1209
ГАЙХАМШАГТА 911 ЖЭЛ
Яруунын аймагай Гончиковтоной бүлын гэшүүд хамта дээрээ 911 жэлэй туршада багшалжа байна. Дүрбэн үеын багшанарай хүн бүхэниинь 20, 30 болон 40 жэлдэ һургуулида ажаллаһан түүхэтэй. Энэ бүлэдэ бүхы дээрээ багша мэргэжэлтэй 40 хүн тоологдоно.
Гончиковтоной уг залгамжалалай эхи Балмасу Пыловна Мухасанова ба наһанайнь нүхэр Базаржап Гончиковичой дүү хүбүүн Цыден Гончикович гэгшэд табиһан намтартайнууд.
Балмасу Пыловна Маарагта һууринда малшанай гэр бүлэдэ түрэһэн байна. 1935 ондо Яруу- нын долоон жэлэй һургуули дүүргэмсээрээ, багшын ажалда хамсыгаа шуун ороо бэлэй. Зургаан үхибүүдэй дүрбэниинь эжынгээ харгыгаар шэглээ.
Цыден Гончикович хадаа 1922 ондо зургаан үхибүүдэй эгээл багань боложо, энэ дэлхэй дээрэ мүндэлөө һэн. Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадажа, гэртээ бусаһан юм. 1946-1948 онуудта Гүүндын һургуулида түрэлхи хэлэ заагаа. Удаань Эгэтын Адагай эхин һургуулиие даагшаар 1955 он болотор хүдэлөө. Саашадаа гансал эхин классай үхибүүдтэ заажа ябаа. Түрэл Яруунынгаа хэдэн һургуулида багшалаа.
Гончиковтоной зургаан үхибүүдэй эгээл ехэ ахынь хүбүүн Бато-Мунко Гончикович Шойёнов Шэтын багшанарай институт дүүргээд, түрэл дээдэ һургуулидаа физикын кафедрада ажаллажа байһанаа, 1970 онһоо хойшо Мужыхын дунда һургуулида ерэжэ хүдэлөө. Наһанайнь нүхэр Чимит-Ханда Шагдаровна Үльдэргын дунда һургуули мүнгэн медаляар дүүргэһэн түрүүшын һурагша болоно гээд түүхэдэ оронхой. Тоо бодолгоор олон жэлдэ Мужыхада заагаа. Эдэнэй хүбүүн Дамдин Дугарович Цыденов Эгэтын Адагай дунда һургуулиин захирал юм.
Гончиковтоной династиие мүнөө сагта гушанарынь үргэлжэлүүлжэ, Улаан-Үдэдэ, Яруунадаа Нарһатын 1-дэхи болон Эгэтын Адагай дунда һургуулинуудта түүхэ, ород хэлэ ба литература, англи хэлэ, физкультура залуу халаанда заана.
ХЭРЭГЫНЬ ҮРГЭЛЖЭЛҺӨӨР
Аяар 552 жэл хүдэлжэ байһан Болдоновтоной уг залгамжалал Эрхүүгэй можодо, Буряадай ниислэл Улаан-Үдэдэ, Түнхэнэй, Баунтын, Яруунын, Кабанскын, Тарбагатайн, Сэлэнгын болон Зэдын аймагуудта хабаатай.
Буряад угтай түрүүшын арадай багша гэжэ алдаршаһан Яков Афанасьевич Болдонов династиингаа эхи табиһан байна. Эрхүүгэй можодо буряад үхибүүдтэ түрүүшын үмсын училищи нээһэн намтартай. Болдоновой гуйлтаар холын 1841 ондо Балаганскын приходской училищи хүдэлжэ эхилһэн.
Николай Семёнович, Леонтий Николаевич Болдоновтон багшын уг үргэлжэлүүлээ. Эрхүүгэй можодо монгол хэлэ, ород хэлэ зааһан байна.
Леонтий Николаевичай хүбүүн Венедикт Леонтьевич Буряад-Монголой багшанарай дээдэ һургуули дүүргэһэн. Түнхэнэй аймагай Хэрэнэй һургуулида, Улаан-Үдын багшанарай колледждо, Витимэй, Яруунын, Степной Дворецэй, Тарбагатайн, Петропавловкын һургуулинуудта захиралаар хүдэлһэн юм.
Болдоновтоной угай 6-дахи үе Вера Борисовна (Жертакова) болон Александр Иванович Борисовтан Зэдын аймагай Петропавловкын 1-дэхи дунда һургуулида 1999 онһоо хоюулаа хүдэлнэ. Тэдэнэй хүбүүн Иван Александрович 2020 ондо БГУ дүүргэжэ, эжы абатаяа хамта хүдэлжэ эхилэнхэй. Тоо бодолгын болон информатикын багша юм.
БАГШЫН НЭРЭ ҮРГЭНЭ
Зоя Будаевна Галсанова ород хэлэ болон литература 1952 онһоо 36 жэлэй хугасаада зааһан намтартай. Буряадай АССР-эй габьяата багшын эхи табиһан династиин гэшүүд хамта дээрээ 119 жэлдэ багшална.
42 жэлэй хугасаада Өөрлигэй дунда һургуулида Виктория Юрьевна Аюшинова хүдэлһэн намтартай. Баһа ород хэлэнэй багша юм.
Галсановтанай уг залгамжалалые түрэл Өөрлигтөө Марина Галдановна Цыбденова үргэлжэлүүлнэ. 14 жэлдэ эхин классай багшаар хүдэлнэ. Марина Галдановна хадаа Зоя Будаевнагай зээ басаган, Виктория Юрьевнагай басаган мүн.
Энэ угай Туяна Васильевна Дальбакова нютагһаань холо ошожо, Түнхэнэй аймагай Зүүн Мүрэнэй һургуулида захиралай орлогшоор хүдэлнэ. Өөрөө географиин багша юм.
ЭГЭШЭНЭР ЭХИ ТАБЯА
Роза болон Елизавета Лопсоновна Шобонованууд үшөө нэгэ уг залгамжалалай эхиндэ байгаа. Түнхэнэй аймагай Дригенов-Шобоновтоной гэр бүлэдэ 10 багша тоологдоно. Тэдэнэр хамта дээрээ 250 жэл соо багшалжа байна.
Эхин классай багша Роза (Светлана) Лопсоновна Дригенова (Шобонова) 1956 ондо хүдэлжэ эхилээ. Түүхын багша Елизавета Лопсоновна түрэл Хойтогол һууриндаа хизаар ороноо шэнжэлэлгын музей байгуулһан намтартай. Холо ойроһоо аяншалагшад иишээ ерэжэ, бүхы Түнхэнэй аймагай түүхэтэй нэгэ доро танил- саад ошодог.
Дригенов-Шобоновтоной угта ород хэлэнэй ба литературын, хүдэлмэриин, ОБЖ-гэй, англи хэлэнэй, буряад хэлэ ба литературын, тоо бодолгын, биологи ба химиин багшанар оролсоно.
7 ХҮН - 177 ЖЭЛ
Мухар-Шэбэрэй аймагай Дашиевтанай династи 7 хүнһөө бүридэнэ. Хэды тиигэбэшье бүхы дээрээ тэдэ 177 жэл хүдэлөө.
Дагба Дашиевич Дашиев, Феодосия Петоновна Петрова энэ дина- стиин эхи 1940 ондо табиһан намтартай. Дашиевтанай уг залгамжалагшад ород хэлэ ба литература, тоо бодолго, түүхэ заана.
Аша зээнэр Баярма Владимировна Шаврова болон Марина Владимировна Дардаева түрэл һургуулидаа хүдэлнэ. Һаяхана болоһон һунгалтын дүнгөөр Суулга нютагаархид Марина Владимировнае сомоной дарга хоёрдохиёо болгоһон байна.
