810
Буряад Уласай соёлой яаманай үргэдхэһэн суглаан байгша оной мартын 21-дэ УлаанҮдэ хотодо үнгэргэгдэбэ. Энэ суглаанда Буряад Уласай Засагай газарай түлөөлэгшэд, Арадай Хуралай гэшүүд, соёлой һалбариин хүдэлмэрилэгшэд хабаадажа, үнгэрһэн жэлэй дүнгүүд тухай тоосожо, табан жэлэй туршада түсэб тухай хэлсэбэ.
Үнгэрһэн жэлдэ һоёлой һалбарида ехэ ажал хэгдэһэн байна. «Нүүдэлшэдэй ая дуун» гэһэн фестиваль Ородой Холбоото Уласай хүгжэмэй эрхим 10 фестивальнуудай тоодо ороо, «Байгал» театр федеральна хэмжээндэ хатарай мүрысөөндэ илалта туйлаа. Тиихэдэ үндэһэн соёлой «Караван дружбы» гэһэн фестиваль анха түрүүшынхиеэ Буряадта үнгэрөө, Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй театр амжалтатайгаар Москва хотодо гастрольдо ябаһанаа бусаа. Сагаалганай найрай үедэ «Бүхэдэлхэйн ёохор» гэһэн хэмжээ ябуулгада Ородой Холбоото Уласай 30 можо нютагуудай болон арбаад хари гүрэнүүдэй хабаадаһаниинь тэмдэглэхэ хэрэгтэй.
Үнгэрһэн жэлэй дүнгүүдые согсолходоо, Буряад Уласай соёлой сайд Соёлма Дагаевагай тэмдэглэһээр, аймаг бүхэн, зохёохы бүлгэм бүхэн эрхимээр хэмжээ ябуулгануудта хабаадажа, соёлой һалбариин хүдэлмэрилэгшэд бэлиг талаангаа улам мүлижүүлжэ, һонирхолтой программанууд табиһан байна.
- Ородой Холбоото Уласай болон хари гүрэнүүдэй хэмжээндэ туйлагдаһан амжалта хадаа соёлой һалбарида һомологдоһон мүнгэнэй аша үрэтэй бусаалга болон уластаяа танилсуулга болоно. Буряад Уластай танилсуулгада соёлой эмхи зургаанууд шухала үүргэ дүүргэнэ, - гэжэ Соёлма Дагаева тэмдэглэбэ.
Байгша ондо соёлой томо түсэлнүүдые дэмжэлгэдэ 90 саяһаа дээшэ түхэриг һомологдохо. Тиигэбэшье, гол зорилго хадаа соёлой һалбариин хүдэлмэрилэгшэдэй салин уласай һарын дунда хэмжээнэй 100 хуби хүрэтэр дээшэлүүлхэ хэрэгтэй гэжэ сайд тэмдэглэбэ.
- 2018 ондо Буряад уласай соёл шэнэ хэмжээндэ гараха ёһотой. Хүдөө нютагуудай соёлой байшан, үндэһэтэнэй шэнэ түсэлнүүд, хүүгэдэй зохёхы ажаябуулга, архивай ажал, театр, номой сан музейнүүдтэ онсо анхарал хандуулагдаха, - гэжэ Соёлма Дагаева мэдээсэбэ.
Буряад Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын ниигэмэй хүгжэлтын талаар орлогшо Вячеслав Цыбикжаповай хэлэһэнэй ёһоор, соёлой һалбарида эхилһэн шэнэ түсэл дэмжэгдэхэ.
- Манай урда табигдаһан гол зорилгонуудые шиидхэхэбди, Засагай газарай талаһаа дэмжэлгэ үзүүлэгдэхэ гэжэ найдуулнаб. Буряад Уласай соёлой һалбарида табигдаһан түсэбүүд болон хэмжээ ябуулгануудые бэелүүлгэдэ би туһалхаб, - гэжэ Вячеслав Цыбикжапов суглаанда хэлэбэ.
Байгша оной болон табан жэлэй түсэбэй ёһоор, соёлой яаман хүдөө нютагуудта соёл хүгжөөхэ, арадай зохёхы ажаябуулга дэмжэхэ, соёлой һалбарида хүүгэдэй болбосорол болон зохёохы ажаябуулгада онсо анхарал хандуулагдаха. Энэнь шухала, юундэб гэхэдэ, хойто долоон хоногто «Найдал-2018» гэһэн эдир бэлигтэнэй уласхоорондын мүрысөөн Буряадта эхилхэ юм.
Жэл бүри Буряад Уласай Арадай Хурал соёлой һалбари дэмжэжэ, сэгнэшэгүй туһа хүргэжэ байдаг. Арадай Хуралай Можонууд хоорондын холбоонуудай, үндэһэ яһатанай асуудалнуудай, залуушуулай бодолгын, олониитын болон шажан мүргэлэй нэгэдэлнүүдэй талаар хорооной түрүүлэгшэ Цыденжап Батуевай хэлэһээр, мүнгэнэй дуталдажашье байгаа һаань, туһаламжа үзүүлэгдэхэ.
- Бусад ажабайдалай һалбаринуудта ороходоо, соёлой һалбарида мүнгэн бага. Тиигэбэшье, таанад, бүхы арад зондо һайндэрнүүдые үнгэргэнэт. Олониитын хүгжэлтэдэ архивай, номой сангай болон музейнүүдэй хүдэлмэрилэгшэд горитой хубитаяа оруулна. Үнэн шударгы ажалайтнай түлөө таанадта баяр хүргэнэб, - гэжэ Цыденжап Батуев хэлэбэ.
2018 ондо уласай түүхэдэ орохо соёлой хэдэн хэмжээ ябуулганууд Буряадта үнгэргэгдэхэ. Дэлхэйдэ мэдээжэ хүгжэмшэд, Ород гүрэнэй театрнууд манай улас ерэхэ, олон фестивальнууд үнгэргэгдэхэ.
- Апрелиин 8-да намда мартагдашагүй үйлэ хэрэг болохо. Юундэб гэхэдэ, мэдээжэ хүгжэмшэн Юрий Башмет Москва хотын оркестртэй хамта ерэжэ, би тэдэнтэй суг тоглолтодо хабаадахаб. Намар манай улас суута скрипач, дирижёр Владимир Спиваков ерэхэ. Дэлхэйдэ суутай, бэлиг талаантай хүнүүдэй ерэлгэ хадаа мартагдашагүй хэмжээ ябуулга болоно, - гэжэ П.И. Чайковскиин соёл, урлагай колледжын хүбшэргэйтэ хүгжэмэй зэбсэгүүдэй таһагай хүтэлбэрилэгшэ Владимир Ткаченко хэлэбэ.
«Буряад Уласай 100 жэлэй ойн баярта хүдөө нютагуудта соёлой 100 байшанууд» гэһэн программа соёлой яаманда бэлдэгдэнэ. 2018 ондо хүдөө нютагуудай соёлой байшангуудай материальна-техническэ бааза бүхэлэлгэдэ 17 сая түхэриг һомологдохо, Аха аймагай Өөрлиг һууринда соёдуудай соёлой болон арадай зохёхы ажалай түб, Сэлэнгэ аймагай Жаргаланта нютагта, Мухар-Шэбэрэй Хүсөөтэдэ соёлой байшангууд баригдаха.
Буряад Уласай соёлой яаманай коллегиин суглаанда соёлой һалбариин эрхим хүдэлмэрилэгшэд, соёлой хүгжэлтэдэ горитой хубитаяа оруулһан эбээн тэдхэгшэд тэмдэглэгдээ. Олон жэлэй туршада хүдөө нютагуудай соёлой һалбарида онсо анхаралаа хандуулдаг Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал Аркадий Цыбиков эрхимэй тоодо ороһон байна.
- Хүдөө нютагуудһаа эхилжэ, хүнүүд соёлоо сахиха гэжэ оролдохо ёһотой. Суг хамта ехэ ажал хэхэбди, - гэжэ Аркадий Цыбиков тэмдэглэбэ.
Олниитын хүгжэлтэдэ соёлой һалбариин эмхи зургаанууд гол үүргэ дүүргэдэг гэхэдэ алдуу болохогүй. Буряад улас Ород гүрэнэй зүүн зүгэй соёлой түб гэһэн түсэл бэелүүлгэдэ, илангаяа соёлой һалбарида ехэ ажал ябуулагдаха.
Анна Огороднигой гэрэл зурагууд
