Байгалай болбосоролой хуралдаанай үедэ амжалтатай, жаргалтай хүүгэдые хүмүүжүүлхэ ёһотойбди гэжэ оло дахин хэлэгдээ. Тиимэһээ энэ зорилго бэелүүлхын тула мүнөөнэй һургуули, багшанар ямар байха ёһотойб гэжэ түрэлхидһөө һонирхообди.
Людмила, 7-дохи ангиин хүүгэдэй эжы, үнэтэ гоёолто зүүдхэлнүүдэй дэлгүүрэй хүдэлмэрилэгшэ:
Нэн түрүүн багшанар бүхы һурагшадта адли тэгшээр хандаха уялгатай гэжэ һананаб. Ганса бэрхэшүүлые тойруулжархёод, тэдэнтэеэл хүдэлхэ бэшэ, харин тулюур һурадаг үхибүүдтэ ехэ анхарал хандуулха ёһотой. Мүн тиихэдэ түлбэригүй кружогууд, секцинүүд олон байбал һайн һэн.
Дарима Гармажапова, хоёр һурагшадай эжы, наймаашан:
Мүнөө үеын эрилтэнүүдтэ таарама байшантай, тоног түхеэрэлгэтэй байшантай баян һургуулинууд хэрэгтэй. Улаан-Үдын 100-дахи кварталнуудта барижа байна гүб даа, булта һургуулинууднай тон тиимэхэн лэ байгаа һаань, гоё һэн. Харин минии үхибүүн 18-дахи кварталда юрын һургуулида һурадаг. Зүгөөр гол шухалань гэхэдэ, алиш талаар бэрхэ, һайн багшанар байха ёһотой. Гадна түлбэригүй кружогууд, секцинүүд хэрэгтэй: үхибүүн хамагые туршаагүй аад, яагаад дуратай хэрэгээ шэлэжэ абаха юм?
Татьяна Пурбуевна Тугульдурова, түрүүшынхиеэ һургуулиин богоһо алхахаяа байһан хүүгэдэй эжы, уласай перинатальна түбэй операци хэдэг таһагай медсестра:
Минии һанамжаар, һурагшадай аюулгүйе хангаха шухала. Басагамни мүнөө 1-дэхи ангида ошохо. Тиимэһээ һанаамни ехэ зобоно. Багша үхибүүн бүхэндэ “түлхюур” оложо шадаха ёһотой. Тулюур гэртэхинтэй, муу һурадаг, тоомгүй, тэршээ, хубсаһаар ядуу гэжэ хүүгэдые илгажа болохогүй. Багшын ажал шэлээ һэн хойноо бултандань адли тэгшээр хандаха хэрэгтэй. Анги бүхэндэ 20-һоо олон һурагшад һураха ёһогүй. Харин мүнөө 30-аад гаран хүүгэд һурана. Иимэ эрхэ байдалда багшада бултандань анхарал хандуулха бэрхэтэй. Теэд яахабши даа. Уластамнай үхибүүд олоор мүндэлдэг болоо ха юм. Энэнь ехэ һайн, зүгөөр һургуулинуудые олошоруулха талаар зохисотой хэмжээнүүдые абаха хэрэгтэй.
Тилеш, 3-дахи ба 5-дахи ангинуудай һурагшадай эжы, мүнөө одхон хүүгэдтэеэ гэртээ һууна:
Багшанар лэ бэрхэ байха ёһотой. Юундэб гэхэдэ, багшаһаа ехэ юумэн дулдыдадаг. Бэрхэ, һайн багшада һураһан шабинар бэрхэнүүд байдаг, саашадаа амжалтатай хүнүүд болодог. Үхибүүд һургуулидаа ошоходоо, баян-үгытэй гээшые мартаха ёһотой.
Александра Буянтуева, 3-дахи ангиин һурагшын залуу эжы, саг зуура ажалгүй:
Үхибүүн бүхэнэй арга боломжонуудые элирүүлжэ, бэлиг шадабаринуудыень хүгжөөжэ шадаха хүнүүд һургуулида хүдэлхэ ёһотой. Нэгэ ангида 30 гаран һурагша һураха ёһогүй, адагынь 25 байбал, ехэ һайн. Иимэ олон хүүгэдтэ бултандань анхарал хандуулхын аргагүй ха юм. Хүүгэдэй бэеэ һорихо тамирай секцинүүдые олошоруулха байгаа.
Светлана, 6-дахи болон 9-дэхи ангинуудай һурагшадай эжы, номой дэлгүүрэй хүдэлмэрилэгшэ:
Минии хүбүүн 14-дэхи гимназида һурадаг. Һайн һургуули гэжэ тоолоноб. Багшанарнайшье бэрхэнүүд. Хүбүүндэмни һайн мэдэсэ үгэдэг. Гэбэшье кружогууд, секцинүүд түлбэригүй байгаа һаа, бүри гоё һэн.
Александр, наһанай амаралтада гаранхай, 1-дэхи ангида ошохо басаганай үбгэн эсэгэ:
Үнэхөөр хүүгэдтэ дуратай болон мэдэсэ ехэтэй хүнүүд лэ һургуулида хүдэлхэ ёһотой. Үхибүүдни үни хүл дээрээ гаранхайнууд, мүнөө аша басагамни һургуулида орохонь. Сэхыень хэлэбэл, бүхыдөө гүрэн доторнай болбосоролой шанар ехэ муу. Зүблэлтэ үедэшье үлүү һайн байгаа гэжэ һананагүйб. Тиимэһээ бэрхэ багшада дайралдаһан лэ хүүгэд аза талаантай гээшэ. Би Магаданда, Новосибирскдэ һураһанби. Минии ангиин хүтэлбэрилэгшэ, тоо бодолгын багша Зинаида Николаевна Фёдорова одоол бурханһаа үгтэһэн бэлигтэй, ёһотой багша байһан.
Татьяна Раднаева, 6-дахи ангиин һурагшын эжы, саг зуура ажалгүй:
Һургуули хадаа үхибүүнэй дура, һонирхол татаха ёһотой. Илангаяа мүнөө үедэ багшанар сагтаяа адли алхалха ёһотой. Гээгдэнги багшанар хүүгэдые юумэндэ һургажа шадахагүй.
Ирина Шадрина, 3-дахи ангиин һурагшын залуу эжы, одхон хүүгэдтэеэ гэртээ һууна:
Тарбагатай аймагһаа һургуулидаа бэлдэхэеэ ерэнхэйбди. Багшанар һурагшадта һайнаар ойлгуулхые, һонирхолтойгоор хэшээлнүүдээ үнгэргэхые оролдохо ёһотой. Тиихэдэ һайн һургуулинууд хэрэгтэй. Манай нютагта шэнэ һургуули хэзээ баригдаха юм? Хүлеэжэл байнабди.
Ирина Геннадьевна Брельгина, 2-дохи ба 9-дэхи ангинуудай һурагшадай эжы, кафедэ хүдэлдэг:
Үхибүүдни Улаан-Үдын 44-дэхи һургуулида һурадаг. Бэрхэ багшанар олошорһой гэхэ байнаб. Үргэн ехэ һургуули хэрэгтэй. Мүнөө үедэ багшанар үхибүүн бүхэнтэй амяарандань хүдэлжэ шадахагүй. Нэгэ ангида дан олон һурагшад һурана гэжэ мэдэнэбди. Иимэ эрхэ байдалда олон хүүгэд һуралсалайнгаа программа хүсэд ойлгонгүй үлэшэнэ, тиигэһээр бүри хаясаанай болошоно. Тиимэһээ булта үхибүүдэй хадуужа абахаар ойлгуулжа шадаха, мэргэжэл ехэтэй багшанар хэрэгтэй. Энэ талаар бага хүбүүнэймни багша Ирина Александровна ехэ бэрхэ.
Иимэл даа түрэлхидэй һанамжанууд. Сонинойнгоо удаадахи дугаарта түрэлхид ямар байха ёһотойб гэжэ багшанарай һанамжануудтай танилсуулхабди.
Аркадий БАТОМУНКУЕВАЙ гэрэл зураг