​Мэргэн буудагша басаганай нэрэнь мүнхэ болтогой

“Буряад үнэн” Хэблэлэй байшанай бэлдэн бар­луулдаг гүрэнэй “Буря­тия” сониной сурбалжа­лагша Баясхалан Дабаинай зохёон бэелүүлжэ байһан “Одогүй баа­тарнууд” гэһэн түсэлэй үшөө шата үнгэрбэ. Үсэгэлдэр Буряад Уласай Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ Цы­рен-Даша Доржиев Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда ал­далан унаһан мэргэн буудагша буряад басаган Цырен-Дулма До­ржиевагай түрэлхидтэ эрэлхэг зоригтой абга эгэшынь шагналда зууршалагдаһан тухай тусхай дан­сын буулгабари барюулаа.

Юрын буряад басаган байгаа

Тамчиин талын басаган Цырен- Дулма Доржиева Сэлэнгэ аймагай Ехэ Цагаан нютагта түрэһэн, 1944 оной мартын 28-да сэрэгтэ абтаһан байгаа.

Мэргэн буудагшадай һургуули эрхимээр дүүргээд, Суворовой ор­денто Улаан тугта стрелково Таман­ска 395-дахи дивизиин автоматчи­гуудай ротын мэргэн буудагшаар алба хааһан алдартай. Оройдоол жэл үнгэрхэдэ, “1945 оной мартын 26-да дайшалхы зорилго дүүргэжэ яба­тараа, немец 5 сэрэгшые буудажа хороогоод, дайсанай мэргэн буудаг­шын һомондо өөрөө алуулаа” гээд гүрэнэй үндэр шагналда – Эсэгэ ороноо хамгаалгын одоор шагна­хын тула зууршалжа бэшэһэн данса дотор хэлэгдэнэ.

Түүхэтэ энэ дансын буулгаба­риие дайшалхы баатар басаганай түрэһэн ахын хүбүүн Юрий Лубса­новта, тэрэнэй гэр бүлэдэ Арадай Хуралай дарга дамжуулаа.

- Гайхамшагта баатаршалга гар­гажа, Эсэгэ ороноо, түрэл нютагаа аршалан хамгаалжа ябаһан абга эгэшынтнай алдар соло хэтын хэтэ­дэ мартагдахагүй, арад зоноймнай, Буряад Уласаймнай түүхэдэ мүнхэ байха зэргэтэй, - гэжэ Цырен-Даша Доржиев тэмдэглээ.

Баатар сэрэгшэ басаганай түрэлхидэй хэлэһээр, Цырен-Дулма Доржиева юрын буряад малша ай­лай басаган байгаа. Үшөө нэгэ ахань дайнда хабаадаһан.

Дурасхаалынь хүндэлхэ

Үнгэрһэн агууехэ дайнда туйлагдаһан илалтын ээлжээ­тэ үдэрэй ойртожо байхада, эр­хим хүндэтэ ветерануудаа, сэ­рэгшэ бүхэниие һанан дурсаха гээшэ ехэ зүб. Теэд гансал Илал­тын һайндэртэй дашарамдуулан хүндэлхэ, ёһолхо бэшэ, харин үдэр бүриингөө ажабайдалда баатарнуу­дайнгаа нэрэ һанажа, сахижа, залуу үетэндөө дамжуулжа ябаха гээшэ – манай нангин уялга мүн.

Эгээл иимэ һайн һайхан зо­рилготойгоор гүрэнэй сониной, мэдээжэ сэтгүүлшэнэй түсэл бэелүүлэгдэнэ. Дайшалхы баатар­шалга гаргаһанайнгаа түлөө Баатарай одондо гү, али бусадшье орденуудта зууршалагдаһан аад, алибаа шалтагаанаар шагнагдангүй үлэһэн, мүнөө болотор олондо та­нигдаа, мэдэгдээгүй, зарим ушар­та - мартагдаһаншье нютагаархи­дайнгаа нэрэнүүдые элирүүлжэ, тэдээн тухай сониндо бэшэхэ ажал ехэ орёо, нобшо юм. Хэды тиигээшье һаа, “Бурятия” сонин энэ түсэлөө үргэлжэлүүлһээр.

Анна Огороднигой гэрэл зураг