​Үлгы нютагаа үргэхэ

Баргажанай аймагай Хилгана һууринһаа уг гарбалтай Елена Бадмаева түрэл нютагаа үргэхэ алхамуудые үнинэй хэдэг болонхой. Буянта хэрэгыень аймагайнь ажаһуугшад тон ехээр дэмжэнэ. Һаяхана тэрэнэй зохёоһон түсэл «Доброволец России-2020» гэһэн бүхэроссиин урилдаанда үндэрөөр сэгнэгдээ.

«Тоонто нютаг» гэһэн шэглэлээр бэелүүлэгдэдэг түсэлнүүдэй дунда Елена Бадмаева эрхим 5-ай тоодо орожо шадаа. Энэнь залуу мэргэжэлтэнэй түрүүшын амжалта бэшэ.

Елена Улаан-Үдэ хотодо 25- дахи һургуули дүүргэһэнэй удаа Томскын гүрэнэй дээдэ һургуули амжалтатайгаар дүүргэһэн намтартай. Тэрэ дипломно ажалдаа нютаг һууринуудай һан тухай шэнжэлгэ хээ. Удаань залуушуулай хэрэгүүдэй талаар ехэхэн ажал ябуулаа.

Эдэбхи үүсхэл ехэтэй Елена Бадмаева 2017 ондо «Байкальский клуб» гэһэн олониитын хүдэлөөнэй гол гэшүүдэй нэгэн боложо ороһон байна. Буряад Уласай Баргажанай аймагай Хүрбэлиг болон Хилгана һууринуудай, Үбэр Байгалай хизаарай Сүүгэл нютагай эдэбхитэдтэ бага һууринуудые дэмжэлгын программа зохёохыень дурадхаа.

- «Байгалай клуб» хүдэлөөнэй гэшүүд арад зонһоо ороһон үүсхэл бүхыгөөрөө дэмжээ. Ажабайдалай олон һалбаряар хүдэлдэг мэргэжэлтэд манай хүдэлөөндэ сугларанхай. Тэдэ нэгэ доро булта сугларжа, өөр өөрын шэглэлээр дурадхалнуудые оруулдаг. «Ай! Байкальская деревня» гэһэн түсэл бэелүүлгэдэ Буряад Уласай Толгойлогшо, Эрхүү можын амбан захирагша зүбшөөлөө үгөө һэн, - гэжэ Елена Бадмаева бага һууринуудые һэргээн бодхоохо талаар түрүү алхамууд тухайгаа хөөрэнэ.

Һонирхолтой түсэл хүсэд бэелүүлхын түлөө нэн түрүүн тэрэ бага хүдөө һууринуудаар ябажа, байра байдалтайнь танилсаха гэжэ түсэблөө. Хорёод жэлэй хугасаада түсэл бэелүүлгэдэ хабаададаг 10 гаран мэргэжэлтэд болон 50-яад волонтёрнууд 21 аймагаар ябаһан байна. Олоной анхаралда хүдөөгэй байдал харуулха талаар тэдэ видеоболон фото-зурагуудые буулгаа.

- Нютагаа орхижо, хото городой байдал шэлэһэн хүнүүдтэ манай түсэл дурадхагдана. Хүдөө һууринда тэдэниие бусааха түсэбтэйгөөр хүдэлнэбди. Газар дээрэ ажал хэжэ амаа тоһодохо гэһэн мэдээжэ үгэнүүдэй удха ойлгуулха һанаатайбди. Нютагаа һая бусаһан гү, али бусахаяа түсэблэжэ байһан хүнүүдтэй нягта харилсаа холбоотойгоор хүдэлжэ, бизнестүсэб зохёоходонь, туһа үзүүлнэбди. Иимэ ажал ябуулхын түлөө һайн эрдэм мэдэсэ хэрэгтэй. Тиимэһээ манай түсэлдэ хабаададаг залуу мэргэжэлтэд эрдэм дээшэлүүлгын хэмжээ ябуулгануудта ходо хабаадажа байдаг, - гэжэ Елена Бадмаева түсэбөөрөө хубаалдана.

«Ай! Байкальская деревня» гэһэн түсэлдэ Василий Балданов оролсоно. Тэрэ 2018 ондо Буряад ороноо бусажа, Ивалгын дасанда хониной арһа элдэлгэдэ һураа. 2019 ондо Баргажанай аймагаар ябажа, хүн зондо хониной арһа хайшан гээд элдэхэб гэжэ харуулаа. Тиигээд лэ Бандида Хамба лама Дамба Аюшеевэй үүсхэһэн «Ниигэмэй хонин һүрэг» гэһэн түсэлдэ хабаадажа эхилээ. Ерэхэ жэл фермер Баргажанай болон Хурамхаанай аймагуудаар хэлсээнэй ёһоор хонидоо тараахань. Василий Балдановта адли хүнүүдэй тоо олон болохо бэзэ гээд, түсэл зохёогшод найдана.

Байгаалиин сэбэр эдеэ хоол, илангаяа халяар буйлуулха талаар хүдөө ажахын кооператив байгуулгада Елена Бадмаева нүхэдтэеэ туһалаа. Тиихэдэ 2019 ондо хүдөөгэй аяншалга хүгжөөхын түлөө «Сагаан эдеэнэй найр» түрэл Хилгана һууриндаа эмхидхээ. Тус хэмжээ ябуулга Аяншалгын яаманай жэлэй түсэбтэ оруулагдаһаниинь һайшаалтай.

«Мүнөө үеын баатарнууд – хүдөөгэй залуушуул» гэһэн шэнэ түсэлөө Елена Бадмаева нүхэдөөрөө һаял бэелүүлжэ эхилһэн байна. Буряадай хүдөөгэй бага 33 һууринуудаар һанаа бодолоо дэлгэрүүлхээр хараална. Буряад болон бусад үндэһэ яһатанай заншалта һайндэрнүүдэй үедэ түсэлөө тэдэ бэелүүлхэ һанаатай. Юуб гэхэдэ, тэрэнь аяншалга хүгжөөлгэдэ тон ехээр нүлөөлхэ бшуу.

Урагшаа һанаатай Елена Бадмаевада бүхы һанаа бодолдоо хүрэжэ, хүдөө нютагаа һалбаруулхыень хүсэнэбди.