Елена Мохосовагай түрүүшын тоглолто

 Багаһаа дуулаха дуратай

Елена Мохосова Түнхэнэй ай­магай Галба нютагта түрэһэн нам­тартай. Балшар бага наһанһаа дуу­лаха дуратай байһанаа абаһаар лэ мэдүүлнэ. Үшөө хүүгэдэй сэсэрлигэй шаби байхадаа, тайзан дээрэ гаража, дуулажа, хатаржа байгаа һэн.

- Манай гэр бүлэдэ хуу барандаа дуунда дуратайнууд юм. Эжымнай олон дуунуудые сээжэлдүүлээ. Тии- гэжэ эжынгээ, эгэшэнэрэйнгээ бүхы дуунуудые мэдээд ябагша һэм. Нэгэ үедэ Цыбиковүүдэй эгэ­шэ дүүнэр гээд тоглолто табидаг болообди, булта ондо ондоо хоо­лой гарган зэдэлүүлэгшэ һэмди. Һургуулида бүхы хэмжээ ябуулга­нуудта хабаадалсадаг байгаабди. Түрүүшымни багша - Дарья Мат­веевна Манзаракшеева бидэни­ие ехэ магтагша һэн. Хажуугаарнь физкультурада ехэ дуратай бэлэйб. Николай Иванович Галсанов багша хамаг юумэндэ маанадые һургаа: санаар ябаха, конькигаар гүйхэ, во­лейбол, баскетбол, теннис наадаха шадабаритайб. Хүбүүдээр адли ба­рилдажашье байһамби. Тэрэ үедэ эхэнэрнүүдэй барилдаан гэжэ ойл­госо байгаагүй, - гэжэ бага наһаяа Елена Мохосова һанан дурсана.

Бэлигтэй багшанарай

шаби

11-дэхи класс дүүргэжэ байхадань, эжынь соёлой дээдэ һургуулида оро­хыень дурадхаа. Буряад аман зохё­олой таһагта табан жэлэй хугасаада һуралсалаа үргэлжэлүүлээ.

Улаан-Үдэ хотын соёлой хоро­ондо хүдэлхэ зуураа «Аялга» гэһэн ансамбльда дуулаа. «Сагаан һара» гэһэн уласхоорондын фестивальда «Аялгын» дүрбэн басагад бултаниие гайхуулжа, гол шанда хүртөө һэн.

Дээдэ һургуулида абаһан мэргэжэ­лээрээ Елена Мохосова хэдэн жэл бо­лоод, хүдэлжэ эхилээ һэн. П. Чайков­скиин нэрэмжэтэ урлалай колледждо ажаллахадаа, оюутадаараа хамта аман зохёолой ансамбль байгуулһан юм. «Ердын наадан» болон «Алтаргана» гэһэн уласхоорондын хэмжээнүүдтэ тэдэ амжалтатайгаар хабаадана.

- Гурбан шэглэлээр оюутадые һургажа эхилээб. Тиигэжэ ансамбль байгуулха тухай шиидхэбэри абтаа һэн. 2008 ондо уласхоорондын хэм­жээнэй фестивальда ошохо гэхэ­дэмнай, ансамбльнай нэрэгүй бай­шоо. Арадай уран бүтээлэй уласай түбэй захиралай орлогшо Сергей Доржиевич Доржиев «Жэргэмэл» гэжэ нэрлэгты гэжэ дурадхаа һэн. Энэ нэрэ ёһотойл амжалта маанадта асараа һэн. Иигэжэ оюутадаа буряад арадай дуунуудта һургахадаа, ёһо заншалтай танилсуулхадаа, баяр­тай байдагби. Минии шаби Долгор Николаевна Георгинова мүнөө үедэ «Жэргэмэлые» хүтэлбэрилнэ, - гэжэ Елена Намсараевна хөөрэнэ.

Колледждо хүдэлжэ байха­дань, олон мэдээжэ дуушадай баг­ша Вячеслав Баяндаевич Елбаев һуралсалайнгаа гуламтада оюутан боложо орохыень дурадхаа. Тиигэжэ Елена дүрбэн жэлдэ Вячеслав Елба­евай хүтэлбэри доро һураа. Хажу­угаарнь багшынгаа ажал ябуулжал байгаа.

Урлалай колледж дүүргэжэ, дахи­наа Зүүн Сибириин гүрэнэй соёлой институт һурахаяа ороо. Вокаль­на таһагта Татьяна Бадмажаповна Шойдагбаевагай ударидалга доро һуралсалаа үргэлжэлүүлээ.

- Вячеслав Баяндаевич Татьяна Бадмажаповна хоёр бэлигтэй баг­шанарай минии наһанай харгыда уулзаһандань баяртайб. Иимэ суу- тай хүнүүдэй дали доро дуушан бо­лооб даа. Һураха үедөө бүхы дэл­хэй дээрэхи оперын дуушадые ходо шагнадаг байгаабди. Мария Каалас, Мария Биешу, Чичелия Бартоли, Галина Вишневская, Елена Образ­цова болон бусадай пластинкануу­дые шагнагша һэмди. Буряадайнгаа түрүү дуушадай хоолойгоор баһа шэхэеэ заал һаа хужарлуулдаг бай­гаабди. Галина Шойдагбаева, Еле­на Шараева, Валентина Цыдыпова, Ольга Аюрова - ехэл гоё хоолойтой дуушад. Иимэ һайхан тембртэй хоо- лойтой артистнууд дэлхэй дээрэ үсөөн, - гэжэ Елена Намсараевна тэмдэглэнэ.

Оперын дуушанай ажал тухай

Хоёрдохиёо соёлой дээдэ һургуули дүүргээд, Буряад драмын театрта, Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академиин «Алтан Булаг» ансамбльда багшалһан байна. Бу- ряад театрай хоёр зүжэгтэ хабаада­жашье үрдеэ. 2011 онһоо хойшо Бу­ряадай Оперо болон баледэй теа­трай гэшүүн болоо.

- Һая хүдэлхэеэ ороод байхадаа, түрүүшынгээ бага роль наадаһан байнаб. «Травиатада» Алинын жа­ахан роль оройдоол гурбан үдэр соо сээжэлдэжэ, тайзан дээрэ гараа һэм. «Сорочинская ярмарка» гэһэн оперно зүжэгтэ Параси гэһэн залуу эхэнэрэй роль дуулааб, түрүүшымни томо роль болоно гээшэ. Тиигэжэ оперно дуушанай ажал ехэ хэсүү гэжэ ойлгооб. Тамиршадтай адли үдэр бүри бэлэдхэл хэжэ, шэнэ зохё­олнуудые мүли мүлиһөөр, хоолойм­ни бэлэн болодог. Би һайнаар дуула­даг болошооб гээд зогсохо хэрэггүй. Оперын, опереттын ехэ-ехэ рольну­удые сээжэлдэнэбди. Эндэ гансал өөрынгөө үгэнүүдые һанаад абана бэшэбди. Зохёол бултыень мэдэхэ хэрэгтэй. Юуб гэхэдэ, тайзан дээрэ бусад рольнуудые наадажа байһан нүхэдөө һайнаар шагнаха хэрэгтэй. Хажуудахи хүнүүдээрээ ансамбль болоод дуулаха, хоортой адли хан­гюурдаха хэрэгтэй. Дирижёрые ган­са шагнаха бэшэ, мүн хараха ёһотой. Иимэл хүндэ ажалтайбди, - гэжэ дуу­шан мэдүүлнэ.

Тоглолтодоо урина

Елена Мохосовагай түрүүшын томо тоглолто майн 19-дэ 17 сагта эхилхэ.

Хэмжээ ябуулгын 1-дэхи хубида дирижёр Валерий Волчанецкий түрүүтэй театраймнай симфониче­ска оркестр намда туһалха. Оперо болон опереттэнүүдэй ааринууд гүйсэдхэгдэхэ. Баледэй артистнууд: Булыт Раднаев, Вероника Мироно­ва, Лия Балданова гэгшэд хабаада­ха. Театрай хоор байха. Суг хүдэлдэг мэдээжэ болон залуу дуушад хараг­шадые баярлуулха. Эдэ хэд бэ гэ­бэл, Дамба Занданов, Данзан Баль­жинимаев, Эдуард Жагбаев, Галсан Ванданов, Чингис Иванов, Оюна Дарижапова, Жамсо Бамбагаев гэг­шэд болоно. Минии шабинар ерэжэ амаршалха. Арюхан Будаева Усть- Ордын «Степные напевы» театрта мүнөө хүдэлдэг. «Байгал» театрта Баярма Бургутова ажал хэдэг болон­хой. Дээдэ шатын пианист Виктория Винц наадаха. Романснууд, Буряа­дай композиторнуудай болон уран зохёолшодой бүтээлнүүд зэдэлхэ, - гэжэ Елена Мохосова мэдүүлнэ.