​ЕГЭ - ехэ туйлалта гү?

2021 онһоо эхилжэ, һурагшад буряад хэлээр ЕГЭ тушаадаг болохо. Арадай Хуралай Ниигэмэй бодолгын хорооной зүблөөнэй үедэ энээн тухай болбосоролой болон эрдэм ухаанай сайдай орлогшо Галина Фомицкая дуулгаһан байха юм.

«Буряад хэлэ сахин хамгаалха ба хүгжөөхэ» гэһэн гүрэнэй программа 2014 онһоо бэелүүлэгдэнэ. Энэ хэрэгтэ байгша ондо 46 сая тухай түхэриг хараалагдаһан һаа, ерэхэ жэлдэ 33,5 сая түхэриг һомологдохоор түсэблэгдэнэ.

Мүнөөдэрэй байдалаар Буряадай бүхы һургуулинуудай 95 хубинь, харин сэсэрлигүүдэй 45 хубинь буряад хэлэндэ үхибүүдые һургана. Тэдээндэ зааха багшанар дуталдана. Тиимэһээ 2020 онһоо эхилжэ, БГУ-да жэл бүхэндэ 20 оюутадые буряад хэлэнэй багшын мэргэжэлдэ бэлдэхэмнай, - гэжэ Галина Фомицкая онсолбо.

Сайдай орлогшын элидхэлэй удаа Арадай Хуралай һунгамал Светлана Будаева үгэ абахадаа: «Буряад хэлэ зааха онол арга, гурим шэнэлхэ хэрэгтэй», - гэбэ. Энээнииень Вячеслав Цыбиков зүбшөөжэ: «Буряад хэлэ зааха онол арга өөрынгөө удха хүсэд дүүргэнэгүй, хүүгэд англи хэлэ холо һайнаар мэдэнэ», - гэжэ нэмэбэ.

- Буряад хэлэ хүгжөөлгын үрэ дүнтэй байхын түлөө ёһын тэдыдэ юумэ хэхэ хэрэггүй. Хэлэ сахин хамгаалха тухай гүрэнэй программа үшөө дахин һайнаар хаража, һайн тээшэнь һэлгэжэ туршаха хэрэгтэй. Гаргашалагдаһан мүнгэн хэр зэргэ ашаглагданаб гэжэ бидэ мэдэжэ байха ёһотойбди, - гэжэ һунгамал Игорь Марковец дүн гаргаба.

Энээн тушаа гэртэхин, мүн һурагшад ямар һанамжатай байһыень асуубабди.

Татьяна Субботина, гэртэхин:

- ЕГЭ буряад хэлэн дээрэ тушааха гээшэ балай һайн юумэн гэжэ тоолоногүйб. Үхибүүдээ зобоохо үшөө нэгэ арга бэдэржэ байна. Буряад хэлэ шудалхаяа һанабал, гэртэхин үхибүүдээрээ өөһэдөө хөөрэлдэжэ, һургажа байха хэрэгтэй. Харин гүрэндэ, багшанарта, ЕГЭ-дэ найдаһанай хэрэггүй.

Золто Бадмаев, Буряадай Үндэһэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадай һурагша:

- Шалгалта тушааха гэбэлнь тушаагдана бэзэ. Би балай айнагүйб, түрэл хэлэеэ мэдэнэб гэжэ һананаб.

Гэрэлма Ванзатова, Улаан-Үдын 32-дохи һургуулиин буряад хэлэнэй багша:

- Нэгэ талаараа энэ һайн үүсхэл гэжэ һанахаар. Үхибүүд буряад хэлээрээ шалгалта барихабди гээд анхарал хандуулжа, улам һайнаар үзэхэ болоно. Нүгөө талань гэхэдэ, ЕГЭ-һээ боложо, гүрэнэй хэлэнүүд тухай хуулиин ёһоор, хэлэ огто шудалхагүйбди гээд мэдүүлгэ бэшэжэрхихэ зон олон болохо. Шиидхэбэри абахын урда һайнаар шүүмжэлжэ, хаража үзэхэ хэрэгтэй болоно.

Анна Огороднигой гэрэл зураг