Ниигэм 21 jul 2020 424

 Түшээтэһээ түргэн залархынь түлөө

Майдар бурхан болбол Түшээтэ гэжэ тэнгэриин оронһоо заларан ерэхэ ерээдүйн Будда юм. Хүн түрэлтэнэй нүгэл хилэнсэг ехэ боложол байһан ушарһаань Шэгэмүни Бурханай һургаал энэ юртэмсэдэ табан мянган жэлдэ дэлгэрхэ гэжэ бурхан өөрөө айладаһан гэдэг.

Ерээдүйдэ хүнүүдэй ёһо журам улам ехээр доройтожо, наһанай хэмжээн бага боложо, буян заяаниинь дутажа эхилхэ юм ха. Тиимэһээ зоболон гасалан тэсэшэгүй ехэ боложо, бэе бэеэ үзэн ядаха, худал хуурмаг үйлэдэхэ ушарнууд хаа-хаанагүй дэлгэржэ, эсэстэнь ушар удхагүй дайн дажар боложо, уй гашуудалтай байдал тогтохо. Тэрэ үедэ Майдар бурхан заларха ёһотой.

  Үе сагые эзэлһэн бурханай дүрөөр бэшэшье һаа, тэрэ үеын хүнүүдһээ онсо илгарха бэе лагшантай, һүр жабхалан түгэлдэр түхэлтэй байха юм ха. Тэрэнэй иимэ юрэ бусые обёорһон хүнүүд ехэ гайхан бишэржэ, нюдэ буляама түхэл шэнжынь талаар асуудал табиха. «Энэ хадаа тэсэбэри тэбшээри бисалгажа, бусадта хоро ушаруулангүй байһан һайн үйлымни нүлөө юм. Таанаршье нүгэл хэнгүй, буян үйлэдэбэл, иимэ болохот», - гэжэ Майдар бурхан харюусаха.

Иигэжэ Майдар бурханай залархада, энэ юртэмсэдэ эрьелтын үе саг тохёолдохо ушартай. Олон хүнүүд тэрэниие үльгэр жэшээ болгон дахахаһаа гадна, энэрхы сэдьхэл эдлэжэ, амидаралайнь буян заяан нэмэгдэхэ. Тиигэжэ аажамханаар хүн түрэлтэн ута наһа наһалжа хүгшэрхэ, үтэлхэ үхэхын зоболонһоо удаахан хугасаагаар зайсажа, амар амгалан байдал мэдэржэ эхилхэ. Тэрэ үедэ хүн түрэлтэн ёһо журамай үндэр соёлтой боложо, хүнэй бэе бэелжэ түрэһэнэйнгөө жэнхэни удха ойлгожо эхилхэ. Иимэ буян заяа тэгшэрһэн байдалай тогтоходо, хүнүүдэй үнэниие ухамайлан ойлгохо бэлигүүн шанар дуталдажа, наһанайнь хэмжээн багадажа эхилхэ, тиимэһээ хүн түрэлтэн дээдын һургаал шудалхые шамдаха зэргэтэй. Удаань хүнэй амидарал хэдэн мянган жэлдэ үргэлжэлдэг боложо, оршолонто дэлхэймнай тэрэ шэгээрээ юртэмсын хүрдэ эрьюулэгшэ Шанка ехэ хаанай ударидалгада орожо, сэнгэлигэй дээдын орон болохо үеэрнь тэнгэриин орон Түшээтэһээ Майдар бурхан заларжа, Сагые эзэлһэн Бурханай дүрөөр энэ һайн галабай табадахи бурхан болохо ёһотой.

Тэрэ лама санаартанай бүлэдэ мүндэлжэ, гэрээ орхин, хубараг болоод, зургаан жэлдэ бэшэ, нэгэхэн үдэрэй туршада гэгээрхэ юм. Буряад-монголшууд Майдар бурханиие ерээдүй Будда гэжэ шүтэн тахижа, ерээдүй, хойто үеынгөө түлөө тэрээндэ даадхан зальбардаг уламжалалтай.

Ерээдүй сагай Будда бурханай (Майдар бурхан) Түшээтын оронһоо түргэн заларха ушарта зорюулагдаһан хурал Буряадай дасангуудта июлиин 24-дэ болохо. Майдар хуралай үедэ ОМ МАТИ МАТИ СМРИТИ СУХА гэжэ маани уншажа зальбарха хэрэгтэй.

Цырен НАЙМАНОВ

Автор: “Буряад үнэн”

Фото: buddhizm.mn