​​Намтар түүхыень наадангаа дурдаба

Хошуун-Үзүүрэй һургуулида шагнал барюулагдана

Үхибүүдэй дунда өөрөө үхибүүн болошон алдахаар лэ. Илангаяа олон үхибүүд соо ороод байхада, зосоо наран гараһан шэнги. Эгээл тиимэ мэдэрэл хотын номой санда болоһон урилдаанай үедэ үзэгдөө. Түрэл Түгнымни талаһаа гарбалтай аха үеын алдар суута Гунга Чимитовэй 95 жэлэй ойн баярта зорюулһан наадан ехэ хүхюутэйгээр үнгэрөө. Илангаяа үхибүүдэй нюдэндэ носоһон галханууд хэтэдээ бү унтараг гэжэ һанагдаа. Улаан-Үдын 29-дэхи болон 19-дэхи һургуулинуудһаа, мүн Мухар-Шэбэрэй Хошуун-Үзүүрэй болон Боомой үхибүүд элитэ ехэ уран зохёолшоной намтар ба зохёолнуудыень уудалһан урилдаанда оролсоо. Үхибүүд бэлэдхэл ехэтэй ерээ гээд тэмдэглэхэ шухала. Энэ - багшанарай габьяа.

Гунга Чимитовэй наһанайнь хани Цыпил Доржиевна басагадтаяа хамта жюриин бүридэлдэ байжа, баярай hайхан үгэнүүдые хэлээ. Тиихэдэ үшөө уран зохёолшын зээ басаган Эрженын үбгэн абаяа зураһан портрет олоной үзэмжэдэ табигдаа.

Сэсэг Гунгаевна, Цыпил Доржиевна

Зохёохы замынь золтой лэ

Гунга Чимитовэй намтараар үхибүүдэй мэдэсэ шалгаһан урилдаанай нэгэ шатада уран зохёолшо ямар һургуулинуудые түгэсхөөб гэһэн асуудал байгаа. Улаан-Үдын П. Чайковскиин нэрэмжэтэ зүжэгэй- хүгжэмэй училищи, һүүлдэнь Москвада М. Горькиин нэрэмжэтэ Литературна дээдэ һургуули дүүргээ гээд, үхибүүд торолтогүйгөөр харюусаа. Харюусаха үеэрнь Гунга Гомбоевичой зохёохы намтар харуулһан гэрэл зурагууд экран дээрэ ирагдажа байгаа. Буряад литературын алтан жаса байгуулһан томо-томо нэрэнүүдтэй суг абхуулһан дурасхаалай зурагууд. 1970- 1980-яад онуудта Буряадай Уран зохёолшодой холбоон ехэ эршэтэйгээр ажалаа ябуулаа. Тиигэхынь тулада зохёолшодые гүрэн түрэ ехэ тэдхэдэг, дэмжэдэг һаабза. Уран хэлэтэй зохёолшодой уршагта ябадалнууд тухай “Буряад үнэндөө” уншажа, сэдьхэлээ ханадаг бэлэйб. Бэе бэеэ догоодохо – хүхюун солгёон ябадаг байгаал даа.

Мүнөө мэдээжэ найруулагша Баярма Жалцанова Гунга Гомбоевичой зохёохы намтарта зорюулһан фильм бэлдэжэ байна. Тиихэдээ түрэлхидөөрнь дүтөөр харилсана, олоной мэдэхэгүй наһанайнь зарим тэды баримтануудые нээнэ. Хошуун-Үзүүртээ хүндэтэй дархан Сультим ахатай, наһаараа тракторист ябаhан Янжима эгэшэтэй байгаа гээд, булта мэдэнэбди. Илангаяа “Эгэшэ аха хоёрни” гэжэ дуугаа эдэ хоёртоо

Гунга Гомбоевич Пунцэг гэжэ ахатай байһан гэжэ олон зон мэдэхэгүй аабза. Тэрэнь Агуу дайнда алдалан унаһан. Һургуули һудартай ахайнь Захааминай сониндо редактораар ажаллаһан. Ерээдүйдэ баһал томо уран зохёолшо болохо байгаа ха. зорюулһан юм. Тиихэдэ

Урилдаанай дүнгүүд

Урилдаанда оролсоһон үхибүүд Гунга Чимитовэй зохёоһон дуунуудые таагаа, өөһэдөөшье дуулаа. Гадна гэртээ буряад хэлэн тухай видео-буулгабари бэлдээд ерэхэ ёһотой байгаа. Энэ талаар Гунга Чимитовэй нютагайнь хүүгэд онсо шалгараа. Элүүр мэндэ ябахадань, буулгаһан кадрнуудые хэрэглэжэ, һургуулидань нээгээтэй музей соохиие харуулжа, ехэ зохидхон ролик буулгаһан байна. Гэбэшье урилдаанай дүнгүүдээр Хошуун-Үзүүрэй үхибүүдые хүсэхэ хүүгэд үгы гэжэ элирээ. Абьяас бэлигтэй агуу зохёолшын нютагайнь хүүгэд I һуурида гараа.

Агууехэ дайнай һая эхилээд байхада, 1942 оной сентябриин 10-да, Түгнын талаһаа түрүүлэн эльгээгдэһэн залуу сэрэгшэдэй нэгэн болохо Пунцэг ахатан Гунга дүүдээ гурбалжан бэшэг эльгээһэн юм. Тэрэ бэшэгыень түрэлхидынь наринаар хадагалаад байгаа. Пунцэгэй Гунга дүүнь хожом хойнодоо томоһоо томо зохёолшо, оршуулагша, мэдээжэ дуунуудай автор Гунга Гомбоевич Чимитов гэжэ нэрэеэ нэрлүүлээ. Бүтэн бүлеэн бусаха заяагүй байһан хайрата Пунцэг ахайнь бэшэг – та олоной һонорто.

1942 оной сентябриин 10 Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнһаа бэшэг

Амар мэндын тэмдэг!

Хайрата дүү Гунга шамдаа аяар холо нютагһаа амар мэндын тэмдэг - альганай зэргэ саарһан дээрэ бэшэг эльгээхэ зуураа эхин түрүүн баруун гарыешни бажуун барижа амаршалнам.

Шиниингээ алтан һонорто һонирхуулан бэшэмээр элдэб һонин боломоор юумэ фронт дээрэ ябаһан намдаш юу байха һэм даа. Би хадаа ямаршье үгы олон нүхэдэй дунда бэе мэндэ ябагдана.

Сүлөөтэй арадай дайсан болохо булин тоһоор унда хэжэ, хүнэй мяхаар хоол хэжэ ябаһан үлэн үмхи гитлеризмые уй бута сохилсохо, уг изагуураарнь үгы хэлсэхэ – иимэ зол намдаш тодоо. Буу гартаа барижа, Эхэ ороноо хамгаалхаһаа ондоо ямар дээдэ зэргын хүндэлэлгэ байха бэлэй.

Би хадаа хүнэй хүбүүдһээ дутангүй, хүнэй хойно оронгүй, алхашье гэдэргээ сухарихагүйб гэжэ бата зорилго дабтаад ябагдана. Энэ хадаа хүн бүхэнэй арюун уялга юм бэзэ.

Шинии (Улаан-Үдэһөө бэшэһэн бэшэг) хоёр конвертэдэ 1, 2, 3-дахи номерой районно газетын бюллетень). 1 открытка августын 19-нэй, 2-дохи бэшэг августын 19-дэ бэшэһэн ара эбэргүй бэшэгүүдыеш сентябриин 7-9 хүрэтэр һубарюулан байжа абабаб. Бэшэһэндэш баһа дахин баясхалан хүргэнэб.

Гэбэшье бэшэг соогоо намда таарамжатай һонин зүйл бэшэнэгүйш. Энээн тухай би шамда иимэ юумэ хэлэхэ һанаатайб. Юрэнхы дээрэнь: 1. Нютагай һонин – эхин түрүүн, 2 – аймаг соо болоһон һонин юумэнүүд гэхэдээ: ноёд һайдай тушаа, армида абаһан тушаа, 3 – ондоо колхоз доторхи .... һонин. (тэрэ энэ мэндэ байна гэһэн бэшэ). Тэрээнһээ гадна нэгэ хэды үгэ хэлэхэ һанаатайб, һайтар уншажа мэдэнэ бэзэш.

1). Магад армида абажаш болохо. Мүнөө дээрээ сүлөөлөө гэнэш, тиимэһээ ши хадаа гэрэй эзэн болобо гээшэш. Магад дайнай дүүрэтэр юу болохо һэм, амиды гэртээ бусаха һэм гү, бү мэдэ.

Эжыгээ һайнаар харалсаха, хүндэлхэ ёһотой. Минии бүлэнэрые баһа харалсана бэзэш. Эзэн болобо гээшэб гээд, архи тамхи уугаад, ажабайдалаа харангүй тэнэжэ төөрижэ ябабаш.

2) Һамга 23-24 наһатайдаа абабал дээрэ бэшэ гү даа гэжэ һананам даа. Минии зүбшөөл тиимэ байна. Өөрөө мэдэнэ бэзэш даа.

Саашаа 2 үгэ хүдэлмэри тушаа:

1) Энэ жэлэй ондо оролго гээшэ хадаа тон бэрхэшээлтэй байхань дамжаггүй байна. Багсаахадам, үбһэ хоормэ дутамаг байжаш болохоор. Ши хадаа саашаа зав. ОТФ дээрээ байжаш болохош. Тиимэһээ эхин түрүүн эртүүр намараар хоормоёо хубаажа абаха, тэрэнээ тон наринаар хонишон бүхэндэ даалгажа үгэхэ актаар. Магад оролдожо байтар үнгэрэгшэ жэлэй алдуу дахин дабтагдахаа һанажа болохо. Хожомдобол, алдууритай байха.

2) Ши хадаа томо болоош, үхибүүн зангаа орхихо большевитскэ принципшье байха ёһотой. Энэ тэрэнэй үгэдэ орохо хэрэггүй. Саашань өөрөө мэдэнэ бэзэш. Минии захиха хэрэг хадаа иигээд дүүрэг, бэшэг ходо таһаралтагүй бэшэжэ байгаарай.

Амаршалагша ахашни. Ц. Пунцэг.

И. Калашниковай нэрэмжэтэ хотын номой сангай дурадхаһан зурагууд