​Туяна Бальжановагай түрэһэн үдэр

Һаяхана түрэл буряад театртамнай зүрхэ сэдьхэл уяруулма, ехэ зохидхон, дулаахан үдэшэ үндэр хэмжээндэ үнгэргэгдэжэ, Буряадай арадай артист­ка Туяна Бальжановагай тэбхэр 50 наһанай алтан ойдо, зохёохы ажалайнь 30 жэлэй ойдо зорюулагдаһан найр наадан эмхидхэгдээ.

Һайн зантай, һайхан ша­райтай, саб гэмэ, үндэр на­риихан бэетэй, ходол энеэб­хилжэ, хүн зониие хүндэлжэ ябадаг Туяна Дондокдоржи­евнагай түрэл тайзан дээ­рээ наадаһан зүжэгүүдһээнь хэһэгүүд, амаршалгын гоё дуунууд, үреэлэй удхатай үгэнүүд «Аба, эжын буянгаар» гэһэн зохёохы үдэшыень шэмэглээ.

Ярууна аймагай совхо­зой суута захирал, колхозой аргагүй бэрхэ түрүүлэгшэ, Буряадай АССР-эй Верховно Соведэй һунгамал, дорюун, хүхюун зантай, эрилтэ ехэ­тэй дарга ябаһан Дондок­доржо Анданович Бальжано­вай үнэр баян 10 хүүгэдтэй бүлэдэ түрэһэн улаалзай галзууд угтай, уран шүлэгтэ мээхэй, Үльдэргэһөө уг гар­балтай Туяна Бальжанова зохёохы намтараа дурда­хадаа, нэн түрүүн баярай үгэнүүдые эсэгэдээ, баса­гаяа дэмжэхэеэ ерэһэн 90 наһатай ашата эжыдээ - Паг­ма Жигжитовна Цыдыповада зорюулба.

Ленинградай Гүрэнэй театрай, хүгжэмэй болон кинематографиин дээдэ һургуули дүүргэһэнэйнгээ һүүлдэ 30 жэлэй туршада 60 роль түрэл театрайнгаа тай­зан дээрэ оролдосотойгоор наадаһан тухайнь артист Чимит Дондоков омогорхон мэдүүлээ.

«Буряад үнэн» хэблэлэй байшанда шүлэгүүдэйнгээ уг удхатай ном бүтээн гаргаһан уян сэдьхэлтэй, уран үгэтэй, олон хүүгэдэйнгээ гарынь ганзагада, хүлынь дүрөөдэ хүргэһэн эжынгээ ээрсэг шэнгеэр эрьелдэн үнгэржэ байһан жэлнүүд, ажабайдал тухай гүн сэдьхэл түрүүлһэн шүлэгөөр бэлигтэй артистка найрайнгаа үдэшэ эхил­бэ, аяа хайрата эжыдээ алда хадаг бариба, концерт хүтэлэгшэ Чимит Дондоков баглаа сэсэгүүдые дамжуулба.

«Улаан наран,

Хүүгэдэйм наран,

Улаан наран,

Үлзы байг лэ

Хүүгэдэйм наһан»

гэһэн дабталгатай, эн­хэргэн һайхан эжынь үреэл үгэнүүдтэй һайхан дуу (хүгжэмынь Владлен Пан­таевай) Россиин габьяата артистка, хонгёо һайхан хоо­лойтой Хажидма Аюржанае­ва хангюурдаа.

Жаргал үреэһэн жаран дүрэ

Суута монгол уран зохё­олшо, буряад угтай Сэнгын Эрдэниин «Хойто наһандаа уулзахабди» гэһэн мэдээ­жэ зүжэгтэ хубисхалай үедэ инаг хайрата Сонровы­ень алахань гээшэ гү гэжэ һанаата болоһон, шанга зантай Цэвэлмагай роль наадаһан арадай артист­кые Яндаг сагдаагай рольдо наадаһан Буряадай Уласай габьяата артист Баир Бадма­ев дэмжэбэ. Түрэл Үльдэргэ нютагаа бүхы гүрэн соогоо, дэлхэй дүүрэн суурхуулжа байһан гоё хоолойтой, Рос­сиин габьяата артист Дам­ба-Дугар Бочиктоев урданай «Хамбышанай дуу» уянгатуулан таталуулба.

Ион Друцын «Залуугайм­най шубууд» гэһэн зүжэгһөө хэһэгтэ Туяна Бальжано­ва (наһан соогоо дайнһаа үбгөө хүлеэһэн Хорло), Рос­сиин арадай артистка Лари­са Егорова (Долгор) гэгшэд шадамар бэрхээр наадажа, харагшадые хүхеэбэ. Ялас гэмэ хурса бэлигтэй Лариса Ильинична хаарта хаядаг, буржылдаг, дорюун зантай Долгорой роль ехэ зохидоор наадажа, эндэ сугларагша­дые энеэлгээ.

Пурбо Дамирановай «Уш­хайтамни, угтаарай» гэһэн дууе (үгэнь Владислав Туг­дэмэйн) нэрыень һэлгэн, Үльдэргэ болгожо, Россиин габьяата артистка Светлана Бунеева ехэ гоёор дуулаһан байна. Геннадий Башкуевай «Воздушный поцелуй» гэһэн зүжэгэй хэһэгтэ Россиин га­бьяата артист Олег Бабуев, уласай арадай артистнар Бэ­лигтэ Дамбаев, Туяна Баль­жанова гэгшэд наадажа, тан­хим соо сугларагшадай зүрхэ сэдьхэлые ханааба.

Сагаалганай найрта бэл­дэгдэжэ байһан «Фитнесс» гэһэн хүхюутэй шоу-номер Туяна Бальжанова, Россиин габьяата артистка Должин Тангатова, Буряадай габьяа­та артистка Дарима Гылыко­ва харагшадтаа бэлэглээ һэн. Ярууна аймагһаа гарбалтай залуу артистнар Алдар База­ров, Чимит Дондоков, бүлэг дуушад бэлэг дуунуудаа зорюулһан байна.

Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ Цырен-Даша Доржи­евай зүгһөө туһалагшань Александр Абидуев Хүндэлэлэй грамота мүнгэн бэлэг­тэйгээр Туяна Бальжановада дамжуулба. Соёлой яама­най зүгһөө тусхай таһагай хүдэлмэрилэгшэ Ю. Радна­ева, Ярууна аймагай засаг даргын орлогшо С. Жамсу­ев, Театрай ажал ябуулаг­шадай холбооной зүгһөө А. Золотухина, Хүүхэлдэйн «Үльгэр» театрай ахамад режиссёр, уласай уралигай габьяата ажал ябуулагша Э. Жалцанов, анхан артистаар суг хүдэлһэн Баир Раднаев лама нүхэрөө хани халуу- наар амаршалаа. Түрэл тоонто Үльдэргэһөөнь ажалай ветеран, эрдэмтэн, Ярууна аймагай хүндэтэ эрхэтэн Л.Д. Цыбикжапова Николай Цыремпиловичтэеэ, Даши-Цырен Цымпилович, Цыпилма Дашидоржигаевна түрүүтэй бүлэг зон гурбан микроавтобусоор ерэжэ, ню­тагайнгаа басаганда үреэлэй үгэнүүдые зорюулба.

Ярууна аймагай Нарһатын һомон дарга Э. Дон­доков, «Үльдэргэ» ажахын түрүүлэгшэ Б. Будажанаев, Үльдэргэ һомоной дарга Е.-Н. Доржиев, нютаг зо­ной эблэлэй түрүүлэгшэ Б.Доржиев, бусад нютагаар­хидынь хани халуун амар­шалгаяа хүргэһэн байна.

Театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Эржена Зугдыровна Жамбалова Ту­яна Бальжановагаа амар­шалжа, һайхан үгэнүүдээ, мүнгэн бэлэгээ дамжуулаа. Алтан ойгоо ашата эжытэеэ, амараг Нордоп Жаргалович­таяа (Жаргалановичтаяа), Еши хүбүүнтэеэ угтаһан Ту­яна Дондокдоржиевна түрэл театрайхидтаа, нютагаар­хидтаа, түрэл гаралдаа, анда нүхэдтөө эгээл ехэ таларха­лаа мэдүүлбэ. Бидэ, харагшад, ашата һайхан эжыдэтнай, суг хүдэлдэг нүхэдтэтнай үреэлэй дээжые хүргэнэбди:

Һанаһандаа хүрэжэ,

Һарбайһанаа абажа,

Элүүр энхэ, эрхим баялигтай,

Ута наһатай, удаан жаргалтай,

Ажалдаа амжалтатай,

Ажабайдалдаа жаргалтай 

Ажаһуухатнай, ажаллахатнай болтогой!

Бэлигма ОРБОДОЕВА