​​Үүлтэртэ мал ажал хүгжөөхэ зорилготой

Хүдөө ажахын хүдэлмэрилэгшэд урда долоон хо­ногто мэргэжэлтэ һайндэрөө тэмдэглэбэ. Энэ ушараар үүлтэртэ малай яармаг үнгэргэгдэһэн байна. Бүхы уласаймнай хүдөө ажахынхид эндэ хабаадаха гэжэ оролдоо.

Үүлтэртэ малай үзэмжэ Буряадта хоёрдохиёо үнгэргэгдэнэ гээд һануулая. Ис­ток һууринһаа холо бэшэ оршодог үйлэдбэриин пар­кын дэргэдэ шэнэ байшан­гууд бодхоогдоо. Урда жэлдэ орходоо, эндэ сэбэр һайхан болошоо. Мүнөө малай байранууд таарамжатай болгогдожо, үшөө нэмэри таһалганууд түхеэрэгдэһэн байна. Мүн хүн зоной ябажа хараха харгы асфальт болон плиткээр хушагдаа.

Үзэмжэ яармагта үүлтэртэ малай 30 гаран ажахы хабаадаһан байна. 130 га­ран үүлтэртэ мал үзэмжэдэ харуулагдаа. Бүхы хүдөө ажахынхидые амаршалхаяа Буряад Уласай Толгойлог­шо Алексей Цыденов, Оро­дой Хүдөө ажахын яаманай мал ажалай болон үүлтэртэ хэрэгэй департаментын дарга Харон Амерханов бо­лон бусад хүндэтэ айлшад ерээ. Тиихэдэ бүхы аймагуудай засаг дарганар ерэжэ, хүдөө ажахыда өөрын хан­даса харуулаа гэхэдэ, алдуу болохогүй.

Хэмжээ ябуулгада хабаадаһан ажахынууд үргэн дэлисэтэйгээр, урма ехэ­тэйгээр хүдэлжэ байһанаа харуулаа. Буряад үүлтэрэй “бүүбэй”, монгол болон бу­сад үүлтэрэй хонид, хальмаг, казах, герофорд үүлтэрэй үхэрнүүд харалганда олоор табигдаа. Мүн ород болон буряад үүлтэрэй моридые сугларагшад гайхан хараа. Эндэ үндэр һайхан бэетэй, ута хүлтэй моридые тэм­дэглэмээр. Энээнһээ гадуур шубууд, һарлагууд, загаһад, шандаганууд, ямаад үзэмжын үедэ олоной анха­рал татаа.

Буряадай ажаһуугшад анханһаа хойшо үхэр ма­лаа тэжээжэ ажамидардаг байһан гэжэ үнинэй мэдэ­дэгби. Һүүлэй үедэ ганса хоолойгоо тэжээхын тула адуу малаа хараад һууха хэрэггүй. Шанар һайтай эдеэ хоол хэжэ, гүрэнөө хан­гаха гэһэн гол зорилго та­бигдана. Юуб гэхэдэ, манай гүрэн өөрыгөө шубуунай мяхаар хүсэд хангана. Харин хониной, үхэрэй, адуунай болон гахайн мяхан дутал­дана. Энэ дутагдал усадхаха талаар шанга ажал ябуулаг­дана. Буряадай хүдөө ажа­хын хүдэлмэрилэгшэдэй ашаар энэ орёо асуудал ши­идхэгдэхэл байха, - гэжэ Ха­рон Амерханов тэмдэглэнэ.

Тус ажалай һайнаар ябу­улагдахын тула гүрэнэй тэдхэмжэ үзүүлэгдэнэ. Бу­ряадай хүдөөгэйхид ган­са 2018 ондо 120 гаран оньһон техникэ гүрэнэй туһаламжаар худалдан аба­жа, ажалаа эршэдүүлээ.

Үхэр малдаа хоол бэлдэ­хын тула шэнэ оньһон тех­никэ хэрэгтэй юм. Хяагта болон Зэдэ аймагуудай дэ­бисхэр дээрэ “Буян” ажахы хальмаг үүлтэртэ үхэр тэ­жээнэ.

“Хальмаг үхэр хадаа мяха­най үүлтэрэй болоно. Мра­морна гэжэ алдаршаһан мяхыень эдихэдэ амтатай даа”, - гэжэ “Буян” ажахын Владимир Ильин хэлэнэ.

Казах үүлтэрэй 700 гаран толгой үхэр Кабанск аймагай “Байкальское” ажахын газар дайдаар бэлшэжэ ябана. Тус ажахын түлөөлэгшэ Алек­сандр Мощевой хэлэһээр, Кабанскда Альпынхидал үндэр хада нуга үгышье һаа, казах үүлтэрэй үхэрэй мяхан ехэ амтатай. Һайн тэжээлһээ энэ дулдыдана гээд тэрэ мэдүүлээ.

Буряад Уласай Толгой­логшо Алексей Цыденовэй хэлэһээр, үүлтэртэ мал тэ­жээдэг ажахынуудые дэм­жэлгэ үргэлжэлжэ байха. Тиигэжэ 2019 ондо малай үүлтэр һайжаруулгын тус­хай албан Буряадтамнай хүдэлжэ эхилхэ юм.

Яармагта хабаадажа, өөрынгөө нюдөөр хүдөө ажахымнай амжалтануудые хараһан Харон Амерха­нов 2019 ондо бүхы Сибирь болон Алас Дурна зүгэй яармаг Буряадта болохо гэжэ мэдүүлбэ. 

Анна Огороднигой гэрэл зурагууд