнь, би урдаһаань: «Балай гоёшооногүйб», - гэжэ буряадаар хэлэн гэһээмни, баһал таража үгы болоо һэн.

- Зай, һайн бэлэйш! Зохёохы ажалдашни, ажабайдалдашни амжалта хүсэе!

Цырен Батоцыреновэй хубиин жасаһаа гэрэл зурагууд