​​Нютагайнгаа түлөө нэгэдэжэ...

Зүблэлтэ засагай үедэ дээрэhээ үгтэhэн табан жэлэй гү, али hарын түсэб хүн зомнай дүүргэжэ, hараhаа hарада, жэлhээ жэлдэ ажалаа хээд, hанаа амархан ажаhуужа байгаа. ХХ зуунай hүүлэй шэнэдхэн хубилалтын жэлнүүдтэ арадаймнай ажаhуудал эрид хубилаа бэлэй. тиигэжэ нэгэ үдэрөөр ажабайдалайнгаа hалан hандархада, ажал тэдхэбэригүй үлэжэ, юугээшье ойлгохоёо болигдоо һааб даа. hүбэлгэн зоной баяжаха, боро хүнэй доройтохо саг ерээ. гүрэнэй дүүрэн тэдхэмжэдэ ажамидаржа hураhан арадай шэглэл нэгэ үдэрөөр hэлгэхэ гээшэ худал аабза. өөhэдөөл оршон тойронхи байдалаа зохёогоогүй hаа, хэншье талаhаа ерэжэ туhалхагүй гэжэ hүүлэй хэдэн жэлэй туршада хүн зон ойлгожо байна хэбэртэй.

Буряад Уластамнай 2010 онhоо нютагай олониитын өөhэдын хүтэлбэри (ТОС) гэжэ хүдэлөөн байгуулагдажа эхилээ. Нютаг зон hанал бодолоо, хүсэ шадалаа нэгэдүүлжэ, олониитэдэ туhатай хэрэг ябуулжа эхилээ. Жэшээнь, хэдэн жэлдэ хаясаанай болоhон гэр байрануудай харша, хорёо заhаха, үхибүүдэйнгээ наадаха талмайхануудые түхеэрхэhээ эхилээд, ТОС-ой гэшүүдэй ашаар хэгдэhэн ажал олон байха.

Мүнөө дээрээ Буряадтамнай 1966 ТОС бии. Ганса Бэшүүр аймагта өөhэдын 178 хүтэлбэри ажалаа ябуулна. Энэ хүдэлөөн илангаяа хүдөө нютагуудта эршэтэйгээр ябуулагдана гээд хэлэхэ шухала. «Нютагай олониитын өөhэдын эрхим хүтэлбэри» гэhэн уласай урилдаанда 2012 онhоо таhалгаряагүйгөөр хабаадаад, жэл бүхэн мүнгэн шанда хүртэдэг юм байна.

Шэбэртэ нютагай арад зоной эмхидхэhэн «Улаан хада», «Амжалта» гэhэн ТОС-уудай гэшүүдэй шиидхэбэреэр, мүн Арадай Хуралай hунгамал Валерий Доржиевай туhаламжаар 5 жэлэй саана найман ханатай Барилдаанай гэр баригдаhан.

- Зунай дулаан сагта энэ байшандаа залуушуулнай сугларжа, бэеэ hоридог, тамирай элдэб мүрысөөнүүдые үнгэргэдэг. Үбэлэй хүйтэн болоходо, энэ гэрнай ашаглагданагүй. Ушарынь гэхэдэ, дулаа үгэхэ түхеэрэлгэ тодхогдоогүй, уhанай сорго татагдаагүй. Энэ хэрэгтэ 400 гаран мянган түхэриг хэрэгтэй болоно. Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовтэ туhалыт гэжэ хандабабди. Туhалха бэзэ гэжэ найданабди, - гээд, нютагай сомон дарга Цырен- Дондок Шоймполов хэлэнэ.

Шэбэртын үшөө нэгэ ТОС-ой хүтэлбэрилэгшэ Баир Бадмаевай дуулгаһаар, хүршэ хүбөө ажаhуугаа нютагаархидтаяа 5 жэлэй урда эблэржэ, «Красногорка» гэжэ ТОС байгуулаад, өөhэдтөө Соёлой байшан, хүүгэдэй наадаха талмай зохёогоо. Тиихэдэ үдэшэ үйлсэ гэрэлтүүлхэ хэрэгсэлнүүдые тодхоо.

Шэбэртын тамирай байшанай урда захадань хүнэй бэеэ hорижо байха шэб-шэнэ 16 түхеэрэлгэ тодхогдожо байна. Бүхэроссиин ГТО гэжэ хэмжээ ябуулгада оролсожо, тамирай элдэб зүйлөөр бэеэ hорихо гэhэн удхатайгаар энэ талмай зохёогдоо. Алас Дурнын мүнгэн тэдхэмжэдэ хүртэжэ, тамирай иимэ 15 талмай Буряадтамнай баригдажа байна. Тэдэнэй нэгэн Шэбэртэдэ бодобо.

- Бэеэ hорижо байха гоё тренажёрнуудтай болобобди,- гэжэ Баир Бадмаев баяртай байhанаа мэдүүлнэ.

Засагай газарай Нютаг хүгжөөлгын талаар хорооной түрүүлэгшэ Виктор Аюшеевэй хэлэhээр, ерэхэ жэлдэ эрхим ТОС-уудые дэмжэхэ хэрэгтэ 60 сая түхэриг мүнгэн гаргашалагдаха гэжэ хараалагдаатай. Тус ажаябуулга хүн зоноо нэгэдүүлhэн тон hайн хүдэлөөн юм. Арад зон хэзээ, хаанаhаа мүнгэн ороно ааб, хэн ерэжэ, манай газаа сэбэрлэнэ ааб гэжэ хүлеэжэ hуухаяа болёо. Нютагайнгаа сомон даргадаа туhалжа, эб нэгэн ажалаа хэнэ. Гүрэнэй талаhаа нэгэ түхэриг туhаламжа үгэхэдэ, долоон солхооб дээрэнь нэмэжэ, барилга, заhабарилга хэжэрхинэ. Жэшээлхэдэ, Захааминай Үлэгшэн нютагай бэрхэшүүл энэ зундаа үертэ унаhан хүүргэеэ нэгэ үдэрэй туршада заhабарилаа.

Булат БАДМАЕВАЙ гэрэл зураг