548
Туберкулёз үбшэнһөө һэргылэмжын Бүхэдэлхэйн үдэр мартын 24 –дэ тэмдэглэдэг.
Социальна удха шанартай энэ үбшэндэ гүрэнэй болон ниитэ эмхинүүдэй болон олониитын анхарал татаха зорилготой хэмжээ ябуулганууд эмхидхэгдэдэг. Алишье талаар үбшэнтэй тэмсэжэ, элдэб ажал ябуулха, ажаһуугшадта бэе тамиртаа хайхарамжатайгаар хандажа, һэргылэмжын хэмжээнүүдтэ хабаадаха, эртүүр элирүүлэгдэһэн үбшэнэй аргалагдаха арга боломжо тухай ойлгууламжын ажал ябуулагдаха ёhотой юм.
Туберкулёз үбшэнһөө һэргылхэ талаар хэмжээ ябуулганууд энэ жэлэй мартын 24-һөө апрелиин 6 болотор үнгэргэгдэхэ юм. Эдэ үдэрнүүдтэ эмнэлгын газарнуудта ажаһуугшадые шалгаха талаар болон ойлгууламжын ажал ябуулагдаха, флюорографи ажаллаха, эмшэдэй хуралдаанууд, зүблөөнүүд эмхидхэгдэхэ, һурагшад, оюутадта лекцинүүд уншагдаха юм.
Һүүлэй жэлнүүдтэ Буряад Уласта туберкулёз үбшэнһөө наһа бараһан ушарнууд 4 дахин доошолоо. Бүхы үбшэнтэнэй 70 хубинь, үхибүүдэй 88 хубинь 2016 ондо һэргылэмжын талаар шалгалтануудай үедэ элирүүлэгдэһэн байха юм. Түрүүшынхиеэ элирүүлэгдэһэн үбшэнтэнэй социальна байдал тэрэл зандаа. Тон олон үбшэнтэн, 60 хубинь– ажалгүйшүүл, хүдэлмэришэд, мэргэжэлтэд - 11 хубинь, 7,5 хубинь наһатайшуул гээд тоологдоно.
- Буряад Улас дотор һүүлэй арбаад жэлнүүдтэ туберкулёз үбшэнһөө һэргылэмжын ажал ябуулһанай ашаар үбшэнтэнэй тоо үсөөрөө, гэбэшье, байдал үшөөл хэсүү. 100 мянган ажаһуугшадай 49,7 ушар элирүүлэгдэнхэй, - гэжэ Роспотребхиналтын албаниие даагша Сергей Ханхареев мэдээсэбэ.
Энэ үбшэнэй ехэ дэлгэрэнги ушарһаа хэншье халдаад, үбшэлжэ магад. Үбшэнтэн тойроод байһан хүн зониие халдахаажа болохо. Илангаяа наһатайшуул болон үхибүүд түргөөр халдажа магад. Хүнэй ханяадаар, агаараар, шүлһэ сасалгаар энэ үбшэн халдадаг.
- Үбшэн эхин шатадаа элирүүлэгдэбэл, түргэн мүрөөр, һайнаар аргалагдадаг, тиимэһээ үе болоод лэ, һэргылэмжын талаар хэмжээ ябуулгануудта хабаадажа байха шухала, - гэжэ Сергей Ханхареев онсолбо.
Томо зон жэл бүри флюорографи гараха ёһотой, харин үхибүүдтэ Манту тарилга хэжэ, үбшэниие элирүүлдэг юм. Гэхэ зуура, Буряад Улас дотор туберкулёз эмшэлэлгын шэнэ арганууд хэрэглэгдэдэг. Манту тарилга олон жэлдэ хэрэглэгдэдэг, тон дэлгэрэнги арга болоно, гэхэ зуура, үбшэниие үшөөл һайнаар элирүүлнэгүй. Мүнөө үеын “Диаскинтест” хадаа үхибүүд болон эдиршүүлэй дунда тон һайнаар үбшэн элирүүлдэг байна. Туберкулёз аргалха талаар баһал шэнэ түхэлэй хэрэгсэлнүүд, оньһото арганууд хэрэглэгдэнэ.
Һургуули болон эрдэм һуралсалай эмхинүүдтэ Санпинай журамаар, Манту тарилгын ашаар шэнжэлэгдээгүй үхибүүдые абадаггүй.
- Иимэ ушарнууд манай Буряад орондошье болодог. БСЖ тарилга нялха үхибүүдтэ хэжэ, тэдэниие туберкулёз үбшэнһөө хамгаалха арга болоно гээшэ. Манту тарилга баһал иимэ үүргэтэй. Санпинай талаһаа иимэ тарилга хэгдээгүй үхибүүд һургуули, хүүгэдэй сэсэрлигүүдтэ орохо аргагүй бшуу. Бидэ иимэ ушараар сүүд, прокуратурада, үхибүүдые хамгаалгын бүрин эрхэтэ түлөөлэгшэдэ хандаһан байнабди. Гэбэшье, Манту тарилга гараагүй үхибүүд туберкулёзоор үбшэлжэ, ондоо үхибүүдые халдахаажа болохо, тиимэһээ үхибүүд булта Манту шалгалта гарахал ёһотой гэжэ шиидхэбэри гаргаһан байна, - гэжэ фтизиатр-эмшэн Антон Найданович Зарбуев тодорхойлбо.
Һүүлэй үедэ Ородой Холбоото Уласай хэмжээндэ үхибүүдэй гэртэхинэй Манту тарилгаһаа арсадаг ушар тухай хэлсэгдэнэ. Мүнөө хари гүрэнүүдтэ ашаглагдаһан “T- SPOT” гэһэн шэнжэлгын аргаар шуһа абажа, шалгалта хэдэг арга бии болоо. Тиимэ хэрэгсэл манай Буряад Улас худалдажа абаха түсэбтэй.
Теэд туберкулёз үбшэн дэлгэрһэн зандаа. Бэеэ һэргылэн, энхэ элүүр ябахын тула саг соогоо манту тарилга үхибүүдтээ хэжэ, 17-тойһоо эхилжэ, флюорографи гаража байбал, энэ үбшэн аюулгүй боложо магад. Зүгөөр һэргылэмжын талаар бүхы гүрэн дотор эмхидхэгдэдэг хэмжээ ябуулгануудта хабаадажа байха манай уялга болоно.
Цырегма Сампилова
