​​Үүлэндэ тулаһан үүсхэл гү?

Алас Дурна тойрогто ородог можо нютагуудай ажаһуугшадые анханайхяар наһанайнь амаралтада гаргадаг болоё гэһэн дурадхал Гүрэнэй Дүүмын Нютаг можын бодолгын, Хойто зүгэй ба Алас Дурнын бэрхэшээлтэ асуудалнуудай талаар хорооной түрүүлэгшэ, коммунист Николай Харитонов оруулһан байха юм.

- Алас Дурна тойрогто ажаһуугаа арад зоной байдал ехэ хүндэ, мүнгэ салингынь бага, олон зон наһанайнгаа амаралтада гаражашье үрдингүй түрэлөө урилна, - гэжэ энэ дурадхал оруулһан Николай Харитонов голхорно. - Энэ хуулиин абташоо гээшэ һаа, Алас Дурна зүгтэ ажаһуудаг 1,2 сая хүн наһанайнгаа амаралтада гараха һэн. Тэдээндэ тэдхэмжэ гээд, нэгэ жэлэй туршада 16,2 миллиард түхэриг һомологдожо байха. Гүрэнэй хэмжээгээр хараа һаа, тиимэ ехэ мүнгэн бэшэл даа, - гэжэ тэмдэглэнэ.

- Наһанайнгаа амаралтада гараад байха аад лэ, гурбан ондоо газарта хамуур баряад, үшөөл ажаллаһаар байнаб, - гээд, Бадма Жамбалов энеэбхилнэ. - Минии түрэһэн Хурамхаан нютагые холын Хойто зүгтэ адлидхаһан, тиигэжэ нютагайхидни 5 жэлээр урид амаралтада гарадаг. Харин би Зүблэлтэ засагай унахада, эндэ-тэндэ ябажа, олон газарта хүдэлһэншье һаа, ажалайнгаа дэбтэр соо бүридхүүлээгүй байшооб, тиимэһээ амаралтада гарахын тула ажаллаһан жэлнүүдни хүсөөгүй. Ерэхэ жэлдэ хүсэхэ юм гү, али үгы гү, мэдэнэгүйб. Залуу зониие намдал адли иимэ байдалда орохогүйнь тула, саарһа дансадаа хананхатайгаар хандахыень уряалха байнаб. Гүрэнэй тэдхэмжэшье гэжэ даа, ганса тэрээндэ найдабал, туража үхэхэлши. Тиибэшье нэгэ ажалаа үлөөгөөд, нүгөө хоёрһоо арсаха һэм. Түрүүн байһан хуулиин бусаагдабал, һайн лэ байгаа. Минии үетэн сооһоо олонхинь наһанайнгаа амаралтада гараха болотороо ябаагүйл даа, - гэжэ Бадма ахатан лаблана.

Николай Харитоновой тус дурадхал оруулхадань, манай нютагые түлөөлһэн һунгамалнууд һайса хаража үзэхэ ёһотойбди гэжэ мэдүүлһэн байна.

- Арад зомнай олоороо нютагһаа нүүжэ ошоно. Тиигэхэгүйнь тула ажабайдалаа һайн болгохо ёһотойбди гэжэ юрэнхылэгшэ Зүүн зүгэй эдэй засагай хуралдаанай үедэ дуулгаа һэн. Харин Алас Дурна тойрогто ажаһуугшадые наһанай амаралтада гаргаха тухай энэ асуудал заатагүй шэнжэлжэ, шиидхэхэ гэжэ оролдохо ёһотойбди, - гэжэ Гүрэнэй Дүүмын һунгамал Алдар Дамдинов хэлэнэ.

- Шэнэ хуулиин түсэл түүхэй, хаанаһаа мүнгөөр хангагдахаб гэжэ хэлэгдэнэгүй. Нэгэ гүрэн дотор байгаад, хайшан гэжэ хоёр ондоо хуулиин ёһоор ажаһууха болонобибди. Ондоо можо нютагуудай арад зон энээниие эрид буруушаахал, - гээд, Ородой Холбооной Засагай газарай гэшүүд хэлсэнэ.

Тиигэжэ Николай Харитоновой дурадхал Гүрэнэй Дүүмэдэ үшөө оруулагдаадүй. “Энэ үүсхэлыемни саашань ябуулхагүй, һаад ушаруулаад лэ байха. Хуулиин һэлгэгдээшьегүй һаань, энэ асуудал олониитэдэ дуулгажа байха хэрэгтэй. Алас Дурнын можо нютагуудһаа арад зоной зөөжэ ябаха шалтагаан тон түрүүн энэ асуудалтай холбоотой”, - гээд, Николай Харитонов хэлэнэ.

Гэхэ зуура Буряад ороной ажаһуугшад энээн тухай хоёр ондоо һанамжатай байшоо. Дэмжэхэшье хүнүүд бии, мүн бүтэлгүйдэхыень уридшалан багсааһан зоншье байна.

- Анханайнь хуули бусааха хэрэгтэй. Ганса Алас Дурна зүгэй нютагуудта бэшэ, харин бүхы гүрэн дотор. Буряад орондо ажаһуудаг хүн зоной олзо оршо тиимэ ехэ бэшэ, байдалынь тулюур. Тиимэһээ хүнэй эндэһээ нүүжэ ябахагүйн тула, бүри ондоо тээһээ байдалаа эндэ зохёохоёо ерэжэ байхын тула, нэмэлтэ мүнгэ хараалха байгаа юм гү? – гэхэ зон олдоно.

- Табан жэлээр урид наһанай амаралтада гараха гэжэ манай нютаг руу хүн зон субаха гэжэ һанахаар бэшэ. Хүн хадаа һайн оршон байдал, зөөлэн уларилтай газар шэлэдэг ха юм. Миинтээр газар үгэхэбди гээд, хүн зониие дуудаадшье туршана, хэр олон зон теэд ерээб? - гэжэ бусадынь асууна.

Алас Дурнын гүрэнэй ехэ һургуулиин экономико хүгжөөлгын түбэй дарга Александр Абрамов наһанайнгаа амаралтада гараһан зоной тэдхэмжэ дээрэнь мүнгэ нэмэжэ үгэбэлнь дээрэ бэшэ гү гэжэ һанамжална.

- Хуули дахинаа һэлгэбэлнай, амаралтада гараха наһанай хэмжүүр нютаг бүхэндэ ондо ондоо болохо болоно гү? Шиидхэбэри абахаһаа түрүүн шэнжэлгын ажал ябуулха хэрэгтэй. Шэрүүн уларилтай газарта ажаһууһан, мүн хүндэ үйлэдбэридэ хүдэлһэн зоной тэдхэмжын хэмжээ баһал өөрсэ байха ёһотой. Хүн зонойнгоо ондоо нютаг шэлэжэ, зөөжэ ябахагүйн түлөө бүхыдөө арадайнгаа һуудал байдал һайжаруулха ёһотойбди, - гээд, Александр Абрамов тодорхойлно.

Тиигэжэ Николай Харитоновой оруулһан дурадхал нэмэжэ, һайнаар хүсэндэнь хүргэхэ гэһэн шиидхэбэри абтаба.