1627
Эдэ үдэрнүүдтэ Монгол Уласай Чойбалсан хотодо Халхын голой дайнда Илалтын туйлагдаһаар 80 жэлэй ойн баярта зорюулагдаһан арга хэмжээнүүд үнгэрбэ. Августын 27-до Ород-Монголой хамтарһан сэрэгэй “Сэлэнгэ-2019” гэһэн һуралсал Мүнхэ хэтэ гэжэ газарта болобо. Дорнод аймагай арад зон сэрэгэй һуралсалаар тон ехээр һонирхоо.
Һүүлдэнь Халхын голой дайнда хабаадаһан Баяндун һомоной 16 басагад тухай баримтата кино харуулагдаа. Эдир залуухан басагад шархатаһан сэрэгшэдые байлдаанай газарһаа асарха, тогоо бариха, сэбэрлэхэ гэхэһээ эхилээд, хайшань эльгээнэб, тэрээ руу сэдьхэлээрээ оролдожо ябаһан түүхэтэй юм. Энэ байлдаанда оролсоһон буряад басагад сооһоо 98 наһатай Цэрэнгийн Чимэдцэрэн абгай мэндэ ябана. Чимэдцэрэн абгай сэрэгшэдэй хүшөөдэ баглаа сэсэг баряад, суг ябаһан дайшалхы басагадаа һанан, дурсан байгаа һэн. Дайнай ба ажалай ахамад Чимэдцэрэн абгай баярай суглаанда үгэ хэлэжэ, шагнал абажа, сарюун, дорюун зандаа ябана һэн.
Ород-Монгол сэрэгшэдэй хамтын сэрэгэй жагсаал болобо. 2000 гаран сэрэгшэд ябсагар гоёор алхалалдан хажуугаарнай гарана. Халхын голой дайнда хабаадаһан сэрэгшэдэй гэрэл зурагуудые баринхай үри хүүгэдынь “Мүнхын жагсаалда” алхалаа. Тэрэ үеын хуушан машинануудые хаража һонирхобобди. Хазаар мори унаһан монгол сэрэгшэдэй жагсаалда ябахадань, хүн зон һонирхон хаража, гэрэл зурагуудые буулгажа байгаа һэн.
Үдэшэлэн Дорнодой театрай ордон соо Халхын голой дайнда Илалтын туйлагдаһаар 80 жэлэй ойдо зорюулагдаһан баярай суглаан болобо. Дорнод аймагай засаг дарга М.Бадамсүрэн, Хэрлэн сомоной Иргэдэй түлөөлэгшэдэй хуралай дарга Н.Баттөмөр, Ородой Холбоото Уласай дээдэ һургуулиин ударидагша, дэслэгшэ генерал Михаил Нурсулёв, Ородой Холбоото Уласай элшэн сайдай зүбшэлэгшэ Рэгзэн Ракшаев, Буряад Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо Вячеслав Цыбикжапов, Үбэр Байгалай хизаарай Засагай газарай түлөөлэгшэ Дмитрий Баранов гэгшэд баяр баясхаланай үгэ хэлэжэ, арад зондо халуун альга ташалгаар угтуулба.
Монголой сэрэгэй дуу хатарай ансамблиин артистнууд, Үбэр Байгалай хизаарай Сэрэгэй байшанай дуушад, хатаршад, Дорнодой театрай зүжэгшэд, 200 гаран үхибүүд баярай тоглолтодо абьяас бэлигээ ялас гэтэр харуулба. Ород хатар харахадаа, ород дуу шагнахадаа, монгол арад зон үнэн зүрхэнһөө баярлажа, халуун альга ташалгаар дэмжэжэ байгаа бэлэй.
Халхын голой дайнда ород, монгол арадууд мүр мүрөө түшэлсэн, суг хамта байлдажа, газар уһаяа, эрхэ сүлөөгөө абаран хамгаалһан байна. Хоёр арадай эб найрамдал хэтын хэтэдэ мүнхэ байхал!
Авторай гэрэл зураг
Намжилма БАЛЬЖИНИМАЕВА, Ага тойрогто “Буряад үнэн” сониной тусхай сурбалжалагша
