​​Зоригтой Номин-Дари

Һаяхана Хэжэнгэ аймагаар ябахадаа, Дунда-Худан хүрэжэ, арад зонойгоо үмэнэ аша габьяатай, нютагай омогорхол Номин-Дари басагантай уулзахаяа зорибобди. Сомон дарга Баир Ширапов маанадые угтажа, 11 сэргэтэй Найрай толгой гэжэ нангин газарта бодхоогдоһон субаргын дэргэдэ гарабабди.

Эндэ Номин-Даритай уулзажа, эхэ эсэгэтэйнь, дүүнэртэйнь танилсабабди. Гайтай ушарай болоходо, эрэлхэг зориг харуулһан басаган өөрыгөө магтаха дурагүй, үгэ үсөөнтэй байба. Ехэнхидээ Туяна Владимировна эжынь ууган басаганайнгаа баатаршалга тухай тобшохоноор хөөрэбэ.

Гэртэхинэйнгээ үгыдэ багашуул “бенгальский огонь” гээшые сасаруулжа наадабад. Нэгэ мэдэхэдэнь, гэнтэ дүрд гээд унтари аһашаба. Сошоһон, айһан үхибүүд юугээ хэжэ шадахаб даа? Тэрэ үедэ Номин-Дари оройдоол бэлэдхэлэй ангида ороһон байгаа бшуу. Нэгэ мэдэхэдээ, багахан Сандан дүүгээ тэбэринхэй шкаф соо орошоод байба. Тиигэжэ байтарнь: - Абгай, хаанабши? – гэһэн Радна дүүгэйнь шэнгэхэн хоолойгоор ооглохонь дуулдаба...

Дүүгэйнгээ хайратайханаар дуудахыень дуулахадаа, басаган зоригжожо, бүхы айдаһаяа мартажа, дүүнүүдээл хайшан гэжэ абархаяа бодоо. Санданаа бахим тэбэрижэ, газаашань гаргаба. Тиигээд галда абтаһан гэр руугаа айлтагүйгөөр дахин орожо, Раднаяа оложо гаргаа.

- Хохидолдо ороһон манда нютагай зон хубсаһа хунарһаа, эдеэ унданһаа эхилээд, унтари хэбтэреэр туһалаа, - гэжэ Туяна Владимировна нютагаархиндаа баяраа хүргэнэ. - Уласай Толгойлогшо өөрөө ерэжэ, медаль зүүлгэжэ, бэлэг сэлэг барюулхадаа, Хэжэнгын бага балшаршье һаа, эрэлхэг Номин-Дариһаа ехэшүүлшье жэшээ абамаар гэжэ хэлээ һэн.

Мүнөө Номин-Дари 9-тэй болонхой, 3-дахи ангида ябана. Радна - 7-той, Сандан - 4-тэй, одхон Сараа жэл найман һаратай. Олон үхибүүдтэй энэ айл мүнөө хүүгэдэй сэсэрлигэй хуушан байрада ажаһууна.

- Номин-Дари ганса эрэлхэг зоригоороо шалгараа бэшэ. Тэрэ мүнөө түрэл һургуулидаа дуу, хатарай хэшээлнүүдтэ ябаха угаа дуратай. “Эдир Дангина” урилдаанда хабаадахадаа, яһала бэрхэ байгаа, - гэжэ Полина Викторовна багшань хэлээ һэн. Теэд мандашье ехээр дуугаржа үгэхэгүй хитүү басаган тайзан дээрэһээ хэр һайнаар хэлэжэ үгэхэб даа гэжэ гансата һанагдаадхина. Тиимэһээ буряад арадайнгаа дуу хатартаал мээхэй байһаниинь юунһэйшье сэнтэй ха.

Галай гайда абтаһан Ободоевтоной гэр бүлэдэ нютагай захиргаанай зүгһөө ямар туһаламжа үзүүлэгдэнэб гэжэ сомон даргада хандабабди:

- Гэр байратай болобо гэһэн бүхы саарһа дансануудынь түргэн дундань бүтээнэбди. Туяна Владимировна өөрөө манай захиргаанай ажалшан юм. Мүнөө үшөө декретнэ амаралтадаа байна. Энэ сагта бүхы саарһануудые хэды соо яажа бүридхэхэ юм гэжэ һайн ойлгоно. Гэр барааниинь, газарынь хуу өөһэдын болохо. Тиигээд түлеэнһээ эхилээд, хүнгэлэлтэнүүд байхал даа, - гэжэ Баир Тумэнович ойлгуулаад, ажалша бэрхэ наһанайнгаа нүхэр Шагдартаяа ажабайдалай орёо дабаануудые дабажа, үри хүүгэдээ хүлынь дүрөөдэ, гарынь ганзагада хүргэхэ гэжэ найдажа байһанаа мэдүүлээ.

Буурал эхэ Буряадтамнай эрэлхэг зоригтой Номин-Даридал эдир халаанай ургажа байһандань баясамаар. Урагшаа һанаатай, урма зоригтой улаан бургааһаднай ерээдүйн ехэ найдал түрүүлнэ.

Анна Огороднигой гэрэл зураг