Хүхэ мүнхэ тэнгэриин тамга

Теэд тэрэ хүхэ толбо хаана­шье, нэгэшье дахин мелано­мо боложо хубилаагүй гэжэ эрдэмтэд онсо тэмдэглэнэ. «Мон­голой хүхэ толбо» бүхы дэлхэйн эр­дэмтэдые гайхуулдаг гэжэ эли. Энэ талаар үргэн ехэ шэнжэлэлгэнүүд ябуулагдабашье, тэрэнэй ушар шалтагынь, шэнжэ шанарынь огто ойлгогдодоггүй.

Арбан хашарhанай хэмжээнэй багахан толбоhоо эхилээд, үхибүүнэй нюрга hүүжые, гуя талануудыень дүүрэн хушаhан хэмжүүртэй элдэб түхэлэй толбонууд хүхэ-боро, хара-хүхэ, хүхэ-хүрин үнгэтэй байдаг. Нялха үхибүүнэй арhан дээрэ эли тодоор гараһан хүхэлгы толбонууд 4-5 наhа хүрэтэрнь hалажа үгы болодог. Зарим үсөөн ушарнуудта үхибүүнэй 7-13 наһа гүйсэтэрнь бай­даг.

Эгээл гайхалтайнь гэбэл, хүршэ хитад арадай үхибүүдтэ тиимэ тамга огто байдаггүй. Тэрэнь олон зуунуу­дай туршада монголнуудтай үргэлжэ дайн байлдаанай харша байдалда тэмсэһэн хитадуудай изагуураараа илгаатай байһаниие гэршэлдэг ха.

Монгол туургата арадууд тэрэ толбые «Хүхэ мүнхэ Тэнгэриин тамга» гээд нэрлэдэг заншалтай. Мүн лэ монгол зурхайгаар, хүхэ толботой Ван гараг гэhэн монгол туургатанай одон (планетэ) юртэмсын гүнзэгыдэ оршон ниидэдэг. Тэрэ одон үе-үе болоод, манай дэлхэйдэ дүтэлдэг гэжэ урдын зурхайн номууд соо бэшэгдэһэн. XIII зуунда дэлхэйдэ дүтэлхэдэнь, монгол туургата арадууд һалбаржа, бүхы дэлхэйгээр суурхаhан. Тэрэ үедэ Чингис хаан хахад дэлхэйе эзэмдэhэн түүхэтэй бшуу.

Мүнөө монгол зурхайшадай айладхаhаар, хүхэ толботой монгол­шуудай Ван гараг одон дэлхэйдэ дахяад дүтэлбэ! Тус планетын аршалалта доро hалбархын тулада үндэһэн түрэл хэлэ бэшэгээ мэдэхэ, ёһо заншалнуудаа сахихань маша шухала.