​Нүүдэлшэ удамайнгаа нүлөөгөөр

«Хаанабши?» - гэжэ хахад жэлэй саана асуухадам: «Солонгостоб!» - гээ бэлэй. Һаяхана холбоо баряад hонирхоходомни: «Москвадаб», - гэжэ харюусажархиба. Нүүдэлшэ удамайнгаа нүлөөгөөр бүмбэрсэг дэлхэйн булан бүхэндэ дадажа ядадаггүй буряадуудбди гэhэн тобшололни Виталий ГАРМАЖАПОВТА тон лэ хабаатай. Москваhаа Баруун Европо руу нюдөө үзүүрлэhэн Зэдын хүбүүн Солонгосто үзэhэн бариhанаа, саашанхи хараа бодолнуудаа нюунгүй сэхэ дуулгаба.

Хахад Зэдэ харида ха

- Солонгосто буряадууд олон гү? – хөөрэлдөөнэй эхиндэ табиhан энэ асуудалдам Виталий иигэжэ харюусаба: - Хахад Зэдэ тэндэ ажамидарна ха даа. Минии түрэл Дээдэ-Yшөөтэйhөө сохом 30-аад хүн тиишээ ошонхой. Бусахаяа балайшье яаранагүй. Теэдшье Буряадта юу хэхэб? Солонгосто алхам бүхэндэш – үйлэдбэри. Ажал үгы гэжэ байхагүй. Илангаяа тахал үбшэнэй таража эхилхэдэ, олонхи зон нютагаа бусаа гэжэ дуулаа hэм. Тиимэhээ ажалшад дуталдажа эхилээд, салингынь улам нэмэгдээ.

Ямаршье яhанай бай, ямаршье соёлтой бай, солонгос хэлэ мэдэнэ гүш, али үгы гү, данса зүбшөөлтэй гүш – илгаагүй: хүлтэй гартай, бүтэн бүлеэн лэ hаа, тэндэ хүдэлмэри хээд лэ ябахаар. Yдэр дунда үйлсэдэ сагдаанар юрэ шамай зогсоожо байхагүй, ажалдашни гү, али гэртэшни ерээд, шалтаггүйгөөр шалгахагүй. Архи уужа аашалhан, дүрим эбдэhэн лэ хүнүүдые нютагыень бусаажархидаг лэ даа.

Yhэнhөө олон үритэй болоод…

Дүшэ наhандаа дүхэжэ ябаhан үеын зон гэр бүлэеэл дүүрэн тэдхэхэ ба тэжээхэ тухай бодоно. Хэдэн ажал хэмгүйгөөр хэдэг Виталий нэгэ мэдэн гэхэдээ, үhэнhөө олон үритэй болошоод байба. Олодог мүнгэнэйнгөө үри шэриеэ бүглэхөөр бэшэ болоходонь, олзын хойноhоо Солонгос руу гараха гэжэ шиидэhэн юм. Тиигэhэндээ орой шаналнагүй. Yшөө үлэхэшье байгаа хаб гэжэ бодомжолно.

«Захагүй үргэн дэбисхэртэй, байгаалиин ехэ баялигтай гүрэн аад, байдалаа зүбөөр зохёожо шадахагүймнайл харамсалтай байна», - гэжэ Виталий хара бууна.

Альганай зэргэ газарта ажал зохёогоод, гансашье нютагаархидаа бэшэ, мүн гадаадын олон зониие тэжээжэ байhан Солонгосhоо жэшээ абамаар лэ!

Хилэ дээрэ

«Ород гүрэнhөө агаарай онгосоор Солонгосто буухатаяа сасуу шалгалта гараабди. Солонгосоор асуугаад, хэлэ мэдэнэгүй гэжэ ойлгоод, англи хэлээр асуудал табяа. Тиихэдэнь Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академидэ «Минии мэргэжэл», «Түрэhэн нютаг» гэхэ мэтын сэдэбээр сээжэлдэhэнээ шурьюулжа мэдээб», - гэнэ Виталий. Тиигэhэнhээ боложо юм гү, гэбэшье суг ошоhон зоной дундаhаа ори гансаараа хилэ гаталhан байшоо.

Солонгосто багшанарые болон эмшэдые ехэ хүндэлдэг гэжэ дуулаhан аад, Виталий анкетэдэ багшаб гэжэ бэшэжэрхиhэн юм. Yнэн дээрээ зоотехник мэргэжэлтэй.

Магад, тиигэhэнииньшье туhа болоод үгөө.

Дүйтэйл hаа...

Хүдөөгэй хүдэр хүбүүн хүдэлмэри хэжэл өөдөө болоhон. Тиимэhээ Виталий ямаршье хара ажал голодоггүй. Эхиндээ байшангуудай гадар тала бүрихэ ажалтай байгаа. Ехэ хүндэ ажал. Теэдшье hайн салиндань шунажа, 4 hара шахуу хүдэлөө. Удаань хубиин ажахыда ашаа зөөдэг болоо. Ажахын эзэнтэй хамта поли дээрэhээ склад руу ургаса шэрэдэг байгаа. Ургасаяа дүүрэн хуряаhанайнь хойно томо заводто ажалда ороо. Буряадаа бусахынгаа урда тээ арбузуудые хуряалганда ябаа. Баhал бэлэн бэшэ ажал гэнэ.

Ажаhуухада – аятай

«Ажаhуухада угаа аятай орон нютаг, - гэжэ Виталий тэмдэглэнэ. - Хаанашье ариг сэбэр – бог шоройн обооролдохые одоо харахаар бэшэ. Тэрэнээ дууhан болбосоруулдаг онсотой».

Нютагай зон заабол өөрын гэр бараатай болохоёо яарадаггүй. Наhаараа түлбэритэ гэртэ ажаhуужа байха. Тиихэдэнь бүри хямда болоод үгэнэ.

Буудал бүхэндэ тусхай оньhон түхеэрэлгэнүүд табяатай - автобус хэдыдэ ерэхэнь бэ гэжэ саг харуулжа байха. Гараа үргөөд зогсоhоной хэрэггүй. Хүсэhэн буудалдаш нэгэтэ түлэhэн биледээр хүргэхэ – унаагаа hэлгэбэшье, тэрэнь хүсэндөө байха. Солонгос аралай нэгэ захаhаань нүгөө заха руу хүрэhэнөө Виталий тэмдэглээд, гайхалаа мэдүүлнэ: «Буряадаймнай хахад талмайн зэргэ газартай. Байгаалиин ямаршье ашагта малтамал үгы – хуу хариhаа худалдажа абадаг. Теэдшье ямар зүбөөр экономикынгоо hуури табинхай гээшэб?»

Тахал үбшэн тухай

Мүнөө Москвада жолоошоноор хүдэлжэ байhан Виталий үнэр ба амта танихаяа болёод, эмшэндэ хандаhанаа дурсана. Тиихэдэнь ямаршье эм дурадхангүй: «Яахашьегүйш – хахад Москва халдамал үбшэндэ дайрууланхай - үнэр ба амта илгахаяа болёод ябана», - гээ юм ха.

Түгэсхэлэй үгэ

Москваhаа нютагаа бусахаяа Виталий яаранагүй. Ажахынуудай хомор тула, мэргэжэлээрээ ажал олохонь хэсүү. «Олоошье гэлэйб, теэдшье гэртэхинээ гүйсэд тэдхэхээр байха аа гү? Хариhаа хангажа байхань мүнөө дээрээ зүйтэй», - гэнэ. Гэбэшье Москва дээрээ тороод байрлахаяа байнагүй – Европо руу гараад, тэндэ ажал хээд ерэхэ түсэбтэй.

Ажал хэхэ түлэг наhандаа ябаhан Виталий мэтын хүбүүдэй нютагтаа хэрэггүй болоод байhаниинь голхоролтой. Харин арга мүрөө бэдэржэ, холые холо гэнгүй зоригтойгоор золоо бэдэрдэг буряадуудаараа баhашье омогорхомоор!