«Хүдөөдэ байгаад, хүл дээрээ гарамаар!»

- Алексей, юундэ малай эмшэнэй мэргэжэл шэлэһэн байнабта?

- Хара багаһаа үхэр мал соо ябаһан хадаа эмшэн болохомни гэжэ һанаһан байгаа ёһотойб. Имагтал зу­най сагта мал үтэдэг гээшэ, үтыень түүжэ, эм дом хэжэ байгаад аргалнаб, али үгы һаа, һаалиин үнеэдэй дэлэн­гынь оторхо, һаарьтаха даа. Энэ тэрэ мазь юумэ түрхидэгби. Эдэгэхэдэнь, досоом урматай байгша. Һургуулиин байхадаа, ямар мэргэжэлтэй болохо­биб гэжэ үшөө хүсэд ойлгоошьегүй байжа болооб. Теэд малай эмшэн болохо гэжэ дээрэһээ, хуби заяанай үршөөлөөр болоо юм бэзэб гээд һанагшаб.

- БГСХА-гай оюутан хэзээ боло­от?

- 2002 ондо Баргажанай аймагай Баянголой дунда һургуули дүүргэжэ, Хүдөө ажахын академиин ветерина­риин факультедтэ ороһон байгааб. Оюутан хаһа эгээн гоё саг гэжэ үнэн хэлэдэг ха юм даа. Мүнөө болоходо, тэрэ сагаа, багшанараа, суг һураһан нүхэдөө һанадагби. Эрдэм мэдэсэ ехэтэй багшанар манда зааһан. Фар­макологи, хирурги, табан үнгын хими болон бусад хэшээл-лекцинүүд бо­логшо һэн. Манай нютагай Николай Иннокентьевич Очиров хирурги заа­даг байгаа. Бидэндэ ехэ һайн мэдэсэ үгөө гэжэ хэлэхэ байнаб.

- Олон зон мэргэжэлтэй болоод, тэрэ мэргэжэлээрээ ажалладаггүй, ондоо тээ ехэ мүнгэтэй газар бэдэр­жэ эхилдэг гээшэ ха юм. Мэргэжэл­тэ ажалайнгаа намтар хаана эхилээ?

- Би дүүргэһээр лэ эмшэнээр ажаллаагүйб. «Николаевский» гэһэн гахайн фермэдэ кормоцех соо ажал­лажа эхилээб. 2 жэл хүдэлөөб. Цехэй ноён болотороо ургааб.

- Холын Хурамхаанай аймаг хэ­зээ ошоот?

- Теэд хуби заяанай үршөөлөөр гэхэ юм гү, Хурамхаанай аймаг ошо­об. Түрэл аймаг болоно ха юм даа. «Эрдэм» гэһэн хүдөө ажахыда малай эмшэнээр ажаллажа эхилээд, тэрэ­нэй һүүлээр Элһэн нютагай малай эмшэнээр ажаллажа байнаб даа.

- Залуушуул хүдөө нютагһаа хо­луур ябаха гэжэ оролдодог болон­хой. Олон бэрхэшээлнүүдтэй юм ааб даа. Теэд та 10 гаран жэлэй туршада хүдөөдэ ажаһууһан хадаа залуушу­улда юун гэжэ хэлэхэ хүсэлэнтэй?

- Тон түрүүн айха хэрэггүй. Хо­ёрдохёор, зүрхэеэ алдаха хэрэггүй. Хүдөөдэ байха гээшэ намда ехэ зохид. Олон залуушуул хэхэ хэрэг оложо ядаад, архи тамхинай харгы­да орохоёо һанадаг, тэрэнь буруу - тэрээнһээ холо ябаха хэрэгтэй. «Ами­ды хүн аргатай», - гэжэ нагаса абам­ни Ламажаб Цыренович хэлэгшэ һэн. Тэрэ үгэнүүдыень ходол һанажа ябадагби. Залуу хүн нютагаа бусахам гэбэл, элдэб янзын программанууд байха, би тэрэ программада орожо, гэртэй болооб. Тиимэһээ мүнөөнэй хүн гээшэмнай өөрынгөө эрхэ, ямар туһаламжа абаха тухайгаа дүүрэн мэ­дэхэ аргатай бшуу даа. Холын заим­хануудаар интернет юумэн хуу байна. Хүдөөдэ байгаад, хүл дээрээ гарахам гэбэл, арга бии. Гансал хүсэеэ гарга­жа, хүлһэеэ адхан ажаллаха хэрэгтэй.

- Мүнөө Хурамхаанай аймагта малай эмшэд дуталдана гү?

- Дуталдангүй яахаб даа. Залуу­шуул ерэнэгүй. Намтай ажаллажа байгаашад наһанайнгаа амаралтада гаража ябана. Залуу халаанай ерээ һаань, һургаха байгаа, дүй дүршэлөө дамжуулха һэн, теэд залуушуул ерэ­хэеэ яаранагүй.

- Ганса өөрын нютагаа хараад байгаа бэшэ, аймаг соогуураа бэе бэедээ туһалжа ябаа юм аабзат?

- Тиингүй яахаб? Жэлэй туршада аймагайнгаа малда һэргылэмжын тарилга хэнэбди, анализта шуһыень абанабди. Хабарай сагта заһаа эхил­нэбди. Юрэдөө, ажал ядалгүй бии.

- Ехэ салинтай ондоо ажалда уряа һаань, ошохо гүт?

- Үгы. Мүнөө түхеэрээд байһан байдални намда, минии гэр бүлэдэ тааруу. Хурамхаанда гэртэйб, сэсэр­лиг, һургуули ойрохоно, бүхы юу­мэн бии. Салин хэдышье ехэ байгаа һаань, мүнгэн ходол бага байдаг. Малай эмшэнээр ажаллахадаа, тон өөрын һууридаа байнам. Ажалдаа дуратайб, суг ажалладаг нүхэдөөрөө үгэ хүүрээ һайн ойлголсоод ажалла­набди. Хэрэгтэй ажал ха юм - малай элүүр энхын түлөө оролдонобди. Һүүлэй хэдэн жэлнүүдтэ аймагтам­най улад зон мал ехэ үдхэдэг бо­лоо, тэрэнь һайн гээшэ. Өөрын мя­хан, үндэгэн, сагаан эдеэн гэхэ мэтэ. Ажалтай байхабди (энеэнэ).

Буряад Уласайнгаа бүхы малай эмшэдые, энэ һалбариин ветера­нуудые, һая ажаллажа эхилһэн за­луушуулые мэргэжэлтэ һайндэрөөр амаршалнаб. Хэды хүндэ ажалтай байгаашье һаа, хүн түрэлтэнэй элүүр энхын түлөө оролдожо ябанаб гэжэ нам шэнги һанаад ябагты!