Анна Огороднигой гэрэл зураг
Һүүлэй үедэ уластамнай нилээд олон хэмжээ ябуулганууд эмхидхэгдэдэг болонхой. Зарим нютагаархиднай бултандань ябажа үрдидэгшьегүй. Гэбэшье хэмжээ ябуулга бүхэн өөр өөрын хабаадагшадтай байхаһаа гадна орон нютагаа холо ойгуур суурхуулха, аяншалагшадай анхарал татаха зорилготойгоор үнгэргэгдэнэ. Тиин энэталаар тон шухалыень элирүүлжэ туршабабди.
Сажида Баталова, “Буряадай арадуудай “Хани барисаанай гэр” эблэл” гэһэн можо нютагай олониитын эмхиин түрүүлэгшэ:
- Алексей Гыргеновэй Буряадай заншалта наадануудай фестиваль. Шэнын энэ хэмжээ ябуулга тон һонирхолтой байхаһаа гадна залуушуулые олоор хабаадуулдаг. Илангаяа бидэнтэй суг хамта эмхидхэхэдэнь, ехэ һонин байгаа гэжэ һананаб. Нёдондо үндэһэн соёлой 12 түб хабаадаа һэн. Мүнөө жэл оройдоол 4 түб оролсоо. Тиигэбэшье хүгжэхэ гэжэ найданаб: зорилгонь, удхань һайн ха юм. Хэрбээ манай “Хани барисаанай хамбы” фестивалиин хэмжээндэ эмхидхэгдэдэг “Һайн хүршэнэрэй гудамжа” конкурсһоо арадай наадануудые нэмээ һаа, бүри гоё хэмжээ ябуулга болохо. Аяншалагшадшье һонирхожо эхилэнхэй. Зүгөөр даб дээрээ “Нүүдэлшэдэй ая дуундал” мэдээжэ болоодүй. Ёохорой һүни баһал гоё. Сурхарбааниие эгээл һайн хэмжээ ябуулга гэжэ нэрлэжэ шадахагүйб. “Хани барисаанай хамбы” һанаандамни таарадаг. Нэгэдэхеэр, тэндэ бүхы арадууд хабаададаг. Мүнөө жэл 4 мянган шахуу хүн байгаа. Түгэсхэлдөө хатарай флеш-моб хээ һэмди. Тиимэ олон зоной, олон яһатанай гар гараа барилсан хатархада, ямар гоё гээшэб! Ажаһуугшадта, айлшадта, аяншалагшадта – бултанда һайшаагдаа. Бидэ Уласай арадай уран бэлигэй түбтэй харилсан хүдэлөөбди, Соёлой яаман дэмжээ.
Александр Холбоев, “Теплоэнергоспецмонтаж” эмхиин электрогазосварщик:
- “Байгалай загаһашалга” гэхэ байнаб. Аяар холоһоо хүнүүд ерэжэ, олоор хабаададаг. Мүнөө сагай эгээл һонирхолтой, гоё хэмжээ ябуулга.
Жаргалма Архинчеева, Уласай арадай уран бэлигэй түбэй захирал:
- Заншалта ёһоороо, Сурхарбаан, Сагаалган, Алтаргана наадан ааб даа. Тиихэдэ дүрбэдэхи жэлээ ород соёлой “Байкальский хоровод” гэһэн хэмжээ ябуулга эмхидхэнэбди. Бэшэ хаанашье иимэ һайндэр үгы. Шэнэ хэмжээ ябуулга аад, яһала мэдээжэ боложо байнхай. Аяншалагшад олоор ябадаг. Бүхы дэлхэйн шэмээшэгүүдэй “Раздайся, Корогод” фестиваль нэрлэхэ байнаб. Жэнхэни буряад хүгжэмэй зэмсэгүүдэй “Хуурайм наадан” гэжэ фестиваль олоной һонирхол татадаг. Сууха хуур болон мартагдаһан бусад хүгжэмэй зэмсэгүүдээ һэргээгээ ха юмбибди. Арбаад жэлэй туршада эмхидхэгдэнэ. Арадай уран бэлигэй түб олон хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэдэг гэжэ мэдээжэ. Зүгөөр Сагаан һарын фестивальда одоол бүхы тээһээ – Хитад, Сингапур, Италиһаа хабаадагшад ерэжэ байна. Гүрэнэймнай бусад можо нютагууд тухай хэлэлтэшьегүй. Тэдэтнай нютагаа бусахадаа, Буряад орон тухаймнай хөөрэнэ ха юм.
Намсарай Намсараев, Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал:
- Манай хороон Бэшүүр болон Тарбагатай аймагуудаар албан хэрэгээр ябанабди. Тиихэдээ имагтал Буряад орон суурхуулха соёлой баялигуудые хаража үзэнэбди. ЮНЕСКО-гой тогтооһоор, шэмээшэгүүдэй соёл, Байгал далаймнай дэлхэйн баялигуудай тоодо оронхой гэжэ мэдэнэбди. Энээнһээ уламжалхада, шэмээшэгүүдэй соёлдо болон Байгалда хабаатай хэмжээ ябуулганууд тон шухала гэхэ байнаб. Жэшээнь, “Байгалай загаһашалга” мүрысөөн дэлхэйдэ суурханхай. Арадуудай ёһо заншал, урлал, соёл, нааданууд - булта аяншалга хүгжөөлгэдэ нүлөөлхэ.
Маргарита Архипенко, Улаан- Үдэ хотын 56-дахи “Теремок” сэсэрлигые даагша:
- Минии һанамжаар, гол хэмжээ ябуулганууд – Сагаалган, “Ёохорой һүни” фестиваль. Сагаалганиие бүхы уласнай тэмдэглэдэг, аяншалагшад ерэдэг. “Ёохорой һүни” – ямар гоё хэмжээ ябуулга гээшэб! Залуушуул олоор хабаададаг. Гадна “Нүүдэлшэдэй ая дуунда” хабаадажа үзөөшьегүй һаа, олон хүнүүд һайшаадаг гэжэ мэдэнэб. Өөрөө ошохо гээд лэ, ходо сүлөөгүйдэдэгби. Теэдшье Улаан-Үдэһөө холо үнгэргэгдэдэгынь муушаг байна. Харгыһаань хашаржа, ошодоггүй хүнүүд олон хаш.
Игорь Озеров, Улаан-Үдэ хотодо “Эхо Москвы” радиостанциин эрхилэгшэ:
- Минии һанахада, Сагаалган. Юундэб гэхэдэ, Буддын шажантай холбоотой, баян түүхэтэй хэмжээ ябуулга. Аяншалга хүгжөөлгэдэ нүлөө үзүүлдэг. “Нүүдэлшэдэй ая дуун” фестивальда дуратайб. Һаяын хэмжээ ябуулгашье һаа, нилээд олон зониие суглуулдаг. Уласхоорондын хэмжээндэ мэдээжэ болонхой. Илангаяа аяншалагшадые Буряад ороноор һонирхуулха талаар ехэ удха шанартай. “Байгалай загаһашалга” тэмдэглэхэ байнаб. Анхан “Титан” компаниин хэмжээ ябуулга байһан аад, мүнөө дэлхэйдэ суурханхай. Үбэлэй аяншалгада ехэ нүлөө үзүүлдэг. Хэмжээнэйнгээ, хабаадагшадай тоогой, уласхоорондын һонирхолой талаар эдэл гурбан хэмжээ ябуулгые шухалада тоолоноб. Харин Сурхарбаанда би үнинэй ошоогүйб. Һүүлэй үедэ хүн ехээр ябахаяа болинхой гэлсэдэг. Заншалта энэ хэмжээ ябуулгые аяншалагшадай дура татахаар һонирхолтой, гоё болгохо арга хэмжээнүүдые абаха хэрэгтэй гэжэ һанагдана.
Руслан Цырендоржиев, ЛВРЗ-гэй хүдэлмэришэн:
- Үбэлэйхи – Сагаалган, зунайхи – “Ёохорой һүни” фестиваль. Минии һанахада, ямаршье гоё хэмжээ ябуулга эмхидхээшье һаамнай, оршон тойронхи газар дайдаяа, Байгал далайгаа сэбэрлээгүйдэмнай, аяншалагшад ехээр ябахагүй.
Дыжид МАРХАДАЕВА