Зурхай мартын 26, гарагай 1, буряад-монгол литээр шэнын 5
Зурхай
26 mar
Байгша оной февраль һарада хүршэ Баянгол һууринда «Уран дүшэ» нэгэдэлэй гэшүүн, поэт, прозаик, шүүмжэлэгшэ, хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, Буряад Республикын соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Владимир Нимаевич Данжаловай 85 жэлэй ойдо зорюулагдаһан «Найдалаа һэргээел даа» гэһэн мүрысөөн үнгэрөө. Мэлэ, Сагаан-Морин, Борто, Баянгол нютагуудай хоорондо тус хэмжээ ябуулга эмхидхэгдээ.
Ташуур – талын нүүдэлшэдэй эгээл урдын ба таабарита зэбсэг. Таба мянган жэлэй саада тээ манай элинсэгүүд моридые hургажа эхилхэдээ, түрүүшын ташуур дархалаад, хэрэглэжэ эхилhэн түүхэтэй.
Урдын буряад-монголшууд: «Морин ташуур хоёртой эрэ – дүүрэн зэбсэгтэй сэрэгшэн», - гэжэ тоолодог байhан.
Буряад-монгол ташуур морин эрдэниин hүлдэтэй, тэнгэриин луугай сахилзаhан залитай, агууехэ талын дуунай аялгатай, урдын сэрэгшэдэй илалтын баярай хурайтай нүүдэлшэдэй үльгэр домогто хэрэгсэл.
Ахын буряадуудай 15 угай нэгэн болохо тэртэ яһанай улад зон суглараа.
Һургуулиин һурагша ябахаһаа эхилээд, буряад рассказуудые уншаха дуратай һэм. Гэр тойронгой ажалдаа туһалаад, даабаряа дүүргээд, Чимит Цыдендамбаевай гү, али Цырен- Дондог Хамаевай рассказуудые ехэл шуналтайгаар уншадаг бэлэйб.
Хориин түбэй номой санда «Хоримнай маниие танилсуулаа» гэжэ дулаан уулзалга үнгэрѳѳ. Хоридо ажаһуудаг Хэжэнгэһээ, Хориһоо, Яруунаһаа гарбалтай зон эндэ олоороо суглараа.
Буряад Уласай элитэ түмэршэ дархан, Россиин ба Буряад Уласай Уран зураашадай холбоонуудай гэшүүн, Уран дархашуулай ассоциациин түрүүлэгшэ, «Бата» гэhэн уран дарханай мастерскойн генеральна захирал Бато Андреевич Мэрдыгеев байгша ондо 75 наһанайнгаа ойн баяр тэмдэглэхэнь.
Буряадай дээдэ һургуулинуудай оюутадай буряад хэлээр мэдэсэ элирүүлһэн олимпиада жэл бүри болодог юм. XXXI олимпиада эмхидхэхыень анха түрүүшынхиеэ Буряадай Хүдөө ажахын академидэ даалгагдажа, мартын 16-да үндэр хэмжээндэ үнгэрбэ.
Cэлэнгын аймагай засаг дарга Станислав Дашиевич Гармаевтай уулзаһанай удаа дали жэгүүртэй болоһон мэтэ «ниидэһээр» кабинет сооһоонь гараабди.
Профессор Д-Н.Д.Доржиевай 95 жэлэй ойдо
Мэдээжэ багшанарай, бэлигтэй эрдэмтэдэй одото нэрэнүүдэй дунда хэлэ бэшэгэй эрдэмэй доктор, профессор Даши-Нима Доржиевич Доржиевай нэрэ онсо hуури эзэлдэг. Тэрэ 2023 оной мартын 20-до 95 наhа гүйсэхэ байгаа.
Буряад Уластамнай аяншалгын һалбари хүгжөөгдэнэ. Байгал далайда амархаяа дэлхэйн алишье буланһаа айлшад буужал байдаг. Хорото хамшагай дэлхэйгээр таража эхилхэдэнь, хүн зоной хилэ дабажа, иишэ тиишээ ябахань хорюулагдаа һэн. Мүнөө үбшэнэй бууража эхилхэдэ, гүрэн түрэмнай хилэеэ нээжэ, аяншалга урданайнгаа хэбтэ оробо.
Зүүн зүгые хүгжөөхэ яаманай сайд Алексей Чекунков Тындэ болон Северобайкальск хотонуудай хүгжэхэ мастер-түсэбүүд тухай хөөрөө.
Хабарай түрүүшын дулаан элшэтэ үдэрнүүдэй эхилхэтэй сасуу хорото хашаг һэрижэ, амитан зоной шуһа һорожо эхилбэ. Эдэ үдэрнүүдтэ Захааминай аймагай 5 наһатай үхибүүн хашагта хазуулба.
Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулида Ким Цыденовэй нэрэмжэтэ можо хоорондын "Нүхэдэйм дүхэригтэ" гэһэн мүрысөөн ирагуу найрагша Ц. Дондогойн 90 жэлэй ойн баярта дашарамдуулан үнгэргэгдэбэ. Уран хурса гуурһатай ирагуу найрагшын зохёолнүүдые ургажа ябаа залуу һүрэг үетэн мэдэжэ, үзэжэ ябахынь түлөө иимэ мүрысөөнүүд үнгэргэгдэнэ гэжэ хэлэлтэй.
Буддын шажантанай заншалта Сангхын суглаан 24-дүгээр Бандида Хамба лама Дамба Аюшеевэй хүтэлбэри доро үнгэржэ, тэрээн дээрэ иимэ шиидхэбэри абтаа.
«Энэ сагаан дэлхэй дээрэ эрын бэе оложо түрөөд, эсэгын нэрэ нэрлүүлжэ ябахаһаа эрхим юумэ юун байба гээшэб!» – гэжэ “ Үлзы утас” гэһэн «Буряад-ФМ» радиогой Сэлэнгэ нютагаархидай найруулга хүтэлэгшэ Баярма Жанцанова февралиин 13-ай үглөөнэй 8 сагта тэрэ үдэрэйнгөө дамжуулга эхилһэн юм. Ушарынь гэбэл, урда тээнь, январиин 22-то, Сэлэнгэ аймагай эрхим түрүү хүбүүдэй нэгэн, аймагай Һунгамалнуудай зүблэлэй гэшүүн, “Шаргал нуур” гэжэ амаралта-элүүржүүлгын газарай захирал, Тохой нютаг тоонтотой Владимир Чойдонович Чойжинимаев түр зуурын үбшэндэ дайрагдажа, гэнтэ наһа бараһан байгаа.
Нэгэ ехэ барилга дээрэ Шурик һү уужа, батон эдинэ. Совет үеын мэдээжэ “Операция Ы и другие приключения Шурика” гэжэ кинокомеди булта һанаба ёһотойт. Тэрэ сагта хүдэлмэрилэгшэд иигэжэ эдеэлдэг байгаа гү гэжэ һанахаар.
Нүгөө мэдээжэ “Афоня” фильмдэ гол герой столоводо 2 түхэриг 43 мүнгэ түлөөд эдеэлнэ.
Бултанда дуратай эдэ хоёр фильм хараад, манай Буряадта ажаһуудаг хүн зон юу эдижэ ябааб, хаагуур хооллодог байгаа һэм гэжэ асууха дурамни хүрэшоо. “Муу хүн эдиһэнээ зугаалха, һайн хүн ябаһанаа зугаалха” гэһэн оньһон үгэ хэрэглэнгүй, дуратайшуулай һанамжа суглуулаабди. Энэмнай хадаа 100 жэлэйнгээ ой угтажа байһан Буряадаймнай түүхэ болоно гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Үргэн Түгнын хойморто оршодог Нарһата һайхан нютагта үнэр баян айл бүлын үри басаган Дариматай, хүндэтэ уншагшад, танилсуулха хүсэлтэйбди. Дарима Бальжинимаевна Дашиева мүнөө Арадай уран бэлигэй уласай түбэй (РЦНТ-гэй) таһагые даагшаар хүдэлнэ.
Буряад арадай түүхын хүгжэлтэдэ Сергей Александрович Санхядовай наhанай намтар онсо hуури эзэлнэ. Yндэр тушаалта ажалаа орхёод, 40 наhатайдаа түрэл буряад хэлэеэ «хооhонhоо» шудалжа эхилээд, хүгжэлтэдэнь хуби заяагаа зорюулhан габьяатай!
Үшөө харуулха
