2988
Сонинойнгоо урда дугаарнуудта үндэһэн маягаар гэр доторхиие шэмэглэдэг «D.master» студиин ажалтай танилсуулжа эхилһэн байнабди. Мүнөө сагай шэмэглэлэй шэнэ һэбшээн болоһон этно-стиль хадаа оёоргүй далай мэтэ үзэгдэнэ. Шэнэ юумэ нээнгүй, угсаата арадайнгаа хэр угһаа абажа ябаһан угалза, хэб оршон сагта тааруулан, гэрэй шэмэглэлые бүри урин болгоно гэхэдэ алдуугүй. Тиихэдэ Жаргалма Лхамадиевагай дизайнаар зохёоһон обойнуудайшье, паннонуудайшье зурагуудай угалза бүхэн удха шанартай. Бэлигтэй дизайнер гэр доторхи шэмэглэл үндэһэн маягаар бүтээхэдээ, ехэ наринаар хандажа: «Энэ манай гэнтэ һанаһан юумэн бэшэ, удха узууртайнь һайнаар танилсаха шухала», - гэжэ тэмдэглэжэл байдаг.
Уласаймнай ажаһуугшад «D.master» студида хандажа, гэрээ шэмэглэнхэйшье һаа, сониной хуудаһануудта харуулха дурагүй. Энэньшье ойлгосотой, хүн бүхэн өөрынгөө нангин гуламта олоной нюдэнһөө далдалхаяа оролдодог гээшэ ааб даа. «Жаргал шэмээгүй байдалда дуратай» гэжэ дэмы хэлсэдэггүй. Тиимэшье һаань, «D.master» студиин ажалтай, этно-стиль маягаар шэмэглэгдэһэн гэрнүүдые харуулжа, угалзануудайнь удхатай танилсуулхаяа оролдонобди.
Угалзануудай тайлбари
Декабриин 25-да гараһан сонинойнгоо дугаарта панно тухай юрэнхыдөө харуулаабди. Мүнөө паннодо ямар угалзанууд хэрэглэгдэнэб, тэдэнэй удхатай танилсуулхабди.
Ямаршье угсаата арадай баялиг болохо угалзанууд арадай уралигта, архитектурада, хүнэй ажабайдалда үргэнөөр хэрэглэгдэдэг гээшэ. Угалзанууд болбол эртэ урдын түүхэһээ һабагшалан, хүнэй юртэмсэ тухай ойлгосо, мэдэсэтэй нягта холбоотой.
Буряад-монгол угалзанууд олон янзын илгаатай. Нэн түрүүн геометрическэ угалзануудые тэмдэглэхэ шухала. Тодорхойлбол, «алха хээ» - тогтошогүй хүгжэлтэ тэмдэглэһэн удхатай, «үлзы» - жаргал, ута наһа үршөөнэ. Хэтэ мүнхэ, хизааргүй замбуулин, наранай һүлдэ тэмдэглэһэн дүхэриглэһэн угалзанууд. Ажабайдал, гэрэл, баян байдал заяаһан эртэ урдын хас тэмдэг. Дэлхэйн хоёр тала гү, али эхэнэр эрэ хүниие тэмдэглэдэг инь-ян угалзанууд болоно.
Амитанай түхэлтэй гү, али зооморфно угалзануудай нэгэн «хусын эбэр» - үхэр малай олошорхые хүсэжэ, далда юумэнһээ аршалха, хамгаалха удхатай. Тиихэдэ ургамалай угалзануудта лёнхобо сэсэг онсолхоор. Бадма лёнхобо буряад соёлдо Буддын шажантай хамта дэлгэрһэн гээд тэмдэглэлтэй.
Байгаалиин угалзанууд гэхэдэ, хүн түрэлтэнэй хэр угһаа хойшо мүргэн шүтэдэг наран, һара, одо мүшэд, гал, уһан, хада уула, үүлэн, һолонго болоно. Тэдэнэй заримыень тайлбарилбал, уһан болбол дэлхэйн таһаршагүй хуби, тэрэниие долгитуулан зуража, угалза харуулагдадаг. Хада уула – бата бэхи, тогтонижоһон, хубилшагүй байдалай тэмдэг. Үүлэн угалза – оюун ухаанай хүгжэлтын һүлдэ болоно. Сэсэн ухаанай, мүнхэ наһанай һүлдэ – мэлхэй. Һэргэн бадаралгын һүлдэ - гал хүхэ мүнхэ тэнгэридэ, алтан шаргал наранда дэгдэжэ, сэбэрлэһэн удхатай.
- Эдэ бүгэдэ угалзануудые модошо, түмэршэ дархашуул уранаар хэрэглэдэг. Гэрэй үүдэн, абдар, орон, аяга амһарта, бурхан һахюуһадай дүрсэнүүд, эхэнэрнүүдэй зүүдхэл, морин эрдэниин тоног хэрэгсэл, хубсаһа хунар, хибэс бүтээхэдээ, арадайнгаа угалзаар гоёоно. Харин бидэ гэр доторой оршон үеын шэмэглэлдэ үргэнөөр хэрэглэнэбди, - гэжэ Жаргалма Лхамадиева хэлэнэ.
Үеһөө үедэ дамжан ерэһэн угсаатанайнгаа нангин баялиг һэргээн, шэнэ амисхал оруулжа бүтээгдэһэн панно-обойнууд олоной һонирхол татана. Харахада, юрын зураг хэбэртэй аад, удхалан, ухамайлан обёорходо, өөрын үүргэтэй, гэр дотор нэгэ онсо байдал тогтооно.
- Панно бүхэнэй дизайн хэхэдээ, дээрэ хэлэгдэһэн болон бусадшье угалзануудай юу тэмдэглэһыень тон һайнаар шудалжа, удхыень тааруулжа, тэдэниие бэе бэетэйнь тэнсэлдүүлэнгүй, манай графическа дизайнернууд зохёодог. Үлүү юумэ нэмэнгүй бүтээгдэһэн нэгэ жэгдэ зураг гэрэй уран шэмэглэл болодог, - гэжэ «D.master» студи байгуулһан Жаргалма Лхамадиева онсолбо.
«D.master» студиин бүтээлнүүдые Гэлэкси гэһэн худалдаа-наймаанай түбэй 4-дэхи дабхарта «Баян Бэри» гэһэн дэлгүүртэ хараха, худалдажа абаха арга бии.
«D.master» студиин дурадхаһан гэрэл зурагууд
ЭНЭ СЭДЭБЭЭР УНШАГТЫ:
Гэр доторой шэмэглэл: мүнөө сагай һэбшээн
Туһатай зүбшэлыень тодожо абая
Автор: Дарима АНАНДАЕВА
