Хүн түрэлтэн хүгжэжэ, бүмбэрсэг дэлхэйһээ замбуулинда ниидэһээр үнинэй. Оньһон түхеэрэлгэнүүд хүниие орложо хүдэлхэ аргатай болонхой. Хэды тиигэбэшье, энээхэн дэлхэй дээрэ ажаһуугаа арад зоной ажабайдал тон ехэ илгаатай байһаар. Зарим нэгэн хүгжэнги гүрэндэ түрэжэ, зоболон ядарал үзэнгүй, энэ наһандаа жаргажа ябана. Харин нүгөөдэ зариманиинь үл хоолойгоо залгаха гэжэ үри хүүгэдээ наймаална. Хэдэн зуугаад жэлээрээ, юрэдөө, үе наһаараа дайлалдажа байдаг Афганистан гүрэндэ хүндэхэн саг тулажа ерэнхэй. Ами наһаяа абархын тулада аба эжынь үри бэеынгээ нэгыень гү, али хоёрыеньшье худалдаанда табина.
«Буряад үнэн» Хэблэлэй байшанай сэдхүүлшэ Норжима Цыбикова Улаан-Баатар хотоһоо баруулжаа 1500 километр дабажа, Үндэһэн арадуудай фестивальда оролсожо байна. Гүрэнэй баруун захада хэдэн олон үндэһэ яһатан зэргэлжэ, урданайнгаа заншал алдангүй, эб хамта ажаһуудаг юм.
Монгол хүнэй хүсэлһэн хилэ – Ховд
Ховд аймагһаа түүхээр баян нютаг орониие Монгол гүрэндэ олохонь бэрхэтэй. Эгээл эндэ XVII зуунай һүүлээрхи, мүн XVIII зуун жэлэй эхиндэ ойрадуудай болон Манжын түлөөлэгшэдэй дунда газар уһанайнгаа түлөө дай үүсхэхэдэнь, ехэ үймөөн болоһон байха.
Алайрай аймагай Забитуй һууринай ажаһуугшадай ажабайдалтай Усть-Ордын Буряадай тойрогой Захиргаанай хүтэлбэрилэгшэ Анатолий Прокопьев танилсаба.
Шарга морёор урилдаан Хужар һууринда февралиин 25-да үнгэрхэнь. “Түнхэнэй аймагай адуушад” бүлгэм, “Мүнгэн хазаар” гэһэн ТОС энэ һонирхолтой хэмжээ ябуулга анха түрүүшынхиеэ эмхидхэхэнь.
Үбэлэйнгөө амаралтынгаа удаа оюутад эдэ үдэрнүүдтэ гуламтануудтаа бусажа, һуралсалаа үргэлжэлүүлхэеэ һуубад. Энэ үедэ “Алтан дунда” гэһэн һайндэрые олон оюутад тэмдэглэнэ ёһотой. Дээдэ һургуулидаа 2,5 жэл һураһанай удаа үшөө 2,5 жэл һураха саг үлөө гэһэн удхатай гэжэ Интернет соохи Википеди соо бэшэгдэнхэй.
Хүн бүхэнэй ажабайдалда оюутан наһанай хаһа онсо һуури эзэлдэг. Эгээл энэ үеын иимэ һайндэр тухай һурагшалһан байнабди.
Холын хүдөө һууринуудта ганса нэгээрээ ажаһуудаг үбгэд хүгшэдые дали дороо абажа, энэрхы хандасаараа сэдьхэлыень дулаасуулха ажал шэлэһэн Арюна Мылзенова тухай зураглал һаяхана «Добро.Журнал» ниитэлүүлбэ. Урид гүрэнэй ажалда хүдэлжэ байһанаа тэрэнээ орхёод, олондо туһатай олзын бэшэ хэрэг эрхилһэн жэшээтэ ябадал тухайнь “Буряад үнэн” сонин уншагшадтаа дуулгаха хүсэлэнтэйбди.
Буряад ороной экономическа ургалта санкционно хорилтонуудай орёо байдалда дээшэлээ. Үйлэдбэринүүд 9,9 % ургалта харуулаа. Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов үнгэрһэн жэлэй ниигэмэй-экономическа хүгжэлтын дүнгүүдые Ородой Холбоото Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо – РФ-гэй Юрэнхылэгшын ДФО-дохи бүрин эрхэтэ түлөөлэгшэ Юрий Трутневта харуулжа мэдээсээ.
Буряадай соёлой зохёохы бүлгэмүүд Бүхэроссиин фестиваль – урилдаанай 2 сая түхэриг грантын түлɵɵ мүрысэнэ.
Красноярск хотодо “Иван Ярыгинай кубок” гэһэн мүрысөөн үнгэрбэ. Эндэ Буряадай тамиршад гурбан медальда хүртөө. Евгений Жербаев Ирина Ологонова хоёр чемпионууд боложо тодороо. Кристина Тамразян шангай 3-дахи һуури эзэлһэн байна.
Буряад Уласта оршодог танкова батальоной командир, гвардиин майор Равиль Тукаев, 10 гаран жэлэй туршада алба хааха үедөө арад зоной нэгэдэлэй хүсэн шанга байна даа гэжэ тэмдэглэбэ.
Буряад Уласай фермернүүдтэ ба хүдɵɵгэй хубиин ажахын эзэдтэ банкнууд бага түрэсэтэй урьhаламжа мүнгэ үгэжэ эхилбэ. Хүнгэлэлтын тогтомол хэмжээниинь 5 хубиһаа дээшэ бэшэ юм.
Буряад Уласай Үндэhэтэнэй номой санда hүүлэй үеын шэнэ оньһон хэрэгсэл – «iSandBOX Special» гэhэн элhэнэй интерактивна хайрсагай үзүүлтэ үнгэргэгдэжэ, олоной hонирхол татаhан байна.
Улаан-Үдын захада оршодог Талецкий һууринай ажаһуугшад зайн гал дамжуулдаг эмхиин ажалаа муугаар ябуулһанайхи ехэтэ зобонод. Үбэлэй һүниин утаханда шубуун дэн носоожо, номоо үзэхэ баатай болоһон үхибүүд ядалдана. Энэ бэрхэшээлыемнай усадхыт гэжэ ажаһуугшад абарал эрижэ байна.
«Уласай баялиг»
Иимэ нэрэтэй үзэсхэлэн Матвей Хангаловай нэрэмжэтэ Түүхын музейдэ үсэгэлдэр нээгдэбэ. Тус хэмжээн Буряад Уласай байгуулагдаһаар 100 жэлэй ойдо зорюулагдана.
Улаан-Үдэ хотодомнай үбэлэй хүйтэндэ утаан уняар татаад, хүнэй амилхада хэсүү, бэе махабадтань харша нүлөө үзүүлдэг болоһоор яһала үнинэй. Олон жэлэй бэрхэшээл шиидхэхын түлөө Улаан-Үдые тойроод баригдаһан модон гэрнүүдые зайн гал хэрэглэжэ дулаасуулха тухай хэлсэнэ. Зарим тэды шиидхэбэринүүд Юрэнхылэгшын туһамарша Максим Орешкинэй, мүн Ород Уласай Элшэ хүсэнэй яаманай сайдай орлогшо Павел Сниккарсай ерэхэдэ абтаһан байна.
Олон жэлэй туршада зоной дура татажа шадаһан «Байкальская рыбалка» гэжэ фестиваль энэ удаа болюулагдаба. Загаһашадай, мүн юрыншье зоной дуратай хэмжээ ябуулга 2024 оной март һарын 24-25 болотор хойшолуулагдаба.
Үүлтэртэ хонидой Бүхэроссиин харалганай 2-дохи шата хүршэ Үбэр Байгалай хизаарай ниислэл Шэтэ хотодо үнгэрхэ болобо. Харин түрүүшын шатань Дагестанай Махачкала хотодо байгша оной май һарада эмхидхэгдэхэ.
Ород Уласай ниислэл Москва хотоһоо аяар Алас Дурнын Владивосток хото хүрэтэр «Россия» гэжэ нэрлэгдэһэн автомашинын харгы баригдахань. Хурдаар гүйлгэхэ арга боломжотой харгынуудые «автобан» гэжэ нэрлэдэг юм. Түсэлэй бэелүүлэгдэбэл, энэ харгы манай Буряад ороной дэбисхэрээр гарахань мэдээжэ.
Түби дэлхэйн үндэр үршөөл дэнзэтэй
Буурал сагаан буянта абгамнай –
Байдал наһанаймнай тулга.
Бата найдалай түшэг болоод,
Бүхы наһыемнай гэрэлтүүлнэ.
Нарата дэлхэй дээрэ хүнэй бэеые оложо түрэхэдөө, үйлын үреэр олон тоото зоноор харилсан холболдохо хуби заяатай гээшэбди. Эжы баабайһаа эхилээд лэ, аха дүү, түрэл садан гээд, саашаа үргэлжэлнэ. Эдэ олон сооһоо сэдьхэл зүрхэндэмнай эгээл дүтэ, халуухан хандасатай зон онсо илгаатай. Манай хотон соо иимэ тон дүтын, һанаха байха зоной түрүүдэ, найдамтай наһанай нүхэр, энхэргэн эсэгэ, хайрата хүндэ ехэтэ абга Сергей Борбодоевич Ешеев болоно.
Сергей Борбодоевич 1942 оной декабриин янгинама хүйтэн 14-эй үдэр Яруунын аймагай Мужыха тосхондо Ешын Борбодой ба Цыдэнэй Дари хоёрой бүлэдэ түрэһэн юм. «Эрьенсэг дэлхэй дээрэ түрэһэндөө эжы абадаа баяртайб, энэ наһандаа жаргалтай ябаһандаа элдин тоонтодоо баяртайб», - гэжэ сохом хэлэхэ байха даа.
Үнгэрэгшэ амаралтын үдэрнүүдтэ Баргажанай аймагай түб һууринда мэдээжэ багша, һоригшо, бэрхэ хүтэлбэрилэгшэ Чингис Заятуевич Эрдыниевэй мүнхэ дурасхаалда зорюулагдаһан эдиршүүлэй дунда барилдаагаар мүрысөөн үндэр хэмжээндэ боложо үнгэрбэ. Баргажан голой болон Ивалгын, Хориин аймагуудые, мүн Улаан-Үдэ хотые түлөөлһэн эдир барилдаашад анамана тулалдажа, эрхимүүдээ элирүүлһэн байна.
Үшөө харуулха