«Хүнүүдтэл адли хүнүүдбди!»

Энэ наhандаа юумэ үзэhэн, зобоhон, тулиhан, эрэмдэг бэетэй болобошье, муу hанаагүй дэлгэр сэдьхэлтэй зандаа үлэhэн хүнүүдтэй уул­зан золгоходоо, ямар бэ даа шэдитэ гэрэлhээ хүртэhэн шэнги мэдэрэл түрэдэг. Тэ­дэн нугаршагүй зосоохитой, зоригтой, зорилготой бай­даг. Эгээл тиимэ хүнүүдэй нэгэн – Г.А. ГОРБАТЫХ. Бу­ряадай олониитэдэ үнинэй танил эдэбхитэнтэй Эрже­на Будаевагай нэрэмжэтэ эрэмдэг бэетэйшүүлэй гэртэ оршодог офис соонь ошожо харилсабаб.

- Найдамтай табашуу­лай тоодо орожо, Буряад Уласай Арадай Хуралай депутат болохын тулада hунгалтада оролсобот.

- Буряад Уласай Арадай Хуралда урид эрэмдэг бэетэй нэгэшье хүн hунгамал боло­жо hуугаагүй юм. Баруун тээ hүжэрhэн дүлэн ехэ олон асуудалнуудые тобойлгон бодхооно. Тэдэниие энэ саг­таа эрид түргѳѳр шиидхэхэ шухала. Шархатаад, бэеэ

гэмтээhэн зоной байдал hайн мэдэхэ хэрэгтэй боло­но. Тэдэниие юрын байдалда дадхааха Реабилитационно түбүүд Буряадта үгы шахуу. Һаял нээгдэжэ эхилжэ бай­на… Ганса бэеыень эмшэлхэ бэшэ, мүн hанаан сэдьхэлы­ень тэгшэлэн заhаха түбүүд угаа эрилтэтэй болоо. Бүхы ухаагаа хубилгажа, жэшээнь, хүлгүй, гаргүй болоhоноо мэдэржэ, зосоохиёо бүтүүлээд, бусад зонhоо бэеэ хуряалаад байхагүйнь тулада тэдэнтэй хүдэлхэ зон хэрэг­тэй. Шэнээр бэеэ мэдэрхэ болоно ха юм.

Тиихэдээ заримашуул бэеэ дүрбэн ханын саана нюугаад, «газаашаа» гара­хаяа болишодог. Буряад Уласай Арадай Хуралай бүридэлдэ ороходоо, ѳѳртѳѳл адли зондо туhалха арга боломжомни ехэ боло­хо гэжэ бодоноб. Арадай Хуралай сесси бүхэндэ эрэм­дэг бэетэйшүүлдэ тааруу оршон байгуулха талаар асу­удалнуудые табижал байгша hэм. Тиихэдээ ниитын хэрэг ябуулагша коммерческэ бэшэ бусад эмхинүүдэй түлѳѳлэгшэдэй намтай адли hунгамалнуудта хан­дажа байхыень hананагүйб. Манай Буряадай байгуул­ганууд, эмхинүүд эрэмдэг бэетэйшүүлэй ябамаар оршон байдал байгуулнагүй – бидэнэй тала харанагүй. Тэрэ ажаглалтаяа депутаду­удта дуулгажа, туhаламжа гуйжа, хандажа садааб. Мүнѳѳ ѳѳрѳѳ энэ хэрэгые гартаа бариха саг тулажа ерээ. Тиимэhээл hунгамал болохо гэжэ шиидэбэб.

- Галина Алексеевна, тандал адли зондо тааруу оршон Буряадта хаана бииб? Мүнѳѳ зунай зулгы хаhа эсэстээ хүрэбэ. Байгал далайн эрье дээрэ hуугаа гүт?

- Yгы гэхэдэ болоно. Турка дээрэ нэгэ модон гэртэйбди. Тэрэмнай Байгалай эконо­мическа зонын мэдэлэй юм. Оньhон түхеэрэлгэнүүдшье абтаатай бии. Түлигдэдэг тэрэ гэрhээ Байгалай эрье руу коляска мухарюулан ошомоор ябаган харгы бай­гуулагдаатай. Пандемиин үедэ Байгал далаймнай 1 метрээр дээшээ бодоод, ябаган харгымнай нэгэ хуби уhан доро орошоо. Халаг.

Намдал адли эрэмдэг бэетэй зондо зорюулһан аяншалгын бааза нэгэ үедэ ажалаа ябуулжа байһанаа, хорон хамшагай үедэ хааг­даа. Һэеы гэрнүүд табяатай һэн даа. Ямаршье болбо­сон түхэлгүй. Бидэ тиишээ ошоходоо, эхэ байгаалиин гүн соо орошоһон шэнгеэр бэеэ мэдэрдэг һэмди. Бэеэ заһаха газарынь газаа һааб даа. Тиибэшье газар дээрэ аятай байгша бэлэй. Зон тиишээ ошохо ехэ дуратай һэн. Байгалай эрьедэ һэеы гэртэ байнабди гэжэ ехэ баярладаг, бахархадаг бай­гаа. Байгал далайнгаа эрье­ые асфальтаар бүтүүлһэнэй хэрэггүй гэжэ хэлэгшэ һэн.

- Эрэмдэгшье, эрэмдэг бэшэшье зоной ябамаар аяншалгын ябаган харгы­нууд (тропа) Буряадта үшѳѳ бии гээшэ гү?

- Танхойн онсо харуу- hанай дархан газарта хуша модоной аллей байгуулаа­тай. Ивалгын дасан тойроод гороо хэжэ болоно. Этно­графическа музейн түүхэтэ хэдэн гэрнүүдтэ, hүмэ орохо аргатайбди. Хяагтын музей­дэ ороод ябажа болоно. Тэндэ бидэнэй ябамаар олон газар бии аад, байл­гаха буудалгүйнь харамтай. Юундэб гэхэдэ, Хяагта Улаан-Yдэhѳѳ нилээд холо оршоно. Тиимэhээ хонохо хэрэгтэй болоно.

Түүхын музейдэ ехэ зохид hэеы гэрэй имитаци байгуу- лаатай. Зосоохииень юрэ харахаhаа гадуур гараараа барижа болоно. Ц. Сампило­вай музейдэ орожо болоно. «Байгал» театрай байшан, Yндэhэн музей баригдаха. Тиишээ ошожо боломоор байха. Юрэнь манай бүхы театрнуудта эрэмдэг зоной оромоор оршон байгуулаг­даатай. Энэ hайн. Арайл театрнууднай зунай сагта амарна ха юм даа.

- Бүхы арад түмэниие оруулан багтааха тааруу зохид байдалтай байгуул­ганууд Буряадта олон лэ боложо байhай! Олондо туhатай ажал ябуулнат. Һайн даа! Тандал адли сага­ан hанаатай зон баhал олон боложо байhай!