Түрүү ажахынууд

Үхэр малынь тарган даа

- Үхэр малаа хараад лэ, газар дээрээ таряа юумэеэ һуулгаад лэ байнабди, - гэжэ таряаша-фермер­скэ ажахын хүтэлбэрилэгшэ Тимур Александрович Пурбуев абаһаар лэ хэлэнэ.

Тимур Пурбуев хадаа 2013 ондо өөрын фермерскэ ажахы Ивалгын аймагай Доодо Ивалгаһаа холо бэшэ Баруун Нуга гэһэн газарта байгуулһан юм.

- Минии эжы аба, аха дүүнэр гэр гэртээ өөрын үхэр малтай байгаа. Удаань бишье өөрөө үхэр малаа тэжээжэ ажаһуугааб. Энэ хүнгэн бэшэ ажалтай һайн танилби. Тиимэһээ 2013 ондо фермерскэ ажа­хы нээхэ гэһэн шиидхэбэри абаад лэ, хүдөөгэй һалбарида хүдэлнэб, - гэжэ фермер мэдүүлнэ.

2021 ондо Пурбуевай ажахы «Гэр бүлын фермэ» гэһэн шэглэлээр грантда хүртэһэн юм. Энэ мүнгөөр оньһон техникэ шэнэлэгдээ, трак­тор худалдан абтагдаа. Мүн үхэр малайнгаа тоо олошоруулаа. Фер­мер хашараг бухануудые шахан таргалуулна. Үбэлжэлгэдэ 200 гаран толгой оробо.

- Хашарагуудые бэлшээнгүй, үбэл зунгүй байрада байлгаад шаханаб­ди. Энэ ушарта зүбөөр хооллуулха хэрэгтэй. Ургуулһан таряагаа бүхы талаһаань шэнжэлгэ хэнэбди. Жэлэй хугасаада нэгэ хоногой нэмэһэн шэгнүүр дунда зэргээр 1 килограмм хүрэнэ. Минии һанахада, энэ яһала һайн дүн гээшэ, - гэжэ Тимур Алек­сандрович хөөрэнэ.

Ажахыда оройдоол гурбан хүн хүдэлнэ. Бухануудые тала дайдаар тэдэ дахажа ябанагүй, нэгэл сагтань эдеэ хоолыень үгөөд, уһалаад бай­даг.

Хамтараад хүдэлнэ

Хүдөө ажахын эдеэ хоол худалдаа наймаанда гаргаха гээшэ бэлэн хэрэг бэшэ. Энээниие Бэшүүрэй аймагай Шанага һууринай ажаһуугшад ойлгоно. Нютаг һууринтайгаа адли нэрэтэй СПОК Амгалан Ринчиновэй нээхэдэ, хүнүүд ехээр баярлаа һэн. Мүнөө үедэ кооперативай бүридэлдэ 18 гэр бүлэ болон фермерскэ хоёр ажахы оролсоно.

- Ехэнхидээ мяханай зүйлнүүдээр хүдэлнэбди. Заал һаа тэды мяха тушаахат гэжэ хэлэнэгүйбди, хүн бүхэн өөрын аргаар болоно. Гэшүүднай үхэр малайнгаа нэгэ хүл тушаана гү, али арбан толгой асарна гү, хамаагүй. Бултантайнь хамтаран, ажалаа урагшань ябуул­набди. Бүгэдэ баранһаань эдеэ хоо­лыень абаад, буйлуулаад, саашань худалдаанда табинабди. Худалдажа абаһан арад зондо баһа бэлэн иимэ гуримаар хүдэлхэдэмнай, ажаһуугшад дэмжэнэ, - гэжэ «Шанага» кооператив байгуулагша хөөрэнэ.

2017 ондо Амгалан Будажапович өөрын фермерскэ ажахы байгуулһан юм. «Эхилэгшэ фермер» гэһэн шэглэ­лээр грант шүүһэн байна. Тус ажахы­да һүүлэй байдалаар һаамал үнеэдэй тоо 150 толгой хүрэнэ. Кооперативай дэргэдэхи хүн зоной үнеэдэй тоо 300 гаран болонхой. Хажуугаарнь хонин, адуун тэжээгдэнэ. Шэрүүн үбэлжэлгэдэ бэлэн байһанаа ажа­хын хүдэлмэрилэгшэд мэдүүлнэ. Хүсэд үбһэ ногоон абтагдаа, орооһон суглуулагдаа.