1809
Үнгэрһэн долоон хоногто бүхэроссиин асуулта хэдэг эмхинүүд салин тухай һонирхолтой мэдээнүүдые олоной анхаралда дурадхаба. Ород гүрэнэй 70 хуби ажаһуугшад ехэнхи салингаа эдеэ хоолдо гаргана гээшэ.
“Левада-центр” гэһэн бүлгэмэй хэһэн асуултын ёһоор, һүүлэй жэлнүүдтэ олон ажаһуугшад һайн эдеэгээр хооллохоёо болинхой. Аяар 58 процент хүн зон дуратай эдеэн дээрэ алмална. Тиихэдэ 9 процент асуултада хабаадагшад бүхы салингаа ганса эдеэндэ гаргадаг байнабди гэжэ хэлэнэ.
Эдеэ хоолдо хирэ-хирэ болоод лэ сэн нэмэжэ байхада, иимэ байдал тогтоно гээшэ. Мүн салин тиимэ түргөөр нэмэгдэнэгүй ха юм.
Ирина Урбаева, бухгалтер:
- Олон жэлдэ Саха-Яхад Уласта ажаһуужа, ахамад бухгалтераар хүдэлөөб. Түрэл Улаан-Үдэдөө зөөжэ ерээд, һайн ажалтай болоһойб гэһэн һанаамни тэрэ зандаа һалаа. Юуб гэхэдэ, өөрын мэргэжэлээр ажал оложо шадаагүйб. Һайн ажалтай болохо һаа, танилтай байха хэрэгтэй. “Би дядя Баярһааб!” гээгүй һаа, хүдэлмэри олохогүйш.
Тиимэһээ һүүлэй 2-3 жэлдэ элдэб ажал хэнэб. Салингаймни ехэнхи хуби гэр байрын коммунальна түлбэридэ ябашана. Энэ талаар Улаан-Үдэдэ ехэ һонирхолтой байна. Дулаасуулгын эмхинүүд хамаагүй худалаар шинии түлбэри тооложорхино. Зүб ба бурууень эндэ олохогүйш. Хажуугаарнь, эдеэлхэ, хубсалха хэрэгтэй.
Бато-Мүнхэ Чимитов, уран дархан:
- Совет үедэ ехэ һайн салин абажа байгааб. Уран зурааша ябаһан аад, ямар ехэ мүнгэ абадагбши гэжэ хэлэдэг һэн. Мүн наһанай амаралтада гарахадамни, олон хүн баһа ехэ пенси абахашни гээ бэлэй. Өөрөөшье тиигэжэ һанааб. Мүнөө үедэ 8-9 мянга абанаб. Эдеэ хоолдоол хүрэнэл даа. Мүн тиихэдэ түлеэ залһанда мүнгэн хэрэгтэй. Өөрынгөө бүтээлнүүдые наймаалаад лэ ажаһуунаб даа.
Баясхалан Дабаин, сурбалжалагша:
- Тээмэндэ нэгэ танилтаяа салин тухай хөөрэлдөөб. Тэрэмни 50 мянга түхэриг абажа байбал, тааруу байгаа гэжэ хэлээ. Би хүдэлһэнэй хажуугаар багахан пенси абадагби. Тиимэһээ 40 мянган түхэриг салинтай байбал, баярлаха һэм. Энэ мүнгэн бүхы гаргашадамнай хүрэхэ байгаа гээд һанагдана.
Мүнөөнэй салин болон пенси коммунальна түлбэридэ гарашанал даа. Эдеэ хоол, хубсаһа хунарта багаар хүртэнэ. Сыр болон бусад эдеэ ганса томо найрнуудай үедэ абажа эдинэбди. Колбаса үнинэй эдихэеэ болинхойбди.
Татьяна Олзоева, сэтгүүлшэн:
- Үгыб дээ, хайшан гээд энэ манай гүрэндэ юрын зоной ажаһуудалда салин хүрэхэб даа. Элдэб сонин хэблэлнүүдые уншахадашни, хаанаб даа орон дороһоонь хэдэн миллиард доллар мүнгэн нюугдаатай байһанаа, тушаагдаба гэжэ бэшээтэй байдаг. Теэд ехэшье салинтай зонуудта салиниинь хүрэдэггүй бшуу, Москвагай томо албан эмхинүүдэй дарганарта баһал салингынь ажаһуудалдань дуталдадаг гэхэл даа. Бидэ нүхэртэеэ элдэб бэеэ һамааруулха, сэнгээхэ газарнуудаар ябангүй, мүнгэеэ гамнажа, хэрэгтэй юумэн руу шэнгүүлдэгбди. Тиимэһээ, кафе, кино юумээр үсөө ябадагбди.
Эржена, 49-тэй соёлшон
- Сэхыень хэлэбэл, минии салин ажаһуудалдамни хүрэдэг лэ даа. Һайн салин абахын тула, тон ехэ ажал хэдэгби, бүхы сагни ажалдамни зорюулагданхай. Гэхэ зуура, ухаамжалан, бодомжолон, мүнгэеэ һалгадагби. Гэбэшье, өөрөөшье мэдэнгүй, үнэгүйшэг юумэ бэдэрэн, худалдажа абадагби. Ямар юумэн дээрээ алмааһалдагаашье мэдэдэггүйб, боро ухаамни ехэл ха (энеэнэ).
Бадма, 40 наһатай, албатан:
- Үнэн дээрээ, банкнуудта урьһаламжагүй һаа, салимни хүсэд хүрэхэл һааб даа. Кредит гээшэ ехэ муул даа, шадаа һаа, тэрээнгүй ажаһуухые оролдохо хэрэгтэй. Минии салингай 70 хубинь урьһаламжанууд руумни ошодог, хүлисэхөөршье бэшэ ехэ. Илангаяа, Тинькофф банкһаа солхообшье бү абагты! Урьһаламжа абаа һаа, гэр байрын ипотекэ абахада болоно, тэрэ гэр соо ажаһуухал һаа, харин олзо орошын түлөө урьһаламжа абаһанай үлүү. Одоо бүхы бэеэ һамааруулгын, сэнгэлгын хэмжээнүүдтэ, аяншалгада болон хубсаһан дээрээ алмааһалжа, бэеэ хоридогбди.
Эрдэни Дашанимаевич, хүүгэдэй сэсэрлигэй хүмүүжүүлэгшэ:
- Манай салин багал даа. Теэд яахабши. Энээн тухай ехээр һанаата болохогүйн түлөө хамсыгаа шуун, ажалдаа ороод ябагшаб. Нүгөө талаар хүдөөдэ байхадашни амар байна. Салингаараа бага зэргэ эдеэ хоол абахаш, түлеэ залһаа оруулхаш. Өөрын огородой эдеэн, үхэр мал ехэл туһа нэмэри үзүүлнэ. Хажуугаарнь өөртөө хубсаһа хунар оёжорхихо шадалтайб. Тиимэһээ салин намда хүрэнэ гэжэ хэлэхэ байнаб.
Борис БАЛДАНОВ,
Светлана АЮШИНА
