​Дээдэ-Хүрбын сомон дарга Амгалан Гончикдоржиев "Одоо садааб!"

Үндэр баабайн үбэртэ түбхинэһэн Тээгдэ хүрөөгүй ябатар, утаанай ууяха холоһоо харагдаадхина. Энэ хадаа ой модо отологшод үлэгдэлөө галдана гэжэ ойлгобобди. Ондоо арга мүр олдоогүй гээшэ гү? Түлеэгүй нютагууд бии ха юм! Иигэжэ бодоод, Дээдэ-Хүрбын сомон дарга Амгалан Гончикдоржиевта хандабабди:

• -Амгалан Цыренович, ой модоор баян газарта ажаһууха талаантай байнат. Теэд үлэгдэлөө галдангүй, ондоо нютагууд руу абаашажа болохоор бэшэ гү?
• -Болоно ааб даа. Арайл тиишэнь абаашатарнай, гаргашаһаа үлүү мүнгэн ябашаха болоно. Яаха аргагүй, галдахал баатай болонобди. Иишэ ерэхэдээ, адаглаа бэзэт, харгымнай ехэ муу. Тээгдын захадахи багахан хүүргэеэ урзанда жэл шэнэлээ һэмди. Тэрэмнай мүнөө дахяад заһабарилагдахаар болошоо. Юундэб гэхэдэ, томо лесовозууд үргэлжэ ябана ха юм. Ой модо ашагладаг хубиин хэрэгтэй 20 хүн бии.
• -Эдэ зоноо шангалаад, үлэгдэлөө, жэшээнь, Хори тосхоной уладта дамжуулхыень захирхаа яана?
• -Үлүү гаргаша хэхэ хэн дуратай байхаб даа. Эдэмнай олзын лэ хойноһоо ябана ха юм. Сомон дарга тэдэндэ ямаршье захирамжа үгэхэ эрхэгүй бшуу.
• Би энэ тушаалда 4-дэхи жэлээ хүдэлнэб. Нютагай түхэл шарай һэргээхын тулада үлүү булюу хог нобшоһоо сэбэрлэхэ талаар ажал нилээд хэгдээ. Урид модо отологшоднай олдоһон лэ нүхэн руу үлэгдэлөө хаядаг байһан. Тиихэдэнь тэрэнээ галдаха тусхай газар 2 жэлэй саана олгуулааб. Үйлсэнүүдээ гэрэлтүүлхэ талааршье ехэ ажал хэгдээ. Зүблэлтэ засагай үеһөө заһабарилагдаагүй худагуудаа шэнэлжэ эхилээбди.
• -Ерэхэ жэлдэ болзортнай дүүрэнэ. Та дахинаа һунгалта дабажа, сомон даргаар хүдэлхэ хүсэлтэй гүт?
• -Үгы! Одоо садааб. Дээрэһээ даалгабаринууд буужал байна. Теэд тэдэниие бэелүүлхын тулада мүнгэн унанагүй. Би байгша онһоо 40 мянган түхэриг салин абадаг болооб. Олоной хэрэгээр гүйлгэһөөр байтарни, тэрэмни дууһашана. Энэ тэрэ юумэ хадахыень гү, али нүхэ малтахыень алибаа нэгэниие гуйгаад, өөрынгөөл салинһаа абажа түлэхэ баатай болоноб. Хубиингаа авто-унаагаар иишэ тиишээ ябанаб. Тоһо түлишыень өөрынгөөл хармаанһаа хэнэб.
• -Олоной түлөө миинтээр хүдэлхэ зон бии гү? Мүнөө Тээгдэдэ хэды хүн ажаһуунаб?
• -Эдэбхитэйшүүл бии. Энэ тэрэ хэмжээнүүдые эрхилхэдээ, ой модо ашагладаг зоноо дайладагбди. Тэдэмнай мүнгэ алтаар туһалдаг.
• 1500-гаад хүн Тээгдэдэ мүнөө ажаһууна. 200 үхибүүн һургуулида ябана, 100 багашуул сэсэрлигтэ тоологдоно.
• -Саашадаа дурсан һануулхаар ажал хэрэг хээ гээшэ гүт?
• -Олоной хүсэн ехэ. Илангаяа майн 9-дэ Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда баатаршалга гаргаһан СССР-эй Герой Никифор Самсонович Афанасьевта зорюулһан хүшөө байгуулхамнай. Шудхуулаад байнабди. Энэ хэрэгтэ 200 мянган түхэриг ажаһуугшаднай суглуулаа. Агуу дайнда хабаадаһан нютагайнгаа бүхы сэрэгшэдэй нэрэ хажуудань бэшэхэмнай.
• -2010 ондо тон ехэ газарта түймэр һүжэржэ, ой модон дүрэһэн байна. Үлэгдэлыень Селенгинскын ЦКК абаашажа хэрэглэнэ. Теэд мүнөө түймэрнүүд болоно гү?
• -2016 онһоо түймэр замхаагүй. Урда жэл хура бороотой байгаал даа. Тиимэһээ түймэр үсөөн байгаа. Байгша ондо баһал бороотой байха гэжэ найданабди.

Сарюуна Эрдынеева хөөрэлдэбэ